3 september 1985: PKB-circus trekt verder
|
Zoeken: tegen, 1980-1989
Uitkomsten
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
Demonstratie tegen Moerdijk bij provinciehuis
Ruim 100 mensen demonstreren bij het provinciehuis van Noord-Brabant in Den Bosch tegen de plannen om op het Industrieterrein Moerdijk één of meer kerncentrales te bouwen. Aan Van Agt (Commissaris van de Koningin in Noord Brabant) en de Provinciale Noord-Brabantse Elektriciteit Maatschappij (PNEM) worden petities aangeboden. De Provinciale Staten gaan toch akkoord met het voorstel en geven toestemming voor de bouw.
Bezetters vergaderen in provinciehuis
Ruim 50 mensen uit BONK en de Basisgroepen bezetten de vergaderzaal van het provinciehuis in Arnhem. Ze overhandigen een petitie waarover eerst uitgebreid vergaderd wordt. In die petitie staat o.a. dat de kerncentrale in Dodewaard dicht moet; dat er geen kernafval in de provincie opgeslagen mag worden; dat de KEMA moet stoppen met nucleair onderzoek; dat de fusie tussen de PGEM en de IJsselcentrale afgelast moet worden en dat er een proces begonnen moet worden tegen het opstarten van de kweekreactor in Kalkar. Na een paar uur 'vergaderen' verlaten de bezetters/sters het provinciehuis en de politie treedt niet op.
Nu brand bij Nucon
De "neven en nichten van Jhr.Mr. de Brauw' stichten brand in het kantoor van Nucon in Amsterdam, omdat het bedrijf betrokken is bij Kalkar en de lobby voor nieuwe kerncentrales. Hoewel duidelijk is dat een grote meerderheid geen kernenergie wil, is er toch een besluit van het kabinet, en dat is "een klap in het gezicht van diegenen die nog een sprankje hoop koesterden voor de integriteit van de parlementaire demokratie". "De jarenlange strijd tegen kernenergie met alle denkbare legale middelen hebben we verloren," aldus de persverklaring. "Daarom blijft er voor ons nog maar een weg open (…): Dat is de weg van het effektieve verzet. Wij roepen dan ook een ieder op om autonome strijdgroepen te vormen en toe te slaan bij instanties die ons kernenergie door de strot willen drukken".
PKB-circus trekt verder
De volgende avond is het PKB-circus in Zevenbergen (Moerdijk), waar ruim 1000 mensen de sporthal doen uitpuilen. Tijdens het draaien van de voorlichtings cq. propagandafilm wordt er door een ijverige thuiswerker/sters een bordje voor de projector gehouden, waardoor op het scherm het woord 'gelul' te lezen is; een korte, krachtige maar doeltreffende evaluatie van de inspraak. Na verloop van tijd wordt het podium waarop het panel zit bezet en wordt er geëist dat er gepraat gaat worden over hoe het best de kerncentrales tegen te houden zijn. De avond verloopt op deze manier zeer onrustig.
PKB-circus eindigt in chaos
De laatste PKB-avond in Uithuyzen (lokatie Eemshaven) in Groningen. Ruim 400 mensen binnen en enkele tientallen, door politie met honden op afstand gehouden, buiten ('de zaal is vol'), maken duidelijk dat ook in de Eemshaven het verzet tegen kernenergie groot is. De eis van de zaal om 2 tegenstanders/sters van kernenergie in het panel op te nemen, wordt niet gehonoreerd, waarna de rest van de avond gesmoord word in lawaai.
Vijf avonden PKB-inspraak ('een zuiver planologische discussie', werd elke avond weer geroepen), betekend vijf avonden verzet.
'Radioactief afval' voor lobbyisten
"Bijgaand treft u een kleine hoeveelheid licht-radioactief afval aan. Wat u er mee moet doen, weten wij ook niet. Het is eigenlijk hetzelfde als radioactief afval. Wat we daarmee aan moeten, weet ook niemand". Van Agt, Van Rooij (directeur PNEM) en De Jong (voorzitter Industrie- en Havenschap Moerdijk), krijgen deze brief en een pakje thuis bezorgt. Het is afkomstig van de 'Griesmeelfabrikanten tegen Kernenergie', omdat "we de naam van ons gezonde produkt bedoezeld achten". Alle drie geadresseerden zijn actieve lobbyisten voor de bouw van kerncentrales op de Moerdijk.
Terreinbezetting Moerdijk
De eerste meerdaagse anti-kernenergie actie na Dodewaard-II in september 1981. Het lijkt steeds duidelijker dat het industrieterrein in Moerdijk de plaats wordt waar minstens één kerncentrale gaat verrijzen, plus de centrale interim-opslag van het radioactief afval (de COVRA). Daarom een bezetting van (een deel van) het industrieterrein. De actie is ook bedoeld om de Brabantse anti-kernenergiegroepen een hart onder de riem te steken en te stimuleren. Tevens wordt het aangekondigd als een voorschot op de terreinbezettingen die zullen volgen als met de bouw begonnen wordt.
De actie begint op zaterdag met een demonstratie vanaf het NS-station Lage Zwaluwe, waaraan zo'n 500 mensen deelnemen. 's Avonds zijn er 700 mensen op het kamp, meer dan waar van tevoren op gerekend is. Ook de plaatselijke groepen zijn redelijk vertegenwoordigd, al werd in de voorbereiding de weerstand duidelijk tegen de basisgroepen getuige de opmerking van de antikernenergie groep Moerdijk, die liet weten dat "als de basisgroepen komen, de luiken voor de ramen gaan".
