13 september 1980: Ballonnen tegen Dodewaard
|
Zoeken: 1980-1989
Uitkomsten
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
Rondreizend locatiekeuze circus
Van 2 t/m 6 september zijn er inspraakavonden voor de Planologische Kern Beslissing in de 5 mogelijke vestigingsplaatsen voor nieuwe kerncentrales. Dit inspraakcircus wordt gepresenteerd door Hans Sleeuwenhoek (óók NCRV) en in een panel zitten 6 deskundigen, waaronder Verbergh (directeur-generaal Energie van het ministerie van Economische Zaken), Versteeg (kernfysische dienst) en Barendrecht (directeur Ruimtelijke Ordening van VROM). De discussie op die avonden kan niet meer gaan over de vraag óf er kerncentrales gebouwd moeten worden, maar over wat de 'meest geschikte' locatie is om ze te bouwen. Met de BMD nog vers in het geheugen zal duidelijk worden dat men van dit soort inspraak niet gediend is.
De eerste avond is in Heinkenszand (locatie Borssele). De ongeveer 500 aanwezigen laten zien dat de weerstand groot is. Met grote oren op ("Wij laten ons geen oor aannaaien") en door het produceren van veel lawaai verstoren ze de avond.
PKB-circus trekt verder
De volgende avond is het PKB-circus in Zevenbergen (Moerdijk), waar ruim 1000 mensen de sporthal doen uitpuilen. Tijdens het draaien van de voorlichtings cq. propagandafilm wordt er door een ijverige thuiswerker/sters een bordje voor de projector gehouden, waardoor op het scherm het woord 'gelul' te lezen is; een korte, krachtige maar doeltreffende evaluatie van de inspraak. Na verloop van tijd wordt het podium waarop het panel zit bezet en wordt er geëist dat er gepraat gaat worden over hoe het best de kerncentrales tegen te houden zijn. De avond verloopt op deze manier zeer onrustig.
PKB-circus in Emmeloord
De Noordoostpolder is de volgende in de rij voor het rondreizend inspraakgezelschap. Ruim 500 mensen veranderen de avond die gehouden wordt in Emmeloord in een chaos: het projectiescherm wordt eerst 90 graden gedraaid en later verwijderd, het panel wordt door een groot spandoek onzichtbaar gemaakt, stinkbommen ontploffen en het panel druipt af. Na een uur stormt er opeens politie naar binnen en verwijderen zeer hardhandig mensen die voor het podium staan. Het panel komt terug, maar veel succes hebben ze (alweer) niet.
PKB-circus ontmoet oppositie locatie Maasvlakte
Donderdagavond: de lokatie Maasvlakte is aan de beurt. In de sporthal De Dukdalf in Den Brielle zijn 500 mensen present. De film wordt gesaboteerd, eerst door een bord voor de projector te houden en later door steeds de stekker uit het stopcontact te trekken. Een deel van de aanwezigen verlaat de zaal voor een alternatieve voorlichtingsbijeenkomst. Als Verbergh de vraag: "Als we hier om ons heen kijken zien we al genoeg rotzooi, moet daar dan nog meer bij?" met een grapje wil af doen ("Het is hier in de zaal inderdaad een zooitje") krijgt hij een glas water over zich heen. De politie grijpt meteen genadeloos in. Een vrouw wordt bewusteloos in een wurggreep afgevoerd en iemand wordt twee tanden uitgeslagen, hetgeen een persfotograaf doet verzuchten: "Als je op een voorlichtingsavond je mond open doet, slaan ze de tanden uit je bek".
PKB-circus eindigt in chaos
De laatste PKB-avond in Uithuyzen (lokatie Eemshaven) in Groningen. Ruim 400 mensen binnen en enkele tientallen, door politie met honden op afstand gehouden, buiten ('de zaal is vol'), maken duidelijk dat ook in de Eemshaven het verzet tegen kernenergie groot is. De eis van de zaal om 2 tegenstanders/sters van kernenergie in het panel op te nemen, wordt niet gehonoreerd, waarna de rest van de avond gesmoord word in lawaai.
Vijf avonden PKB-inspraak ('een zuiver planologische discussie', werd elke avond weer geroepen), betekend vijf avonden verzet.
Inbraak bij bouwbedrijf reactorvaten
De actiegroep Joker breekt in bij de Rotterdamse Droogdok Maatschappij (RDM) in Rotterdam. Boven het kantoor bevindt zich de min of meer geheime afdeling ‘Research and Development’ van Nucon. Nucon is een bedrijf dat nucleaire-projecten ontwerpt en tekent. Door de zware beveiliging van de bovenverdieping komt Joker niet waar men wezen wil. Wel worden er bij de RDM een aantal offertes meegenomen over de levering van een nieuw type kanon aan Griekenland en Turkije.
"Winsemius kan de pot op!"
