17 april 1981: Vaatje radioactief afval in de tuin
|
Borssele 1
"Borssele's sloop = Zeelands hoop"
De kerncentrale Borssele levert de eigenaar Delta al enige tijd verlies op. Delta zegt dat het nog steeds het goedkoper is om de kerncentrale in bedrijf te houden dan nu te sluiten en te ontmantelen. Het is, zeggen ze, alleen maar een kwestie van de lage energieprijs, en die gaat wel weer aantrekken rond het jaar 2020. Milieuorganisaties denken daar duidelijk anders over. Bij de aandeelhoudersvergadering van Delta in Middelburg, waar besloten moet worden hoe verder met de kerncentrale, bieden Laka, Greenpeace, Wise, Stop Borssele, en anderen een grote sloophamer aan met het advies om snel de kerncentrale in Borssele af te breken. Dat zou de verliezen beperken en nog wat werkgelegenheid genereren. Delta verkeert door de verliezen van de kerncentrale in zwaar weer, moet saneren en wil eigenlijk van de kerncentrale af. Maar verkopen lukt niet. Uiteindelijk wordt de kerncentrale in een apart bedrijf ondergebracht, ook omdat Rijk ondanks herhaalde verzoeken, geen geld in de kerncentrale wil steken.
Actietheater bij eerste hoorzitting over afspraken sluiting Borssele per 2003
In de rechtbank van Den Bosch vindt de eerste hoorzitting plaats in het proces dat in september is begonnen van de Staat tegen eigenaar EPZ over de sluiting van de kerncentrale Borssele. Oud-minister Wijers stelt duidelijk dat er wel degelijk afspraken zijn gemaakt over het sluiten van Borssele uiterlijk 31-12-2003. In september is de uitspraak: wel een afspraak, maar geen civielrechterlijk contract. Daarmee is de sluiting uiterlijk 31-12-2003 van de kerncentrale van de baan.
Burgemeester Borssele ‘neemt de benen’
Burgemeester Van den Heuvel van de gemeente Borsele (met één ‘s’) vertrekt. Op de afscheidsreceptie in Heinkenszand neemt de SSB (de Secret Service Borssele) de kans waar om nog eens te wijzen op de onfrisse zaken die onder zijn verantwoordelijk hebben plaatsgevonden. Dat het hem “gelukt is van werkkring te veranderen, is zowel voor hem, als voor de gehele Zeeuwse gemeenschap, een blijde boodschap”, aldus een begeleidend pamflet.
Naast de uitkomst van de inspectie op 30 september (‘er bevindt zich een kerncentrale op het terrein van PZEM’) overhandigd de SSB de oud-burgemeester een vat ‘radioactief afval’. “Daarmee willen we duidelijk maken dat wij, als bewoners, met de rotzooi blijven zitten, terwijl u, als verantwoordelijk bestuurder, de benen neemt”.
Weer blokkade Borssele
Op deze donderdagmorgen om zeven uur sluiten ongeveer 25 leden van ‘Stop Borssele’ de toegangspoort naar de aanbouw zijnde afvalopslag gebouw op het terrein van de kerncentrale Borssele af met hangsloten. Bij het geblokkeerde hek willen de actievoerders praten met de bouwvakkers.
Tijdens de eerdere actie op maandag 4 oktober, is het “Stop Borssele gebleken, dat ook de werknemers lang niet allemaal gelukkig zijn met deze opdracht.” Maar door de hoge werkloosheid, vooral in de bouw, hebben ze weinig andere keus.
Stop Borssele wil “duidelijk laten blijken dat haar akties niet gericht zijn tegen de werknemers, maar tegen het afvalopslaggebouw, en dus tegen de kernenergie-producenten.” Daarom voert Stop Borssele tegelijkertijd actie bij de hoofdingang van de kerncentrale, waar de werknemers alleen naar binnen kunnen als ze zich een weg banen door opgestapelde afvalzaken.
