13 februari 1987: Protest tegen verrijken uranium uit Namibië
|
Zoeken: tegen, anders, nl, 1980-1989
Uitkomsten
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
'Wij sluiten Dodewaard per girokaart'
Op 1 oktober beginnen de ongeveer 150 ‘Dodewaard-gaat-dicht!’basisgroepen met de Giroblauw-actie: om de elektriciteitsbedrijven onder druk te zetten wordt de elektriciteitsrekening moeilijk betaald (in 2 keer onder vermelding van Stop Kernenergie bijvoorbeeld). Dit moet met de verwerking van de betalingen zoveel overlast opleveren dat de administratie wordt ontwricht en elektriciteitsbedrijven hun aandeel in de kerncentrale Dodewaard gaan heroverwegen. De ongeveer 4,5 miljoen houders van een girorekening worden met pamfletten en kranten opgeroepen met de actie mee te gaan doen. Veel plaatselijke groepen zullen dat ondersteunen met acties tegen de provinciale en lokale energiebedrijven.
Hongerstaking tegen afval in zee
Enkele dagen na de ontruiming van de blokkades en het vertrek van het dumpingschip Andrea Smits naar de Atlantische Oceaan, beginnen twee mensen uit Beverwijk op de sluis in IJmuiden met een hongerstaking. Ze solidariseren zich met het schip van Greenpeace dat pogingen doet de dumping van radioactief materiaal in de Atlantische Oceaan te voorkomen. Met steun van mede-activisten houden ze het enkele dagen vol, maar de gevraagde toezegging van de minister dat er niet gedumpt wordt komt niet. Als het storten van het afval in zee heeft plaatsgevonden wordt de hongerstaking opgeheven.
'Bankovervallers tegen kernenergie'
De antikernenergie beweging, zo 'vermoedt' Gelders Commissaris van de Koningin (en Raad van Commissarissen van de GKN -eigenaar kerncentrale Dodewaard) Molly Geertsema, verkrijgt haar geld door bankovervallen. Groningse basisgroepen collecteren voor een aantal banken, maar als dat niet genoeg oplevert, 'overvalt' men de banken. "Dit is een grap", verklaren ze, "maar de uitspraak van Geertsema vinden we beslist geen grap". Geertsema zal vrijgesproken worden van laster, omdat hij 'slechts een vermoeden heeft geuit'.
No Nukes! muziekfestival
Hoewel niet de meest geslaagde, is het No Nukes festival wel degelijk een aktie tegen kernenergie. Terwijl twee weken later de film van het beroemde No Nukes concert in Madison Square Garden in New York in Nederland in première gaat, heeft het popfestival op tweede Paasdag in de Irenehal in Utrecht een uitzonderlijke line-up met grote namen. Daar was dan ook meer opgelet dan op de politieke betrokkenheid van de artiesten of de affiniteit met de strijd tegen kernenergie. Zowel Adrian Borland (The Sound) als Dave Edmunds roepen (beide al behoorlijk dronken) dat ze niks hebben met de strijd tegen kernenergie. Er komen zo'n 10.000 mensen op het concert (wat geld moet genereren voor de strijd tegen kernenergie) af. En juist over dat geld wordt nog lang nagepraat: was het nu wel ten goede gekomen aan de strijd tegen kernenergie of was (het grootste deel) verdwenen in de zakken van een pornobaas.
Dode vis voor KEMA
Onder het motto 'De Zee bedankt KEMA' wordt voor de poort van de KEMA in Arnhem 400 kilo rotte vis gedumpt. Dit als protest tegen het feit dat het radioactieve afval, dat op het terrein opgegraven wordt, in zee gedumpt gaat worden. Dumpen "is funest voor de zeeflora en -fauna, maar ook voor de rest van het milieu en dus uiteindelijk voor de mens". Ook Neptunus is aanwezig.
Afval in tuin staatssecretaris
Als protest tegen de vergunning die Ineke Lambers-Hacquebard (D'66 en staatssecretaris) verleende aan het ECN, voor het dumpen van het radioactieve afval, worden bij haar thuis in Opende, vaten met giftig chemisch afval in de tuin gedumpt. Dit alles onder het motto: "Als dumpen zo gemakkelijk gaat...".
Tijdelijke opslag in tuin minister
In de tuin van minister Winsemius (VROM) wordt een tijdelijke opslagplaats voor radioactief afval gegraven; vaten worden gedumpt als protest tegen de mogelijke opslag in Petten en tegen de "McKinsey-methode" waarmee de minister verschillende gemeentes heeft overvallen om een opslagplaats te realiseren. In de buurt waar de mminister woont in Laren (N-H) worden folders uitgedeeld, met de mededeling dat de tuin gekozen is als tijdelijke opslagplaats.
