26 september 1986: Enorme opkomst afsluitende demonstratie actieweek
|
Zoeken: kernenergie algemeen, 1980-1989
Uitkomsten
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
Dodewaard Anders
Van 10-20 oktober staat Vereniging Milieudefensie met een groet tent en een windmolen op het dorpsplein in Dodewaard, om te laten zien ‘hoe het wel moet’. In de tent tentoonstellingen, video’s, informatiemateriaal over muurisolatie tot zonnecollectoren en veel deskundigen over alles wat met energie te maken heeft. De actie heet Dodewaard Anders en is een poging de negatieve publiciteit over Dodewaard te doorbreken: “het wordt tijd voor positieve actie”. Milieudefensie hoopt er aan mee te kunnen werken “dat Dodewaard van een vestigingsplaats voor een kerncentrale te maken tot een centrum van energiebesparing en milieuvriendelijke energiebronnen.”
De uitnodiging voor Dodewaard Anders die bij iedere inwoner in de brievenbus valt eindigt aldus: “Waarschijnlijk wilt U weten hoe wij nu tegenover de blokkade van het weekend staan? Wel, wij vinden ook dat de kerncentrale dicht moet, maar wij vinden ook dat we moeten laten zien hoe het wel kan. Dat willen we met "Dodewaard Anders" laten zien. Daarom blijven we in het weekend gewoon doorgaan met voorlichting geven over energiebesparing.”
Sabotage in je vrije tijd
In de buurt van de kerncentrale in Dodewaard wordt geprobeerd het hoogspanningsnet te saboteren. Met een koperen draad wordt geprobeerd kortsluiting te veroorzaken met één van de hoogspanningskabels tussen de kerncentrale en een transformatorstation. Dit mislukt. Deze keer. De actie wordt opgeëist door het ‘Verzetsfront Willy Wortel en de Lampjes’. De groep zal nog regelmatig van zich laten spreken door dergelijke acties, al worden veel van de acties niet gepubliceerd. Uit interviews met politie en elektriciteitsmaatschappijen blijkt deze vorm van sabotage regelmatig voor te komen.
Het ‘Verzetsfront’ geeft vlak voor de tweede grote blokkadeactie in Dodewaard (september 1981) een brochure uit, getiteld "Kortsluiting. Sabotage in je vrije tijd". In deze brochure wordt uitgebreid beschreven hoe men het best kortsluiting kan veroorzaken in hoogspanningsleidingen en worden er tips gegeven om de kans op ongelukken en arrestaties zo klein mogelijk te maken. “Voor ons is de tijd van vreedzame strijd tegen kernenergie voorbij”, schrijven ze.
Volgens de elektriciteitsbedrijven is het volstrekt onmogelijk om het hele hoogspanningsnet, met een totale lengte van 4200 km, te beveiligen.
'Alle atoomstroom uit het koppelnet'
Onder het motto “Liever wat duisternis dan naar de verdommenis” saboteert het ‘Verzetsfront Willy Wortel en de Lampjes” de hoogspanningslijn Nederweert-Maarheze. In de brief waarin de actie opgeëist wordt, laten ze weten dat ze “met het kortsluiten van de hoogspanningsleidingen duidelijk willen maken hoe gemeend het verzet tegen kernenergie is”. Ze roept iedereen op de overheid onder druk te zetten, maar waarschuwt voorzichtig te zijn: “gebruik alleen nylontouw, blijf weg onder de kabels in geval ze naar beneden komen”. Volgens de brief is ook in België sabotage geweest: daar zou de elektriciteitsvoorziening van de opwerkingsfabriek in Mol “lamgelegd” zijn.
Twee weken later, op 24 juni, wordt op dezelfde traject nog een sabotage actie uitgevoerd.
Demonstratie tegen relatie kernenergie en kernwapens
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen is er 's avonds een demonstratie met vredesorganisaties tegen kernenergie en kernwapens. Aan deze lokaal georganiseerde actie nemen ongeveer 3000 mensen deel.
Stroomstoring na sabotage
In het Noord-Hollandse Oudesluis (gemeente Schagen) wordt met een koperen kabel kortsluiting gemaakt in het hoogspanningsnet. Het ‘Verzetsfront Willy Wortel en de Lampjes’ eist in een brief aan de Schager Courant de actie tegen de 150KV-hoospanningsleiding op. Als gevolg hiervan is er enkele uren een stroomstoring in het gebied noordoost van het ECN-terrein in Petten. De actie is in het bijzonder gericht tegen de heer Hamstra van de ECN, die pleit voor de opslag van Nederlands en buitenlands radioactief afval in zoutkoepels. “Daarom”, zo schrijft het Verzetsfront, “hebben we de hoogspanningsleiding tussen Oterleek en Den Helder kortgesloten. Als protest tegen de regering en het bedrijfsleven die gewoon doorgaan met hun onverantwoordelijke praktijken”.
De SEP, verantwoordelijk voor het net, laat weten dat er alleen al in oktober “vijf tot zes” pogingen door het hele land zijn gedaan tot dergelijke sabotage.
