1980

Valse brief zorgt voor opschudding

11 november 1980

Een, achteraf gebleken valse, brief zorgt voor heel wat opschudding in de Raad van Commissarissen van de Samenwerkende Elektriciteit Producenten (SEP) in vergadering bijeen in Arnhem. In die brief, die verzonden is naar enkele dagbladen, deelt de SEP mee, dat ze haar medewerking aan buitenlandse kernenergieobjecten (de snelle kweekreactoren in Kalkar en Malville) beëindigd en dat ze geen medewerking zal verlenen aan de bouw van nieuwe kerncentrales zolang er geen oplossing is voor het radioactief afval probleem.




Dodewaard gaat dicht!

19/20 oktober 1980

Weken van te voren staan de kranten al bol van deze actie. Stemming wordt gekweekt, de democratie zou van deze dagen afhangen, verzekeraars bieden de inwoners rond de kerncentrale in Dodewaard een molest-verzekering aan, de kermis in het dorp wordt, uit angst voor vernielingen, afgelast, evenals het voetbal op zondag. [De Telegraaf, 18-10-1980] Van het kerncentraleterrein wordt een onneembare vesting gemaakt, extra rijen hekken, NATO-prikkeldraad versperringen, schijnwerpers en lantaarnpalen in de uiterwaarden, videocamera's, richtmicrofoons, een ophaalbaar gedeelte in de brug over de 'slotgracht', de portiersloge die volgespoten kan worden met traangas als die 'veroverd' is, gesprekken/telefoontjes vanuit de centrale die weken van te voren al worden afgeluisterd, etc.
Door de politie worden 3 cordons om de centrale gelegd; de eerste waar geen auto's door mogen, de tweede die de actievoerders/sters formeel moeten beletten om door te lopen en de derde op 500 meter van de centrale met ME, waar niemand door heen mag. Het laatste gesprek tussen leden van 'Dodewaard gaat Dicht!' en minister Van Aardenne op 10 oktober, wordt rechtstreeks door de VARA-radio uitgezonden.
Op zondagmorgen (19 oktober) beginnen de blokkades met ongeveer 15.000 mensen. Veel 'dagjes-mensen' blijkt al snel, als in de loop van de middag drommen mensen weg gaan. De vorige avond is er op het laatste Landelijk Overleg nog een voorstel gelanceerd door Milieu Defensie om niet te gaan blokkeren, maar te demonstreren in Arnhem. Pieter Lammers: "De staat is bezig bij de centrale de kapitalistische rechtsstaat te verdedigen en het is zo in de publiciteit voorgesteld dat wij die staat willen afbreken. De centrale is het symbool van de rechtsstaat geworden. (...) Het lijkt ons daarom goed om naar Arnhem te gaan. Dit is verrassend en dan laten we die veiligheidsmaatregelen voor wat ze zijn. De centrale is al geblokkeerd. Door de ME. We hebben dat dus al bereikt". Het voorstel haalde het niet. Het aantal mensen dat blokkeert holt nog verder achteruit door het noodweer (harde constante regen, snijdende koude wind) en de afstand tussen het tentenkamp en de centrale (7 km), die lopend afgelegd moet worden. Door deze omstandigheden zijn er 's maandags nog maar 1500 á 2000 mensen over; koud en voor een deel ontevreden met de super-geweldloosheids-sfeer die de actie heeft. Meerdere malen worden er met de ME liedjes gezongen; bloemen worden over het prikkeldraad aan de ME'ers aangereikt. Hoewel geweldloosheid hoog in het vaandel staat, houden veel mensen hier toch een kater aan over. Alle blokkades worden maandagavond beëindigd; de motivatie is sterk gedaald door het aanhoudende slechte weer.
Toch houden ook veel mensen een goed gevoel aan de actie over. Het verdergaande verzet is goed zichtbaar gemaakt, het credit bij de (plaatselijke) bevolking is zeker gegroeid door de geweldloosheid en de criminalisering vooraf (van vooral de Telegraaf) is behoorlijk mislukt.
Nog een ander belangrijk gegeven van de actie is de ervaring om, met zoveel mensen, een andere besluitvorming te hanteren. Natuurlijk kleven daar foutjes aan (en nadelen: snel reageren is bijna uitgesloten), maar de poging op zich is al belangrijk.

Bijlagen:




Geen rellen bij Urenco

29 september 1980

Ongeveer 100 mensen van het Twents Energie Komite (TEK) en de basisgroepen houden een fietsdemonstratie tegen de aanwezigheid van de verrijkingsfabrieken in Almelo. De NOS zend een camerateam van 12 mensen om 'relletjes' te filmen. Ze keren onverrichterzake terug naar Hilversum.




Amsterdam: stop atoomstroom!

26 september 1980

Tien mensen bezetten de directiekamer van het Gemeentelijk Energie Bedrijf in Amsterdam. Ze delen pamfletten uit waarop hun eis: vóór 1 oktober moet het GEB, de gemeente Amsterdam, stoppen met het leveren van atoomstroom. Ook eisen de bezetters/sters dat de winst van het GEB geïnvesteerd wordt in alternatieve energie.