Onder het motto "Winsemius kan de pot op!" krijgt de minister een wc-pot aangeboden van vertegenwoordigers/sters van de 12 steden waar de mogelijkheid bestaat, dat er kernafval opgeslagen wordt. Lang lijkt het Industrie- en Haventerrein Moerdijk de beste kansen te hebben, maar uiteindelijk wordt later door de Commissie Geertsema Borssele aangewezen als de plaats waar de interim-opslag voor al het Nederlandse radioactieve afval moet komen. De definitieve opslag is nog steeds onduidelijk: zoutkoepels? Het buitenland?
'Radioactief afval' voor lobbyisten
"Bijgaand treft u een kleine hoeveelheid licht-radioactief afval aan. Wat u er mee moet doen, weten wij ook niet. Het is eigenlijk hetzelfde als radioactief afval. Wat we daarmee aan moeten, weet ook niemand". Van Agt, Van Rooij (directeur PNEM) en De Jong (voorzitter Industrie- en Havenschap Moerdijk), krijgen deze brief en een pakje thuis bezorgt. Het is afkomstig van de 'Griesmeelfabrikanten tegen Kernenergie', omdat "we de naam van ons gezonde produkt bedoezeld achten". Alle drie geadresseerden zijn actieve lobbyisten voor de bouw van kerncentrales op de Moerdijk.
Terreinbezetting Moerdijk
De eerste meerdaagse anti-kernenergie actie na Dodewaard-II in september 1981. Het lijkt steeds duidelijker dat het industrieterrein in Moerdijk de plaats wordt waar minstens één kerncentrale gaat verrijzen, plus de centrale interim-opslag van het radioactief afval (de COVRA). Daarom een bezetting van (een deel van) het industrieterrein. De actie is ook bedoeld om de Brabantse anti-kernenergiegroepen een hart onder de riem te steken en te stimuleren. Tevens wordt het aangekondigd als een voorschot op de terreinbezettingen die zullen volgen als met de bouw begonnen wordt.
De actie begint op zaterdag met een demonstratie vanaf het NS-station Lage Zwaluwe, waaraan zo'n 500 mensen deelnemen. 's Avonds zijn er 700 mensen op het kamp, meer dan waar van tevoren op gerekend is. Ook de plaatselijke groepen zijn redelijk vertegenwoordigd, al werd in de voorbereiding de weerstand duidelijk tegen de basisgroepen getuige de opmerking van de antikernenergie groep Moerdijk, die liet weten dat "als de basisgroepen komen, de luiken voor de ramen gaan".
Iedereen die het kamp op en af gaat word door de politie uitgebreid gefotografeerd, elk nummerbord wordt genoteerd en de aanwezige filmploeg van de politie doet haar uiterste best om iedereen op het celluloid te vereeuwigen. Zondagmorgen is er een 'versieractie' van de Moerdijkbrug. Even wordt geprobeerd de zesbaansweg te blokkeren, maar de overmacht aan politie verhindert dat. 's Middags wordt de weg door een langzaam rijdende stoet busjes en auto's versperd waardoor een enorme file ontstaat. Gepland is een picknick in de tuin van de minister van Economische Zaken Van Aardenne in Dordrecht. Van Aardenne die, zo blijkt uit de door 'De Wraak van Jhr. Mr. De Brauw' gestolen documenten, op zeer slinkse wijze de kerncentrales door wil drukken. Het eilandje waar hij op woont is echter hermetisch afgesloten; zelfs het veer dat daar aankomt is uit de vaart gehaald, een ophaalbrug staat omhoog en de enige andere weg is door politie afgesloten. De ME (250) is op korte afstand aanwezig. Door de afspraak dat een confrontatie vermeden moet worden, wordt er door de ruim 500 mensen vóór de politie afzetting gepicknickt. Bij gebrek aan Van Aardenne zelf, wordt een petitie aan een willekeurige agent overhandigd.
's Maandags is er een 'doodval-actie' om 12 uur (als de BB-sirenes gaan), bij het kantoor van het Industrie- en Havenschap Moerdijk. Meegebrachte poppen van stro worden in brand gestoken, wat prachtige foto's oplevert.
Iedereen is zeer tevreden over het verloop en de opkomst van het actieweekend en de publiciteit is ook goed, behalve een zeer tendentieus artikel in De Volkskrant. De overheersende mening is toch dat de antikernenergie-beweging met deze actie een stuk goodwill heeft gekweekt en dat de vooroordelen tegen de basisgroepen zijn verdwenen.
Brandbommen tegen IJsselcentrale
Bij twee kantoren van de IJsselcentrale in Zwolle worden brandbommen naar binnen gegooid. Eén lont dooft en de schade is daar klein, maar de andere, in het hoofdkantoor, veroorzaakt brand en de schade is groot: f 100.000,-. Ook wordt er op ander gebouwen van de IJC leuzen gekalkt tegen kernenergie. Een week later worden de aanslagen opgeëist door de tot dan toe onbekende groep AGIT. Ze zijn gepleegd tegen de pogingen van het elektriciteitsbedrijf een kerncentrale te mogen/kunnen bouwen in de Noordoostpolder.