Opnieuw blokkade bouwverkeer Borssele
‘Om alle eerdere protesten te ondersteunen’, blokkeren voor de derde keer in twee weken, tientallen leden van de actiegroep ‘Stop Borssele’, het toegangshek naar het bouwterrein van de in aanbouw zijnde atoombunker op het terrein van de kerncentrale. “Tevens willen wij door middel van deze blokkade de bouw van de atoombunker vertragen en met de werknemers diskussiëren over kernenergie en werkgelegenheid.” ‘Stop Borssele’ wil er nogmaals op wijzen dat ze niet de bouwvakkers verantwoordelijk stellen voor de bouw, maar “het beleid van de provinciale Zeeuwse Energie Maatschappij en de diverse overheden.”
Model kerncentrale Borssele mag niet in miniatuur Walcheren
Stop Borssele heeft in de toeristische attractie Miniatuur Walcheren in Middelburg een waarheidsgetrouwe miniatuurkopie van de kerncentrale Borssele geplaatst. De actiegroep zegt dat “de kerncentrale in de 10 jaar van haar bestaan zo’n wezenlijk onderdeel is gaan vormen van de Zeeuwse samenleving”, dat een afgietsel op schaal zeker in Miniatuur Walcheren thuishoort. Directie en bestuur daarvan denken er anders over en het loeizware ding (voor een groot deel van beton) wordt verplaats naar de bosjes aan de rand van het terrein en geeft het op als ‘gevonden voorwerp’.
‘Tsjernomobiel’ toert rond
Van 7 tot en met 12 april toert er een bont gezelschap door Nederland; het is de Tsjernomobiel, die aandacht vraagt voor de kernramp een jaar daarvoor, informatie geeft over kernenergie, maar vooral de komende acties in Borssele onder de aandacht brengt. De bus met daarin activisten, muziekgezelschappen en clowns, doet in totaal 14 steden aan, waar op marktpleinen en buurthuizen muziek gespeeld en informatie gedeeld wordt.
Actie Greenpeace kerncentrale Borssele
Greenpeace projecteert op de koepel van de kerncentrale in Borssele een explosie van een kernreactor. Ze protesteren hiermee tegen de levensduurverlenging van de kerncentrale. De minister van Economische Zaken heeft vergunning gegeven om de kerncentrale –geopend in 1973- tot 2034 in bedrijf te houden. Greenpeace en Laka waren hier tegen in beroep gegaan bij de Raad van State maar in februari werd hun beroep verworpen. De actie valt gelijk met de publicatie van een rapport waarin Greenpeace stelt dat de verouderende kerncentrales in Europa een groot gevaar zijn.
Nieuwe actievorm: massaal WOB'en
In de Belgische kerncentrales Doel-3 en Tihange-2 zijn heel veel kleine scheurtjes ('waterstofvlokken') ontdekt. Omdat het reactorvat van Borssele ook door RDM gemaakt is, wordt er uiteindelijk eind 2012, met tegenzin, door EPZ en de toezichthouder, een onderzoek van het reactorvat toegezegd bij de volgende splijtstofwisseling. Het Plan van Aanpak voor het onderzoek naar scheurtjes in het reactorvat van Borssele, wordt echter steeds maar niet openbaar. Ook niet na een WOB-verzoek van GroenLinks, de dwangsom van 1200 euro is blijkbaar niet voldoende reden. Laka zet wat meer druk op de ketel door iedereen op te roepen een WOB-verzoek voor het document in te dienen en daarbij ook nog kans te maken op die dwangsom. In 2 dagen wordt dat door ruim 200 mensen gedaan en komt er een toezegging van het ministerie dat het document openbaar wordt. Er blijken zelfs twee (verschillende) Plannen van Aanpak te zijn. Het rapport met resultaten van het onderzoek is nog niet openbaar.
'De Schreeuw' als protest tegen Borssele
De kerncentrale in Borssele is 40 jaar oud. WISE herdenkt dat voor het gebouw van eigenaar Delta. Actievoerders zitten zwijgend voor het kantoor verkleed als de schreeuw van Munch.
Aan plaatsvervangend directeur Frank Verhagen word een model van de kerncentrale (met scheuren in de koepel) overhandigd. Een juridische procedure van Laka bij de raad van State om de kerncentrale te laten stilleggen omdat de levensduurverlenging tot 2034 niet op tijd geregeld is, mislukt.
De kerncentrale ligt op dat moment overigens een aantal maanden stil wegens een kapotte generator. Delta heeft het ook al moeilijk: het faillissement van Thermphos in Vlissingen levert het bedrijf ook een miljoenenschade op.