Kalkar (s)loop
Een estafette tussen de kerncentrale in Dodewaard en de kweekreactor in Kalkar, net over de grens bij Nijmegen, onder de titel 'Kalkar (s)loop, breekijzers tegen kernenergie', georganiseerd door de Energiewinkel in Nijmegen. Ruim 100 mensen kijken toe, of lopen een stukje mee. In Kalkar wordt er een deur geforceerd met breekijzers van piepschuim.
Vlag als schaamlap
De beeldengroep vóór het hoofdkantoor van de PZEM in Middelburg krijgt een 'schaamlap' omgehangen. 'Stop Borssele' vindt dat het elektriciteitsbedrijf zich moet schamen voor de plannen voor een nieuwe kerncentrale. Op verschillende plekken in de stad worden vlaggen (halfstok) opgehangen die duidelijk maken dat de uitkomst van de Brede Maatschappelijke Discussie toch echt anders was dan toestemming voor nieuwe kerncentrales ('Met de BMD tegen Borssele twee'). Volgens de actiegroep wordt de BMD "nu de nek omgedraaid, omdat de uitslag niet in overeenstemming is met het regeringsbeleid". Aan de vlaggenactie nemen zo'n 20 mensen deel.
De Wraak van Jonkheer de Brauw
Zonder twijfel de meest spraakmakende antikernenergie actie uit de periode na Dodewaard '81, vindt plaats in de nacht van 20 op 21 juni in Den Haag. In het ministerie van economische Zaken wordt ingebroken op de afdeling van 't Directoraat-generaal voor Energie.
Zes postzakken papier 'verhuizen', zakken vol dossiers, brieven, notulen, notities, agenda's, etc. De groep die de diefstal pleegt noemt zich 'De Wraak van Jhr. Mr. De Brauw', naar de voorzitter van de stuurgroep die de Brede Maatschappelijke Discussie organiseerde. De Brauw had zich 'teleurgesteld' uitgelaten toen bleek dat het kabinet, ondanks de duidelijke uitslag van de BMD, van plan was om kerncentrales te gaan bouwen.
Een paar dagen na de inbraak komt al de eerste onthulling: de kernenergielobby pleit voor deelneming in de bouw van een tweede snelle kweekreactor. Als er niet snel een positief besluit daar over genomen wordt, zal de nucleaire industrie orders mislopen voor onderzoek en bouw. Hoewel het kabinet dit voorstel liever niet in de Tweede Kamer aan de orde stelt, een meerderheid is waarschijnlijk tegen, reserveren ze al wel geld voor een onderzoeksprogramma en zetten daarmee de Kamer buitenspel.
Uit de volgende serie documenten (gepubliceerd in Bluf! 11-7) blijkt dat de minister van Economische Zaken Van Aardenne en Van Agt, de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, onderling al hebben besloten dat de nieuwe kerncentrales in Borssele en Moerdijk gebouwd zullen worden. De Vereniging Milieu Defensie eist naar aanleiding hiervan de heropening van het Kamerdebat over de bouw van nieuwe kerncentrales, omdat deze brief nog vóór dat debat is geschreven en goedgekeurd werd door Van Aardenne. CDA en VVD vinden de uitlatingen weliswaar ongelukkig, maar zien geen aanleiding in heropening.
In hetzelfde nummer van Bluf! een onthulling over een 'blanco-cheque' van Van Aardenne aan de Hoogovens-dochter Aldel: f 500.000.000,- extra steun en de garantie dat de kosten van een eventuele sluiting door de staat betaald zullen worden. Van Aardenne bijt vervolgens van zich af, door het publiceren van de gestolen stukken een 'schandelijke zaak' te noemen: "Ik meen dat de kranten er goed aan hadden gedaan als ze dat materiaal niet gepubliceerd hadden (...) Het is een aansporing om meer Watergate's in Nederland te krijgen en dan heb je mooi nieuws."[NRC, 12 juli 1985] Hiermee te kennen gevend dat hij van nog meer geheimen weet die het daglicht niet kunnen verdragen. Ondertussen wordt door de officier van justitie meegedeeld dat men maatregelen overweegt tegen het weekblad Bluf!, omdat ze, onder de kop 'Inbreken kan iedereen', de namen, adressen en vakantieperiodes publiceert van hoge ambtenaren. Begin '87(!) wordt de drukker van dat Bluf!-nummer verantwoordelijk gesteld voor die uitgave, omdat ze niet kunnen zeggen wie verantwoordelijk is voor het desbetreffende nummer.
