21 april 1986: Welke vestigingsplaats wint?
|
Zoeken: kernenergie, anders, nl
Uitkomsten
Kalkar-heffing
In 1973 wordt het wetsontwerp 'financiering ontwikkeling snelle kweekreaktor' door min. Langman (EZ) ingediend. In maart en april wordt het behandeld in de kamer en wordt het wetsontwerp aangenomen met de stemmen van PvdA, PPR, CPN, D'66, PSP en de Boerenpartij tegen. Deze wet regelt hoe Nederland haar bijdrage aan de kweekreactor in Kalkar zal betalen: met een extra heffing van 3% op ieders elektriciteitsrekening.
Deze heffing die per 1 juli 1973 in gaat is een belangrijke accelerator in het verzet tegen kernenergie in Nederland. Al snel weigeren mensen die bijdrage te betalen en er ontstaan veel plaatselijke groepen die protesteren en verzet organiseren tegen Kalkar en de heffing. In totaal zullen duizenden mensen (en organisaties, politieke partijen en zelfs tientallen gemeenteraden) weigeren die 'kalkar-heffing' te betalen; vele individuen worden door de elektriciteitsmaatschappijen afgesloten.
De regering moet al snel bakzeil halen; al in 1974 schrijft Lubbers (minister EZ in kabinet Den Uyl) in de Energienota dat, hoewel de beslissing pas kort geleden is genomen "er nu reeds aanleiding (is) dit project en de toekomst daarvan opnieuw op zijn verdiensten te bezien". Hij kondigt aan dat de heffing per 1 januari 1977 beëindigd wordt, hoewel als einddatum 1-1-1980 wordt genoemd in de wet van 1973. Lubbers stelt ook een fonds in waar weigeraars hun geld op kunnen storten en haalt hiermee voor een deel de angel uit de strijd. Maar de kiem van een brede anti-kernenergie beweging is dan al gelegd.
In 1972, toen Nederland besloot mee te doen was het de planning dat de bouw in 1973 begon en de kweekreactor in 1978 geopend zou worden. De kosten zouden (incl. inflatie) fl. 1,5 miljard zijn. Nederland zou daarvan 212 miljoen betalen. De bouw begon op 24 april 1973 en was in 1985 voltooid. Het was wachten op de laatste vergunningen. Maar Kalkar werd, na een beslissing in 1990 van de Duitse regering om de reactor niet in gebruik te nemen, verkocht en is nu een (slecht lopend) pretpark. De totale bouwkosten worden geschat op ruim 10 miljard gulden (4, 5 miljard euro).
Nep-reportage over diefstal plutonium
Is het een actie? We denken van wel. Iedereen doet het op een manier waar hij/zij goed in is. Het is een fake-brief die voor opschudding zorgt, maar dan op de radio. Het KRO-programma ‘Voer voor vogels’ zend een reportage uit over een overval op een transport van plutonium in de VS. De bende zou, zo wordt gesuggereerd, het plutonium gebruiken om “ergens op aarde haar eisen af te dwingen”. Politici die op het punt stonden commentaar te geven op de berichten en toen merkten dat het verzonnen was, reageerden verbolgen. “Met dit soort ernstige zaken mag je geen grapjes maken”, aldus de fractie-specialist ‘atoomzaken’ van de VVD. Naar verluidt bellen duizenden luisteraars naar de KRO. (Link naar omschrijving van de uitzending in het Omroeparchief Beeld en geluid)
Jaar tegen kernenergie
De Landelijk Stroomgroep Stop Kalkar roept 1975 uit tot het Jaar Tegen Kernenergie. In dat jaar moeten zoveel mogelijk maatschappelijke organisaties overgehaald worden om gezamenlijk acties te ondernemen. Vooral de bouw van Kalkar, uraniumaankopen en de officiële voorlichting rond kernenergievraagstukken moeten dat jaar op extra aandacht rekenen. Dit uit zich in het opzetten van tientallen plaatselijke groepen, het geven van talloze informatieavonden, het schrijven van boeken, brochures en ingezonden artikelen, en het organiseren van symposia (hieronder affiches over drie ervan) etc. Al deze dingen zorgt voor een aanloop naar de beweging en het enorm winnen aan invloed. Vreemd genoeg vinden er dat jaar geen (door ons traceerbare) acties plaats.
