2 juni 1979: Enorme opkomst demonstratie Gasselte
|
Zoeken: tegen, bezetting, 1980-1989
Uitkomsten
- bezetting:
- Bezetting van ruimte (werkplek) waardoor geplande werkzaamheden niet doorgang kunnen vinden.
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
Torenbezetting tegen nieuwe kerncentrale
Een stuk of tien actievoerders/sters van de groep ZON (Zuinig op de Noordoostpolder) bezetten de watertoren in Emmeloord als protest tegen de plannen om 2 kerncentrales te bouwen in de Noordoostpolder. De actievoerders/sters zeggen dat de drinkwatervoorziening door hun actie niet in gevaar komt (wat ze van de plannen voor kerncentrales niet kunnen zeggen). Na drie dagen, waarin de actie veel, ook landelijke, publiciteit heeft gekregen, verlaten de actievoerders de toren.
Aktie tegen reactor Delft
Vroeg in de morgen gaan 50 BAN'ers/sters op weg naar het IRI in Delft. Het IRI (Interuniversitair Reactor Instituut) heeft een twee MW-onderzoeksreactor. Om op het terrein te komen, moeten de 50 over een brede sloot. De ladder die meegenomen is om over de sloot heen te lopen, blijkt te kort. Iemand gaat vervolgens de sloot in om de ladder te ondersteunen. Eenmaal op het terrein wordt de reactorkoepel een vrolijk kleurtje gegeven en worden er spandoeken opgehangen. De ontruiming verloopt zeer rustig, althans volgens de media. Maar een persverklaring van BAN naar aanleiding van de ontruiming maakt duidelijk dat de ME hard en geniepig op trad.
Kerncentrale-model in brand
Zeventig demonstranten/es willen in het kantoor van het Gemeentelijk Energie Bedrijf in Utrecht de stroom uitschakelen. Maar omdat de actie is uitgelekt, komen ze niet binnen: de deuren zijn op slot en er staan 15 agenten voor. Dan maar een bord met een leus op de deur timmeren en een model van een kerncentrale met petroleum overgieten en in brand steken.
De actie is gericht tegen de deelname van het GEB in de GKN (Gemeenschappelijke Kerncentrale Nederland), de exploitant van de kerncentrale in Dodewaard.
Bezetters eisen meer geld voor alternatieve energie
Het informatiekantoor van het Gemeentelijk Energie Bedrijf in Rotterdam wordt enkele uren bezet door zo'n 25 activisten/es. Ze vinden dat het GEB binnen de SEP duidelijker stelling moet nemen tegen kernenergie en dat de gemeente meer geld voor de ontwikkeling van milieu-vriendelijke energiebronnen beschikbaar moet stellen.
Dit is een van de plaatselijke acties in heel het land die de aandacht moeten richten op de grote Dodewaard-actie eind september.
Bezetting tegen afvalgebouw
Vijftien mensen van 'Stop Borssele' bezetten 5,5 uur lang een vergaderkamer in het provinciehuis van Zeeland in Middelburg. De bezetting volgt op een hoorzitting over de bouw van een afval opslaggebouw op het terrein van de kerncentrale in Borssele. Gedeputeerde Staten (GS) heeft besloten toestemming voor de bouw te geven. Stop Borssele uiten hun ongenoegen over de wettelijke procedure, waarin bestuurders “slechts op formele gronden verantwoording af hoeven te leggen over hun genomen besluiten”. De eis van de bezetters/sters, een gesprek met GS van Zeeland, wordt weliswaar ingewilligd, maar het gesprek, op 12 maart, levert niets op.
Voorbereiding dumpingsoperatie: politie wil mogen schieten op menigte
Dertig anti-kernenergie activisten/es bezetten de kamer van de Commissaris van de Koningin in Noord-Holland in het provinciehuis in Haarlem. Na drie uur op z'n kamer te hebben gezeten, wordt er een verklaring voorgelezen. De onderhandelingen met Roel de Wit leveren niets op dan wat aardige, begrijpende edoch geslepen taal. Na het gesprek verlaat iedereen vrijwillig het gebouw. Buiten is er nog een felle charge, omdat er een leus geverfd wordt.
Tijdens de bezetting zijn er geheime notulen van de voorbereidende vergaderingen over de dumpingoperatie gevonden en gefotografeerd. De papieren onthullen veel over de militaire manier van denken die uiteindelijk geleid heeft tot die slinkse geheime operatie: het vervroegen van de transporten.
Het meest schokkend is de discussie die tijdens het opstellen van het draaiboek woedt, over de bevoegdheid van de politie om in gevaarlijke situaties te schieten. De politie is niet gelukkig met de beperkte mogelijkheden die zij heeft om het vuur op een menigte te openen. Zij wil meer bevoegdheden hebben, minder remmen die het vuurwapengebruik tegen moeten gaan. Bijna de gehele vergadering is het met ze eens! Alleen de ambtenaar van Binnenlandse Zaken blijft op de lijn van het Ministerie. De vergadering wordt dan ook door de minister stevig op de vingers getikt: de politie mag pas schieten als "er een levensbedreigende situatie is én als de dader te individualiseren is". De discussie gaat ook over het inzetten van traangas; het ontruimen van de blokkades mag niet te lang duren. Men verwacht 1800 á 1900 ME'ers nodig te hebben voor de gehele dumpingoperatie. Door de truc van De Wit, vervroeging van de transporten, zijn dat er wat minder geworden. De acties echter, zijn alleen maar heviger en ongrijpbaarder geworden.