In 'Bevrijding' het blad van de PSP, verschijnt in december een poster van de PSP-jongeren die oproept tot het saboteren van het hoogspanningsnet. De PSP schrikt er wel een beetje van, maar het is in de afgesproken ruimte van PSP-jongeren en redactionele onafhankelijkheid enzo. Reacties van lezers vallen eigenlijk ook best mee, blijkt
No Nukes! muziekfestival
Hoewel niet de meest geslaagde, is het No Nukes festival wel degelijk een aktie tegen kernenergie. Terwijl twee weken later de film van het beroemde No Nukes concert in Madison Square Garden in New York in Nederland in première gaat, heeft het popfestival op tweede Paasdag in de Irenehal in Utrecht een uitzonderlijke line-up met grote namen. Daar was dan ook meer opgelet dan op de politieke betrokkenheid van de artiesten of de affiniteit met de strijd tegen kernenergie. Zowel Adrian Borland (The Sound) als Dave Edmunds roepen (beide al behoorlijk dronken) dat ze niks hebben met de strijd tegen kernenergie. Er komen zo'n 10.000 mensen op het concert (wat geld moet genereren voor de strijd tegen kernenergie) af. En juist over dat geld wordt nog lang nagepraat: was het nu wel ten goede gekomen aan de strijd tegen kernenergie of was (het grootste deel) verdwenen in de zakken van een pornobaas.
'Karavaan tegen kernenergie' bezoekt toeristen
De Karavaan tegen Kernenergie trekt door het land. In een grote circustent doet een groep van ongeveer 100 vaste medewerkers tijdens de bouwvak een aantal belangrijke vakantieplaatsen aan: Kaatsheuvel, Cadzand-bad, Biddinghuizen, Gasselte en Eibergen. Een cultureel kinderprogramma doet enkele duizenden kinderen en ouders naar de grote tenten op het festival-terrein komen. Er zijn tentoonstellingen en optreden van muziek- en theatergroepen. Op deze manier wordt er inhoudelijke informatie over kernenergie en alternatieven verspreidt en wordt er gediscussieerd. Het eerste voorstel 'Rijk naar de sterren, zodat je je koestert in de zon' voor een Karavaan tegen Kernenergie was al in december 1981 gelanceerd. Na de veldslag in september in Dodewaard is er in Nijmeegse groepen gediscussieerd over actievormen, pogingen uit het isolement te breken en nieuwe groepen mensen te bereiken met inhoudelijke informatie. "Hoe ook de diskussie over kernenergie en alles wat daarmee samenhangt - en dus ook 'die andere maatschappij' te stimuleren, zonder mogelijkheid gekriminaliseerd te worden; zonder dat de verslaggever alleen maar geïnteresseerd is in het antwoord op de vraag of er geweld gebruikt gaat worden." Maar natuurlijk moet het voorstel niet gezien worden als breken met 'ons verleden': "De karavaan moet echter geen ontkenning vormen van de grote strijdbaarheid, geen distantiëring van direkte aktie.". Hoewel er van te voren sceptische geluiden vanuit delen van de antikernenergie-beweging komen, is de algemene indruk is dat de Karavaan veel minder vrijblijvend en meer politiek is als gedacht en verwacht werd. Omdat een aanvraag voor subsidie bij de Stuurgroep van de Brede Maatschappelijke Discussie niet wordt gehonoreerd, ontstaat er een financieel tekort. Hierdoor moeten er in het najaar allerlei benefietfeesten georganiseerd worden om de tekorten aan te zuiveren.
Energiekaravaan trekt langs de kust
Net als de twee jaar ervoor trekt er in de bouwvakvakantie een karavaan langs toeristische trekpleisters: dit jaar langs de kust: Nieuwvliet, Vlissingen, Noordwijk, Velsen en Julianadorp. Maar was het in 1982 nog een 'karavaan tegen kernenergie', nu is het de 'Energiekaravaan' die wat wil vertellen over de energieproblematiek. “Wat is het 'probleem' van de energieproblematiek? U merkt ook wel dat de energieprijzen de pan uit rijzen (en de inkomens en uitkeringen dalen). De kerncentrales in Dodewaard en Borssele zijn nog steeds open; erger nog, je hoort steeds meer over plannen voor nieuwe kerncentrales.” Ernstige zaken luchtig gebracht. Want “niks geen lange verhalen, hoorzittingen en informatieavonden. Want laten we wel wezen: het is en blijft vakantie. Daarom muziek in plaats van een praatje, theater in plaats van een speech, een aantrekkelijke tentoonstelling in plaats van een gortdroge informatieavond. U kunt zich vermaken met het 'Spel zonder Atomen' en daarna lekker uitrusten op een gezellig terras.”
Ziekenfonds moet meer doen aan preventie
Bij het kantoor van het ziekenfonds in het Gelderse Doorwerth demonstreren enige tientallen verplichtverzekerden. Volgens hen moet het ziekenfonds actief zijn in het voorkomen van ziektes en daarom acties steunen of voeren tegen bijvoorbeeld kerncentrales en fabrieken die giftige stoffen lozen of produceren. Andere eisen: condooms, acupunctuur en gezond voedsel in het ziekenfondspakket; optreden tegen de chemische-farmaceutische industrie en geen geld voor genetisch-erfelijk onderzoek.
Nep radioactief vat zorgt voor paniek
In de Burgel, een gracht in Kampen, drijft een vat met het opschrift: “Pas op! Radioactief afval”. Een buurtbewoner belt de politie, die de brandweer belt, die het ook niet weet en de brandweer in Zwolle alarmeert. Die onderzoekt het vat en vindt geen enkel spoor van radioactiviteit. "“Een misselijk soort gevoel voor humor”, zegt de politiewoordvoerder in Kampen.