5 november 1960: "Stop A-bom-proeven aan de Kruislaan"
|
Zoeken
Uitkomsten
Handtekeningen tegen Borssele 2
Het bestuur van de VMZ (Vereniging Milieuhygiëne Zeeland) overhandigd 3.686 handtekeningen tegen de bouw van de tweede kerncentrale in Borssele aan de voorzitter van de Tweede Kamer. De actie is om kracht bij te zetten voor de eis voor een moratorium op kernenergie: de bouw van kerncentrales moet worden gestopt: eerst moeten bevredigende oplossingen gevonden worden voor de bekende problemen. Daarnaast moet er diepgaand onderzoek, met veel meer financiële steun dan voorheen, worden opgezet naar andere middelen en bronnen waaruit energiebetrokken kan worden.
'Bloed gezien?'
De KRO zendt de gedramatiseerde documentaire 'Bloed' uit. Het is een verfilming van het gelijknamige boek van Roel van Duyn. De film gaat over Kalkar maar de kweekreactor wordt niet door natrium gekoeld maar door bloed. Iedere burger is verplicht bloed te geven. Een aantal wetenschappers van de RCN (later ECN) werkt mee aan de documentaire en krijgen als 'dank' een boze brief van de directie daar over.
Op maandagmorgen 26 januari, de morgen na de uitzending wordt de ‘landelijke treinenaktie’ gehouden, waarbij op de 12 grootste treinstations door de stroomgroepen Stop Kalkar in totaal 11 duizend stencils ('Bloed' gezien?) worden uitgedeeld over Kalkar en de acties van de Stroomgroepen.
Nieuw verkeersbord
Actievoerders plaatsen bij de kerncentrale in Borssele een nieuw verkeersbord: verboden voor (zwangere) vrouwen en kinderen. Hiermee willen ze aantonen dat stralingsnormen opgesteld zijn voor gezonde volwassen mannen: zwangere vrouwen en kleine kinderen zijn gevoeliger voor radioactieve straling, maar daar wordt geen rekening mee gehouden. De elektriciteitsmaatschappij PZEM is een informatieoffensief begonnen, huis aan huis worden kleurige folders over kernenergie bezorgd.
Eerste demonstratie tegen dumpen in zee
Leden van de Haarlemse antikernenergie-groep protesteren in IJmuiden tegen het dumpen van radioactief afval in de Oceaan. Vanaf 1972 gebeurt dat elk jaar in de zomer. Dit is de eerste keer dat er tegen geprotesteerd wordt. Het dumpschip 'Topaz' zal de lading in betonnen vaten verpakt laag- en middelradioactief afval dumpen op een internationaal afgesproken locatie.
Eerste demonstratie Kalkar
De eerste demonstratie in Kalkar hoort wel degelijk in deze lijst. Hoewel die plaats vindt in Duitsland, is de demonstratie georganiseerd door (vooral) het Amsterdamse Anti-Kalkar Komitee en wordt vrijwel uitsluitend bijgewoond door mensen uit Nederland. In Duitsland is de anti-kernenergiebeweging absoluut niet bezig met de bouw van de snelle kweekreactor. In totaal nemen ongeveer 10.000 mensen deel aan de protestbijeenkomst op het marktplein van het dorp. Deze grote opkomst zorgde ervoor dat meer Duitse groepen met Kalkar bezig gingen.
Er is ook kritiek op de demonstratie: het wordt teveel gedomineerd door politieke partijen (het Anti-Kalkar Komitee bestaat alleen uit politieke partijen) en vooraf is er weinig inhoudelijke informatie gegeven. Groepen uit Nijmegen (waar een grote anti-Kalkar beweging is) besluiten 10 dagen van tevoren toch niet mee te doen: ze roepen hun achterban niet op te gaan en organiseren geen bussen.
Verzet tegen Kalkar groeit
Voor het gebouw van de Tweede Kamer wordt gedemonstreerd tegen de Nederlandse deelname aan de bouw van de kweekreactor in Kalkar. Ook worden er 155 duizend handtekeningen tegen Kalkar aangeboden.
