1 augustus 1989: Burgemeester als Mr .COVRA
|
Zoeken: Zeeland
Uitkomsten
Gewelddadig politieoptreden blokkade Borssele
Op deze zondagmorgen worden om 5 uur door 225 mensen alle poorten van de kerncentrale in Borssele geblokkeerd. Het is een actie van BAN en het EKZ (Energie Komitee Zeeland). Doel is het stilleggen van de centrale: niemand mag er in, iedereen mag er uit. Negenentwintig mensen ketenen zich vast aan de poorten en er worden spandoeken opgehangen ('We willen gewoon leven, weet je wel'). Er is veel pers en die zondag komen honderden mensen uit de omgeving een kijkje nemen. Om 2 uur lijkt de politie te gaan ontruimen, een helikopter blijft laag boven de hoofdpoort hangen. Later blijkt dat de nieuwe ploeg werknemers verderop met behulp van ladders, het kerncentraleterrein opgeklommen is. 's Avonds wordt besloten om door te blokkeren, wel moeten er veel mensen weg, zodat er nog 125 mensen overblijven. Om kwart over twee 's nachts komt het alarm: de ME is in aantocht. Terwijl de pers op afstand wordt gehouden, worden de poorten één voor één 'schoongeveegd'. De 29 die aan de hekken vast geketend zitten, worden gearresteerd. De ontruiming gaat ongelooflijk gewelddadig: 8 mensen moeten naar het ziekenhuis. Iedereen wordt door de ME opgedreven. "Dan 'OK, jongens, en nu zullen we eens zien hoe hard ze achteruit kunnen lopen. Looppas!' We worden uit elkaar geslagen. Iedereen vlucht in paniek". Veertig mensen dienen een klacht in tegen het politiegeweld en de burgemeester van Borssele (v.d. Heuvel) weigert een onderzoek, evenals minister van Binnenlandse Zaken Wiegel, naar het door de politie gebruikte geweld. De 29 arrestanten worden tot de volgende middag vastgehouden.
Grote opkomst demonstratie Middelburg
Een demonstratie annex manifestatie in Middelburg tegen de kerncentrale in Borssele. Er zijn 10.000 demonstranten, waarmee het dan een van de grootste anti-kernenergie demonstraties is en zeker de meest massale in Zeeland. Blijkens de toespraken heeft men weinig vertrouwen in de Brede Maatschappelijke Discussie (BMD) en is men op zoek naar andere actievormen. Jan Goedman van het Energie-Komitee Zeeland in de openingstoespraak: "Nu ligt een Maatschappelijke Discussie over Kernenergie en Energie in het verschiet, waarbij de discussie beperkt moet blijven tot de vraag of er grote kolencentrales of kerncentrales in Nederland gebouwd moeten worden. Ondertussen worden er toch beslissingen met verstrekkende betekenis genomen. Tegenover deze voldongen-feiten politiek stellen wij: doe mee aan de echte energie-discussie: kom in verzet tegen kernenergie, in Zeeland, in Nederland of waar dan ook!"
Troep in de tuin
Twintig leden van Stop Borssele storten zakken met afval in de tuin van de Borsselse burgemeester Van den Heuvel. Hij gaat, als hoofd van de gemeente, onzorgvuldig om met (radioactief) afval, zo is de motivatie voor de actie. Achteraf helpen twee leden van de groep Van den Heuvel met het opruimen van de tuin.
Blokkade Borssele
De eerste blokkade van de kerncentrale in Borssele, nadat in maart '80 de BAN/EKZ-blokkade uiterst gewelddadig door de ME was ontruimd. Honderdvijftig mensen durven het opnieuw aan. Om half drie 's middags worden alle poorten met kettingen afgesloten. De actievoerders/sters eisen dat de lijsttrekkers van de 4 grote partijen voor 7 uur 's avonds naar Borssele komen. Den Uyl en Van Agt wijzen het (in het VARA-programma 'In de Rooie Haan') direct af en van de VVD en D'66 wordt niets vernomen. Als de politie zich om half tien gereed maakt om in te grijpen (de ploegenwisseling had al om half vier plaats moeten vinden), stappen de activisten/es op, om de overheid niet de kans te geven "de politie te misbruiken om een falend beleid te rechtvaardigen". Vervolgens wordt er nog even het crisiscentrum in Heinkenszand geblokkeerd, maar om half elf wordt ook dat beëindigd.
Model kerncentrale Borssele mag niet in miniatuur Walcheren
Stop Borssele heeft in de toeristische attractie Miniatuur Walcheren in Middelburg een waarheidsgetrouwe miniatuurkopie van de kerncentrale Borssele geplaatst. De actiegroep zegt dat “de kerncentrale in de 10 jaar van haar bestaan zo’n wezenlijk onderdeel is gaan vormen van de Zeeuwse samenleving”, dat een afgietsel op schaal zeker in Miniatuur Walcheren thuishoort. Directie en bestuur daarvan denken er anders over en het loeizware ding (voor een groot deel van beton) wordt verplaats naar de bosjes aan de rand van het terrein en geeft het op als ‘gevonden voorwerp’.