Tot in het Algemeen Dagblad aan toe verschijnen ingezonden brieven waaruit duidelijk blijkt dat de inbraak bij E.Z. weliswaar afgekeurd wordt, maar dat men nog veel verontrustender vindt dat er inbraken voor nodig zijn om geheime afspraken aan het licht te brengen. Door D'66 wordt het aftreden van Van Aardenne geëist, maar dat gaat niet door, al is 57% van de Nederlandse bevolking het met deze eis eens. Uit diezelfde enquête blijkt dat 58% tegen de bouw van nieuw kerncentrales is en maar 26% vóór.
De derde serie onthullingen (gepubliceerd 25-8) gaan over pogingen om de inspraak procedures te vermijden/versnellen met de betrekking tot de bouw van kerncentrales. Daarbij wordt het duidelijk dat de voorlichters in het rondreizend PKB-circus (Planologische Kern Beslissing) van 2 t/m 6 september, f 1500,- per avond (exclusief reis- en verblijfkosten) verdienen. Hoewel Winsemius (de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer) blijk gaf van zijn ontsteltenis dat hij was gepasseerd in afspraken tussen staatssecretaris Van Amelsfoort en het Industrie en Havenschap Moerdijk over het afslaan van afval aldaar, wordt uit vertrouwelijke notities duidelijk dat hij van die afspraken wel degelijk op de hoogte was en dat zelfs een gedeelte van het geld (20 miljoen) van zijn ministerie afkomstig is.
Verder gaan er nog onthullingen over de gasprijzenpolitiek, de aanbeveling om meer aardgas te exporteren omdat dat de komst van meer kerncentrales noodzakelijk maakt, en over de afspraken rond de orders voor de nieuwe centrales met Frankrijk, die bereid zouden zijn het afval uit Borssele en Dodewaard op te slaan. Die geheime contacten zijn echter door het uitstellen van de bouw in verband met Tsjernobyl (april '86) afgebroken, aldus een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken later.
Door de inbraak is heel wat smerigheid boven tafel gekomen en dat heeft de antikernenergie beweging ongetwijfeld een flinke impuls en de atoomlobby een flinke deuk opgeleverd.
De onthullingen in Bluf!
Bluf! 176, 27 juni 1985
"De Wederopstanding van Jonkheer De Brauw"
Het hoe en waarom van de actie en de eerste onthulling: het kweekreactor-project
Bluf! 178, 11 juli 1985
'Inbreken kan iedereen'
De minister van Economische Zaken Van Aardenne en Van Agt, de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, blijken onderling al te hebben besloten dat de nieuwe kerncentrales in Borssele en Moerdijk gebouwd zullen worden
Bluf! 183, 15 augustus 1985
Atoomlobby-uitspraken in geheime afspraken over inspraak.
Pogingen om de inspraak procedures te vermijden/versnellen met de betrekking tot de bouw van kerncentrales
Bluf! 187, 12 september 1985
'Wie afval dumpt kan stront krijgen'
Winsemius (de minister van VROM) speelt de brave onschuldige minister. Uit vertrouwelijke notities wordt duidelijk dat hij van afspraken over afvalopslag in Moerdijk wel degelijk op de hoogte was en dat zelfs een gedeelte van het geld (20 miljoen gulden) van zijn ministerie afkomstig is.
Bluf! 190, 3 oktober 1985
'Wat is met het gezag?'
Over de gigantische voordelen die de 'heren Van Aardenne en (topambtenaar) Verberg' de grootverbruikers op hun elektriciteitsrekening willen gunnen.
Bluf! 194, 7 november 1985
'Zeer geheim'
Uitkeringen worden gekort en de gezondheidszorg moet maar inkrimpen. Maar miljarden worden uitgegeven voor nieuw wapentuig en ook het repressie-apparaat kan rekenen op geld. Dat de honger van het bedrijfsleven nog lang niet is gestild blijkt uit deze onthullingen.
Bluf! 196, 21 november 1985
'De wraak van jhr. mr. De Brauw prijst af'
Het aardgas is voor de kleinverbruiker onbetaalbaar geworden. Er profiteren duidelijk andere groepen mensen van dat goedkoop uit de grond gehaalde gas. De Wraak zocht voor je uit wie.
Bluf! 221, 15 mei 1986
'Geloof ze niet!'
Publicaties over Borssele, Siemens, Candu en Ballast Nedam, maar speciale aandacht voor de Franse nucleaire bedrijven en het arme China
Bluf! 221, 15 mei 1986
'De Wraak van justitie'
Justitie start een gerechtelijk vooronderzoek tegen Bluf!. Maar omdat dat geen rechtspersoon is wordt de drukker ('Raddraaier') aangepakt. De achtergronden.
Bluf! 226, 19 juni 1986
'Onderzoeken kan iedereen'
Korte geschiedenis en analyse van de atoomlobby en kernenergie in Nederland