Binnen wordt in de Kamer het kernenergiedebat gehouden. Terlouw (fractievoorzitter D'66) over de veiligheid van kerncentrales: "Ik denk echter dat de kans om door een ezel doodgeschopt te worden, heel wat groter is". Veel partijen willen eerst een discussie over de toename van de energieconsumptie dus vindt men het niet nodig om zich uit te spreken over kerncentrales, daarmee het beleid uit handen gevend. Wel is duidelijk dat de weerstand tegen Kalkar groeit.
Nep-reportage over diefstal plutonium
Is het een actie? We denken van wel. Iedereen doet het op een manier waar hij/zij goed in is. Het is een fake-brief die voor opschudding zorgt, maar dan op de radio. Het KRO-programma ‘Voer voor vogels’ zend een reportage uit over een overval op een transport van plutonium in de VS. De bende zou, zo wordt gesuggereerd, het plutonium gebruiken om “ergens op aarde haar eisen af te dwingen”. Politici die op het punt stonden commentaar te geven op de berichten en toen merkten dat het verzonnen was, reageerden verbolgen. “Met dit soort ernstige zaken mag je geen grapjes maken”, aldus de fractie-specialist ‘atoomzaken’ van de VVD. Naar verluidt bellen duizenden luisteraars naar de KRO. (Link naar omschrijving van de uitzending in het Omroeparchief Beeld en geluid)
Jaar tegen kernenergie
De Landelijk Stroomgroep Stop Kalkar roept 1975 uit tot het Jaar Tegen Kernenergie. In dat jaar moeten zoveel mogelijk maatschappelijke organisaties overgehaald worden om gezamenlijk acties te ondernemen. Vooral de bouw van Kalkar, uraniumaankopen en de officiële voorlichting rond kernenergievraagstukken moeten dat jaar op extra aandacht rekenen. Dit uit zich in het opzetten van tientallen plaatselijke groepen, het geven van talloze informatieavonden, het schrijven van boeken, brochures en ingezonden artikelen, en het organiseren van symposia (hieronder affiches over drie ervan) etc. Al deze dingen zorgt voor een aanloop naar de beweging en het enorm winnen aan invloed. Vreemd genoeg vinden er dat jaar geen (door ons traceerbare) acties plaats.
Bijlagen:
Boycott reactorvaten voor Zuid-Afrika
De industriebond NVV (later samen met NKV tot FNV gefuseerd) besluit haar leden op te roepen tot een boycot van eventuele opdrachten tot het bouwen van reactorvaten voor Zuid-Afrika. Al sinds juli 1974 is er sprake van levering van 2 reactoren door het consortium RSV/VBB/Comprimo aan de Zuid-Afrikaanse elektriciteitsmaatschappij Escom. Het kabinet moet beslissen over een kredietgarantie voor de order en heeft het daar moeilijk mee. Vooral de PPR en later ook de PvdA (in het eerste kabinet Den Uyl -PvdA, PPR en KVP) willen niet. Lubbers (Min. EZ) zegt af te treden als de kredietgarantie niet door gaat. Het kabinet kan geen beslissing nemen en laat dead-line na dead-line verlopen met uitstel vragen. De order wordt uiteindelijk begin juni 1976 gegund aan Framatome. Lubbers treedt echter niet af.
Deur tot deur in Dodewaard
Zo'n 40 mensen van de Stroomgroep Dodewaard en van stroomgroepen uit de omgeving komen naar Dodewaard. Doel is om de bevolking te informeren over de onverantwoordelijke behandeling van radioactief afval en het falen van de controlerende instanties. Eind 1975 was namelijk gebleken dat de centrale het radioactief afval zo slecht verpakte dat de verzamelinstantie, het ECN, het niet accepteerde. Voorafgegaan door een geluidswagen wordt huis aan huis aangebeld en in gesprek gegaan. Zo'n 500 bewoners zetten hun handtekening onder een verzoekschrift aan de gemeenteraad om de bevolking beter te informeren en een rampenplan op te stellen. De handtekeningen worden na een korte demonstratie aan het eind van de dag aan de burgemeester aangeboden.