Vangrail symbool strijd tegen kernenergie
Stop Borssele (in samenwerking met andere Zeeuwse en Belgische anti-kernenergiegroepen) demonstreert in de vangrails van de Rijksweg 58 tussen Vlissingen en Bergen op Zoom. Het is een stil protest tegen de atoomlobby “die alles in het werk stelt wat krom is recht te praten”. Om de paar honderd meter staat een anti-atoom-aktievoerder met een bord 'Geen kernenergie, stop Borssele'. De groepen hebben de vangrail uitgeroepen tot symbool in de strijd van de anti-kernenergie-beweging. “Stop Borssele wil de vangrail zijn op de heilloze weg, waarop kernenergie ons voert”.
In totaal worden bij de actie 38 mensen door de politie bekeurd of gearresteerd. In maart 1982 moeten 9 van hen voorkomen en worden veroordeeld.
Werknemers toeleveringsbedrijven Borssele aangesproken
De Zeeuwse actiegroep ‘Stop Borssele’ staat ’s morgens vroeg aan de poort van een tweetal bedrijven in Goes en Vlissingen. Arbeiders krijgen een stencil met daarin een oproep zich te bezinnen op hun werk. De bedrijven, AKF in Goes en Kon. Mij De Schelde in Vlissingen, zijn namelijk toeleveringsbedrijven van de kerncentrale Borssele. Specifiek de vakbondsleden worden aangesproken: de vakbonden hebben zich namelijk meermaals uitgesproken tegen kernenergie. Werkgelegenheid niet tot iedere prijs. “Wij roepen u op te breken met de huidige ekonomische orde, die er op uit is zo goedkoop mogelijk te produceren ten korte van de werknemers en de werkgelegenheid. Nieuwe initiatieven kunnen uitkomst bieden. Met name door het beslissingsrecht over de te produceren produkten bij de werknemers te leggen.(..) Door uw vakbond onder druk te zetten kunnen nieuwe plannen verwezenlijkt worden. Wordt daarom allen aktief.”
Solidariteit met "plakkers'
‘Stop Borssele’ organiseert op de Lange Delft in Middelburg een manifestatieve actie uit solidariteit met een rechtszaak die drie van haar ‘leden’ de week erna hebben. Die staan namelijk terecht voor ‘poging tot plakken’. Tijdens de Dodewaard-gaat-dicht acties in september 1981 wilde men middels affiches de aandacht vestigen op het weigeren van atoomstroom. Maar voor de plakkers ook maar hadden kunnen beginnen, werden ze al opgepakt. Voor ‘Stop Borssele’ het bewijs “dat de ‘gezagsbewaarders’ deze groep en haar activiteiten nauwlettend volgde”.
Bezetting tegen afvalgebouw
Vijftien mensen van 'Stop Borssele' bezetten 5,5 uur lang een vergaderkamer in het provinciehuis van Zeeland in Middelburg. De bezetting volgt op een hoorzitting over de bouw van een afval opslaggebouw op het terrein van de kerncentrale in Borssele. Gedeputeerde Staten (GS) heeft besloten toestemming voor de bouw te geven. Stop Borssele uiten hun ongenoegen over de wettelijke procedure, waarin bestuurders “slechts op formele gronden verantwoording af hoeven te leggen over hun genomen besluiten”. De eis van de bezetters/sters, een gesprek met GS van Zeeland, wordt weliswaar ingewilligd, maar het gesprek, op 12 maart, levert niets op.
'Karavaan tegen kernenergie' bezoekt toeristen
De Karavaan tegen Kernenergie trekt door het land. In een grote circustent doet een groep van ongeveer 100 vaste medewerkers tijdens de bouwvak een aantal belangrijke vakantieplaatsen aan: Kaatsheuvel, Cadzand-bad, Biddinghuizen, Gasselte en Eibergen. Een cultureel kinderprogramma doet enkele duizenden kinderen en ouders naar de grote tenten op het festival-terrein komen. Er zijn tentoonstellingen en optreden van muziek- en theatergroepen. Op deze manier wordt er inhoudelijke informatie over kernenergie en alternatieven verspreidt en wordt er gediscussieerd. Het eerste voorstel 'Rijk naar de sterren, zodat je je koestert in de zon' voor een Karavaan tegen Kernenergie was al in december 1981 gelanceerd. Na de veldslag in september in Dodewaard is er in Nijmeegse groepen gediscussieerd over actievormen, pogingen uit het isolement te breken en nieuwe groepen mensen te bereiken met inhoudelijke informatie. "Hoe ook de diskussie over kernenergie en alles wat daarmee samenhangt - en dus ook 'die andere maatschappij' te stimuleren, zonder mogelijkheid gekriminaliseerd te worden; zonder dat de verslaggever alleen maar geïnteresseerd is in het antwoord op de vraag of er geweld gebruikt gaat worden." Maar natuurlijk moet het voorstel niet gezien worden als breken met 'ons verleden': "De karavaan moet echter geen ontkenning vormen van de grote strijdbaarheid, geen distantiëring van direkte aktie.". Hoewel er van te voren sceptische geluiden vanuit delen van de antikernenergie-beweging komen, is de algemene indruk is dat de Karavaan veel minder vrijblijvend en meer politiek is als gedacht en verwacht werd. Omdat een aanvraag voor subsidie bij de Stuurgroep van de Brede Maatschappelijke Discussie niet wordt gehonoreerd, ontstaat er een financieel tekort. Hierdoor moeten er in het najaar allerlei benefietfeesten georganiseerd worden om de tekorten aan te zuiveren.