Bijlagen:
'Wij sluiten Dodewaard per girokaart'
Op 1 oktober beginnen de ongeveer 150 ‘Dodewaard-gaat-dicht!’basisgroepen met de Giroblauw-actie: om de elektriciteitsbedrijven onder druk te zetten wordt de elektriciteitsrekening moeilijk betaald (in 2 keer onder vermelding van Stop Kernenergie bijvoorbeeld). Dit moet met de verwerking van de betalingen zoveel overlast opleveren dat de administratie wordt ontwricht en elektriciteitsbedrijven hun aandeel in de kerncentrale Dodewaard gaan heroverwegen. De ongeveer 4,5 miljoen houders van een girorekening worden met pamfletten en kranten opgeroepen met de actie mee te gaan doen. Veel plaatselijke groepen zullen dat ondersteunen met acties tegen de provinciale en lokale energiebedrijven.
Vaatje radioactief afval in de tuin
"Voor iedere atoompief een vaatje radioactief". Onder dit motto kregen twee directeuren van de GKN (Bakker en Van Erpen Rooyaards in oosterbeek en Lienden) en de voorzitter van de commissarissen van de GKN (Geertsema in De Steeg), in hun tuin een paar vaten 'radioactief' afval gedumpt. Bij Geertsema was bovendien een spandoek bevestigd met de tekst: "Geertsema ga zelf maar in een zoutkoepel zitten". Het is één van de acties die gevoerd worden vanaf het tentenkamp bij 'Het Gat van Hagen' in de buurt van Dodewaard, waar van 13 tot en met 20 april zo'n honderd mensen kamperen, discussiëren en actie voeren tegen kernenergie.
Kalkar (s)loop
Een estafette tussen de kerncentrale in Dodewaard en de kweekreactor in Kalkar, net over de grens bij Nijmegen, onder de titel 'Kalkar (s)loop, breekijzers tegen kernenergie', georganiseerd door de Energiewinkel in Nijmegen. Ruim 100 mensen kijken toe, of lopen een stukje mee. In Kalkar wordt er een deur geforceerd met breekijzers van piepschuim.
'Radioactief afval' voor lobbyisten
"Bijgaand treft u een kleine hoeveelheid licht-radioactief afval aan. Wat u er mee moet doen, weten wij ook niet. Het is eigenlijk hetzelfde als radioactief afval. Wat we daarmee aan moeten, weet ook niemand". Van Agt, Van Rooij (directeur PNEM) en De Jong (voorzitter Industrie- en Havenschap Moerdijk), krijgen deze brief en een pakje thuis bezorgt. Het is afkomstig van de 'Griesmeelfabrikanten tegen Kernenergie', omdat "we de naam van ons gezonde produkt bedoezeld achten". Alle drie geadresseerden zijn actieve lobbyisten voor de bouw van kerncentrales op de Moerdijk.
'De Wraak van Popeye' en spinazie
In ruim een tiental steden (oa. Amsterdam, Lochem, Arnhem, Wageningen, Deventer, etc) voert 'De Wraak van Popeye' naar aanleiding van Tsjernobyl acties met spinazie die niet meer gegeten mag worden door de radioactieve besmetting. De acties zijn gericht tegen bedrijven en instellingen die zich bezig houden met (het promoten van) kernenergie. In sommige plaatsen worden ruiten ingegooid waarna spinazie naar binnen gaat, elders worden gebouwen ermee besmeurd.
‘Tsjernomobiel’ toert rond
Van 7 tot en met 12 april toert er een bont gezelschap door Nederland; het is de Tsjernomobiel, die aandacht vraagt voor de kernramp een jaar daarvoor, informatie geeft over kernenergie, maar vooral de komende acties in Borssele onder de aandacht brengt. De bus met daarin activisten, muziekgezelschappen en clowns, doet in totaal 14 steden aan, waar op marktpleinen en buurthuizen muziek gespeeld en informatie gedeeld wordt.
Fietstochten naar Amsterdam vanaf nucleaire installaties
Vanuit 5 plekken (Almelo en Borssele vertrek 23ste, Dodewaard 24ste, Delft 25ste en Petten 26 april) vertrekken dezer dagen groepen fietsers die uiteindelijk 27 april moeten aankomen in Amsterdam bij de herdenking van 10 jaar Tsjernobyl. Op de 25ste bieden de fietsers uit Delft en Borssele in Den Haag aan minister Wijers een petitie aan waarin stopzetting van (steun aan) kernenergie en meer investeringen in energiebesparing en duurzame energie. De fietstochten worden georganiseerd door Jongeren Milieu Actief.
Zowel in Almelo als in Dodewaard blokkeren enkele 10-tallen actievoerders even de hoofdpoort voordat ze op hun stalen ros klimmen. Ze gaan op de grond liggen en verbeelden daarmee de slachtoffers van kernenergie.