Aktie tegen reactor Delft

26 september 1980

Vroeg in de morgen gaan 50 BAN'ers/sters op weg naar het IRI in Delft. Het IRI (Interuniversitair Reactor Instituut) heeft een twee MW-onderzoeksreactor. Om op het terrein te komen, moeten de 50 over een brede sloot. De ladder die meegenomen is om over de sloot heen te lopen, blijkt te kort. Iemand gaat vervolgens de sloot in om de ladder te ondersteunen. Eenmaal op het terrein wordt de reactorkoepel een vrolijk kleurtje gegeven en worden er spandoeken opgehangen. De ontruiming verloopt zeer rustig, althans volgens de media. Maar een persverklaring van BAN naar aanleiding van de ontruiming maakt duidelijk dat de ME hard en geniepig op trad.

Bijlagen:




Torenbezetting tegen nieuwe kerncentrale

22 juli 1980

Een stuk of tien actievoerders/sters van de groep ZON (Zuinig op de Noordoostpolder) bezetten de watertoren in Emmeloord als protest tegen de plannen om 2 kerncentrales te bouwen in de Noordoostpolder. De actievoerders/sters zeggen dat de drinkwatervoorziening door hun actie niet in gevaar komt (wat ze van de plannen voor kerncentrales niet kunnen zeggen). Na drie dagen, waarin de actie veel, ook landelijke, publiciteit heeft gekregen, verlaten de actievoerders de toren.

Bijlage:




Demonstratie Watergraafsmeer tegen versneller

23 juni 1980

Ongeveer 100 mensen demonstreren bij het Instituut voor Kernfysisch Onderzoek (IKO-omgenoemd tot NIKHEF – Nationaal Instituut voor Kernfysica en Hoge Energie Fysica) aan de Oosterringdijk in Amsterdam. Aanleiding is het in gebruik nemen door het instituut van een 'lineaire versneller'. Er bestaat al een poos onrust over de plannen. De bewoners/sters vrezen dat hierdoor gevaar van radioactieve straling voor de omgeving ontstaat.
Er is als een soort bemiddelingspoging een rapport opgesteld over de veiligheid van de versneller en de straling die vrijkomt. Daaruit blijkt dat er best wat mis kan gaan, maar dat het personeel daarvan het eerst de gevolgen ondervindt en er dus geen reden voor grote bezorgdheid is. ARAG Watergraafsmeer (de Anti-RadioAktiviteits Groep) is niet onder de indruk van de conclusies. En gaat door met de acties. Zo zijn er ook leuzen geschilderd op de gebouwen. NIKHEF geeft toe dat meer dan de toegestane hoeveelheid straling opgelopen kan worden, maar “dan moet je wel het hele jaar in een tentje naast het hek gaan zitten”.

Bijlagen:




Verf voor rederij dumpingsschip

20 juni 1980

Onkruit voert actie bij General Shipping in Rotterdam. Deze maatschappij beheert het dumpschip de 'Andrea Smits'. Ruiten worden ingegooid en muren worden voorzien van een laag rode verf. Onkruit stelt het bedrijf aansprakelijk voor het dumpen van radioactief afval in de Atlantische Oceaan.




Troep in de tuin

14 juni 1980

Twintig leden van Stop Borssele storten zakken met afval in de tuin van de Borsselse burgemeester Van den Heuvel. Hij gaat, als hoofd van de gemeente, onzorgvuldig om met (radioactief) afval, zo is de motivatie voor de actie. Achteraf helpen twee leden van de groep Van den Heuvel met het opruimen van de tuin.




Blokkades dumpingstransporten

9/10 juni 1980

Op de morgen van de 9de ketenen zich ongeveer 100 mensen van BAN vast aan de hekken van de ECN in Petten om het transport van radioactief afval naar IJmuiden te voorkomen/vertragen. Van daaruit wordt het afval in zee gedumpt door de Andrea Smits. De blokkade wordt snel ontruimd. Enkele honderden mensen zijn die maandag en dinsdag tussen Petten en IJmuiden bezig om de transporten te hinderen. Meerdere malen zijn er blokkades die snel weer ontruimd worden. In Velsen komt het tot een vechtpartij als een ruit van een vrachtwagen wordt ingeslagen. Onkruit heeft een materiaalblokkade voorbereid, maar omdat de portofoons het niet doen, zien ze het transport plots voorbij rijden. Een vrouw raakt gewond, als ze door een uitstekend voorwerp van één van de vrachtwagens geraakt wordt. Greenpeace en een aantal binnenschippers blokkeren de Andrea Smits, maar na een gesprek met de ECN en onder dreiging van een kort geding heffen ze de blokkade op.
Terwijl de belangstelling voor de dumpingacties elk jaar groeit, groeit ook de tegenstelling tussen de principieel geweldlozen en groepen die niet onder alle omstandigheden geweldloos (willen) blijven en die ook gebruik willen maken van materiaal bij de blokkades. In Brugge (België) waar de Andrea Smits naar toe vertrekt zijn ook veel acties.

Bijlage:




Inhoud syndiceren