Iedereen die het kamp op en af gaat word door de politie uitgebreid gefotografeerd, elk nummerbord wordt genoteerd en de aanwezige filmploeg van de politie doet haar uiterste best om iedereen op het celluloid te vereeuwigen. Zondagmorgen is er een 'versieractie' van de Moerdijkbrug. Even wordt geprobeerd de zesbaansweg te blokkeren, maar de overmacht aan politie verhindert dat. 's Middags wordt de weg door een langzaam rijdende stoet busjes en auto's versperd waardoor een enorme file ontstaat. Gepland is een picknick in de tuin van de minister van Economische Zaken Van Aardenne in Dordrecht. Van Aardenne die, zo blijkt uit de door 'De Wraak van Jhr. Mr. De Brauw' gestolen documenten, op zeer slinkse wijze de kerncentrales door wil drukken. Het eilandje waar hij op woont is echter hermetisch afgesloten; zelfs het veer dat daar aankomt is uit de vaart gehaald, een ophaalbrug staat omhoog en de enige andere weg is door politie afgesloten. De ME (250) is op korte afstand aanwezig. Door de afspraak dat een confrontatie vermeden moet worden, wordt er door de ruim 500 mensen vóór de politie afzetting gepicknickt. Bij gebrek aan Van Aardenne zelf, wordt een petitie aan een willekeurige agent overhandigd.
's Maandags is er een 'doodval-actie' om 12 uur (als de BB-sirenes gaan), bij het kantoor van het Industrie- en Havenschap Moerdijk. Meegebrachte poppen van stro worden in brand gestoken, wat prachtige foto's oplevert.
Iedereen is zeer tevreden over het verloop en de opkomst van het actieweekend en de publiciteit is ook goed, behalve een zeer tendentieus artikel in De Volkskrant. De overheersende mening is toch dat de antikernenergie-beweging met deze actie een stuk goodwill heeft gekweekt en dat de vooroordelen tegen de basisgroepen zijn verdwenen.
Brandbommen tegen IJsselcentrale
Bij twee kantoren van de IJsselcentrale in Zwolle worden brandbommen naar binnen gegooid. Eén lont dooft en de schade is daar klein, maar de andere, in het hoofdkantoor, veroorzaakt brand en de schade is groot: f 100.000,-. Ook wordt er op ander gebouwen van de IJC leuzen gekalkt tegen kernenergie. Een week later worden de aanslagen opgeëist door de tot dan toe onbekende groep AGIT. Ze zijn gepleegd tegen de pogingen van het elektriciteitsbedrijf een kerncentrale te mogen/kunnen bouwen in de Noordoostpolder.
'Stem tegen kernenergie'
Onder het motto "Stem tegen Kernenergie" wordt in Utrecht een grote landelijke actiecampagne gestart gericht op de Tweede Kamerverkiezingen op 25 mei. Aanleiding hiervoor is het toenemende besef dat als het huidige CDA/VVD-kabinet herkozen wordt, er geen enkele mogelijkheid bestaat voor een andere energiepolitiek. Hoewel de organisatoren niet de illusie hebben dat met een CDA/PvdA-kabinet alles bereikt is, heeft men hoop dat juist op dat vlak, met enige druk van buitenaf, standpunten te veranderen en te beïnvloeden zijn. Er is vanuit delen van de antikernenergie-beweging forse kritiek op de campagne: vooral het parlementaire karakter van de campagne stuit op onbegrip.
Ondanks het feit dat de campagne door het ongeluk in Tsjernobyl (26 april) flink de wind mee krijgt, heeft het toch niet het gewenste resultaat. Na de Tweede Kamerverkiezingen op 25 mei komt er uiteindelijk toch een nieuw CDA/VVD-kabinet. Maar door vlak na Tsjernobyl en al voor de verkiezingen hun pro-kernenergie standpunten af te zwakken, maken ze de "Stem tegen Kernenergie" campagne ogenschijnlijk overbodig: de plannen voor de bouw van nieuwe kerncentrales verdwijnen in een la.
'Bodemloze put' voor nieuwe kerncentrales
Op deze, naar later blijkt, gedenkwaardige dag uit de geschiedenis van kernenergie, voert Stop Borssele een actie in Middelburg. Bij het kantoor van de PZEM (de exploitant van de kerncentrale in Borssele) wordt geprotesteerd tegen de lobby van de elektriciteitsmaatschappij voor een tweede kerncentrale in Borssele. In een ‘bodemloze put’ worden biljetten van 80 miljoen gulden gestort die PZEM verwacht uit te geven voor de voorbereiding van de komst van de kerncentrale. Op het 80 miljoen biljet een waarschuwing dat “het niet door derden verhandeld mag worden”. Ook wordt het ‘Sprookje van Borssele twee’ verteld over al die ministers die graag kernenergie willen.
Door het ongeluk in Tsjernobyl op die dag, verdwijnen de plannen voor nieuwe kerncentrales snel helemaal achter in de koelkast. Er blijkt dan door PZEM al 10 miljoen uitgegeven te zijn aan de voorbereiding van de tweede kerncentrale in Borssele.