Bezetting tegen propaganda
De COVRA (Commissie Overweging Verwijdering Radioactief Afval) heeft een hoorzitting in Velsen gepland, om wat propaganda te kunnen spuien over die opslag. Ongeveer 60 mensen bezetten enige uren de zaal in het cultureel centrum, waardoor de hoorzitting niet door kan gaan. Wel is er later nog een besloten zitting, waar met name de gemeente Velsen haar bezwaren naar voren brengt.
Bezetting stelt besluit gemeenteraad uit
Een groep van 60 mensen bezet de raadzaal van de gemeente Zijpe. Daarmee dwingen ze de burgemeester om de raadsvergadering, waarin het voorstel om op het ECN-terrein tijdelijk radioactief afval op te slaan, behandeld zou worden, af te lasten.
Nadat er een verklaring is voorgelezen, waarin de bezwaren tegen het plan om 5 á 10 jaar het afval in Petten op te slaan, nog weer eens uitvoerig uit de doeken wordt gedaan, verlaten de bezetters/sters vrijwillig het gemeentehuis. Twee dagen later gaat de gemeenteraad alsnog akkoord met het voorstel.
Bezetting Brits consulaat tegen dumpingen
Omdat Groot-Brittannië door gaat met het in zee dumpen van radioactief afval (in 1983: 150.000 curie's), wordt het Britse consulaat in Amsterdam met een bezoek vereerd. terwijl buiten de rotte vis op de stoep wordt gegooid, is er binnen een bezetting. Als de politiemacht zo groot is geworden dat ze getalsmatig in de meerderheid zijn, wordt de bezetting opgeheven.
Poging tot bezetting terrein kerncentrale Dodewaard
"Het succes van het politieoptreden was volledig gelegen in het verrassingseffect. De gehele nacht zat de ME geconsigneerd in busjes op 20 km afstand van de centrale. Met 10 man extra personeel van de Rijkspolitie is afgelopen nacht rond de centrale gesurveilleerd. Ook bevond zich 17 man Rijkspolitie op het terrein van de centrale zelf". Aldus burgemeester Goldberg van Dodewaard in de Telegraaf onder de dreigende kop: 'Dodewaard bestormd'.
Nadat de eerste poging om weer 'voet aan wal' in Dodewaard te krijgen goed gelukt is (de blokkade op 9 november '84), gaat er een groepje bezig om de volgende fase voor te bereiden. Deze zal een stap verder moeten gaan dan een blokkade: een terreinbezetting. Dat is in Dodewaard niet zo gemakkelijk: ten tijde van de massale acties in '80 en '81 is er van het kerncentraleterrein een schier onneembaar fort gemaakt; voor miljoenen guldens zijn er veiligheidsmaatregelen aangebracht. Een andere moeilijkheid is het feit dat de centrale meestal van drie kanten omgeven is door water en de vierde zijde is alleen bereikbaar via kilometers baggeren door weilanden. Bij laagwater is het terrein aan nog één kant bereikbaar. Om op het terrein te komen, moet men door twee rijen hekken (waar honden tussen kunnen lopen), een NATO-prikkeldraad versperring en daarvoor al over een laag hekje en door zo'n 5 meter brede strook met ingegraven scherpe stalen punten waar je slechts heel langzaam en voorzichtig doorheen kunt slalommen.
Zover komen de meeste van de ruim 225 actievoerders/sters die morgen tegen zessen echter niet. De schijnwerpers op het terrein gaan aan en daar achter zijn de schimmen van ME'ers te ontwaren. Gelijktijdig komt er van achteren een groep ME'ers die de demonstranten/es insluiten: uitgelekt! Wat niet in de pers komt is het feit dat de ME in een boerderij zit, precies op de plek waar de groep de uiterwaarden in gaat. Toeval? Het is weliswaar de meest voor de hand liggende plaats, maar tot een paar dagen daarvoor was het de bedoeling om van de andere kant te komen. De meeste mensen hoorden pas op de verzamelplekken dat het plan veranderd was. Duidelijk is dat de politie wil voorkomen dat de activisten/es in de gaten krijgen dat de actie is uitgelekt: de ME wordt aangevoerd in gesloten vrachtwagens en er is geen merkbaar toegenomen activiteit rond de centrale die nacht. Men heeft duidelijk de les van Volkel/Woensdrecht geleerd, waar van te voren bekend werd gemaakt dat men van de actieplannen op de hoogte was (minister president Lubbers op tv!), waardoor op het laatste moment voor een alternatieve actie (Volkel) gekozen werd.
Informanten/infiltranten of gewoon onvoorzichtigheid? Dat blijft onduidelijk. Wel duidelijk is, dat de actievorm (redelijk massale geheime acties) aan een herbezinning toe is én dat de fasegewijze actieplannen rond de centrale in Dodewaard een geduchte vertraging op zal lopen. De derde fase zou, zo was de bedoeling, een openbaar aangekondigde actie moeten zijn.