20 mei 1984: Boortorenverbranding in Gasselte
|
Zoeken: in, 1970-1979
Uitkomsten
- 1970-1979:
- de jaren tussen 1970 en 1979
Nep-reportage over diefstal plutonium
Is het een actie? We denken van wel. Iedereen doet het op een manier waar hij/zij goed in is. Het is een fake-brief die voor opschudding zorgt, maar dan op de radio. Het KRO-programma ‘Voer voor vogels’ zend een reportage uit over een overval op een transport van plutonium in de VS. De bende zou, zo wordt gesuggereerd, het plutonium gebruiken om “ergens op aarde haar eisen af te dwingen”. Politici die op het punt stonden commentaar te geven op de berichten en toen merkten dat het verzonnen was, reageerden verbolgen. “Met dit soort ernstige zaken mag je geen grapjes maken”, aldus de fractie-specialist ‘atoomzaken’ van de VVD. Naar verluidt bellen duizenden luisteraars naar de KRO. (Link naar omschrijving van de uitzending in het Omroeparchief Beeld en geluid)
Jaar tegen kernenergie
De Landelijk Stroomgroep Stop Kalkar roept 1975 uit tot het Jaar Tegen Kernenergie. In dat jaar moeten zoveel mogelijk maatschappelijke organisaties overgehaald worden om gezamenlijk acties te ondernemen. Vooral de bouw van Kalkar, uraniumaankopen en de officiële voorlichting rond kernenergievraagstukken moeten dat jaar op extra aandacht rekenen. Dit uit zich in het opzetten van tientallen plaatselijke groepen, het geven van talloze informatieavonden, het schrijven van boeken, brochures en ingezonden artikelen, en het organiseren van symposia (hieronder affiches over drie ervan) etc. Al deze dingen zorgt voor een aanloop naar de beweging en het enorm winnen aan invloed. Vreemd genoeg vinden er dat jaar geen (door ons traceerbare) acties plaats.
Bijlagen:
Boycott reactorvaten voor Zuid-Afrika
De industriebond NVV (later samen met NKV tot FNV gefuseerd) besluit haar leden op te roepen tot een boycot van eventuele opdrachten tot het bouwen van reactorvaten voor Zuid-Afrika. Al sinds juli 1974 is er sprake van levering van 2 reactoren door het consortium RSV/VBB/Comprimo aan de Zuid-Afrikaanse elektriciteitsmaatschappij Escom. Het kabinet moet beslissen over een kredietgarantie voor de order en heeft het daar moeilijk mee. Vooral de PPR en later ook de PvdA (in het eerste kabinet Den Uyl -PvdA, PPR en KVP) willen niet. Lubbers (Min. EZ) zegt af te treden als de kredietgarantie niet door gaat. Het kabinet kan geen beslissing nemen en laat dead-line na dead-line verlopen met uitstel vragen. De order wordt uiteindelijk begin juni 1976 gegund aan Framatome. Lubbers treedt echter niet af.
Deur tot deur in Dodewaard
Zo'n 40 mensen van de Stroomgroep Dodewaard en van stroomgroepen uit de omgeving komen naar Dodewaard. Doel is om de bevolking te informeren over de onverantwoordelijke behandeling van radioactief afval en het falen van de controlerende instanties. Eind 1975 was namelijk gebleken dat de centrale het radioactief afval zo slecht verpakte dat de verzamelinstantie, het ECN, het niet accepteerde. Voorafgegaan door een geluidswagen wordt huis aan huis aangebeld en in gesprek gegaan. Zo'n 500 bewoners zetten hun handtekening onder een verzoekschrift aan de gemeenteraad om de bevolking beter te informeren en een rampenplan op te stellen. De handtekeningen worden na een korte demonstratie aan het eind van de dag aan de burgemeester aangeboden.
Stel bouw kerncentrales uit!
Ruim 300 mensen demonstreren eerst bij de kerncentrale in Borssele en later in Goes. Het is georganiseerd door het pas opgerichte Landelijk Energie Komitee (een overkoepelende organisatie van veel antikernenergie groepen, maatschappelijke organisaties en politieke partijen). Het LEK besluit tot de demonstratie door de plannen voor een tweede kerncentrale in Borssele waarvan al lang sprake is. Volgens de deelnemers moet het besluit voor drie nieuwe kerncentrales in Nederland minstens tot 1980 uitgesteld worden.
Eenvoudig ongezien op het terrein
Uit een reportage in de Nieuwe Revu ('Nederlandse kerncentrales wijd open voor sabotage') blijkt dat actievoerder Andre Schmidt al drie jaar lang het kerncentraleterrein van Borssele naar believen op en af loopt. Hij klimt over hekken, gaat het gebouw van de koelwaterinlaat in, e.d om aan te tonen dat de kerncentrale slecht beveiligd is en sabotage simpel. Eis: onmiddellijke sluiting van Borssele. Naar aanleiding van de reportage worden er extra veiligheidsmaatregelen genomen, maar steeds opnieuw zal blijken dat het mogelijk is op het terrein of bij de koelwaterinlaat te komen.
Autodemonstratie tegen afval in zoutkoepels
Ruim 100 auto's nemen in het Groninger land deel aan een protesttocht langs plaatsen die voor de opslag van radioactief afval in zoutkoepels in aanmerking komen. De tocht georganiseerd door het Volkscongres (CPN) gaat van Pieterburen naar Winschoten. Er is veel verzet tegen de plannen voor opslag in zoutkoepels en ook tegen de West-Duitse plannen om vlak over de grens in Wahn een opwerkingsfabriek te bouwen
Geen verrijkt uranium voor Brazilië
Omdat UCN verrijkt uranium wil leveren aan de militaire dictatuur in Brazilië demonstreren zo'n 250 mensen in Almelo bij de fabrieken aan de Bornseweg. Vooral de PPR, die sterk vertegenwoordigd is in de lokale milieuraden, is ook landelijk actief rond dit thema. Toch gaat het in de speeches vooral over het feit dat uitbreiding 700 miljoen gulden gaat kosten en dus het argument van werkgelegenheid onzinnig wordt genoemd (‘Werkgelegenheid zonder radioactiviteit’). De politieke implicaties rond de levering en de internationale samenwerking, belangrijk voor de landelijke PPR, worden vrijwel niet benoemd. Toch lijkt ook de oppositie in de PvdA tegen de uitbreiding te groeien, zeer tegen de zin van minister-president Den Uyl in.
Boortoren bezet
In elk geval sinds juni 1976, toen de minister van Economische zaken, Lubbers, dat aankondigde, is bekend dat radioactief afval zou worden opgeslagen in de zoutkoepels onder de Noord-Nederlandse plaatsen Anloo, Schoonlo, Gasselte (Drenthe), Onstwedde en Pieterburen (Groningen). Om duidelijkheid te krijgen over of dat geologisch gezien mogelijk is, zullen er proefboringen gedaan moeten worden.
Tegen de opslag van het kernafval is bij de plaatselijke bevolking (en ook bij de gemeenteraden en de provincies) veel verzet.
De NAM (Nederlandse Aardolie Maatschappij) voert al enige tijd in het noorden proefboringen uit naar de aanwezigheid van aardgas. De actiegroepen hebben het vermoeden dat resultaten van die boringen gebruikt gaan worden bij de afweging of het mogelijk is in de zoutkoepels het kernafval op te slaan.
Eén van de spectaculairste acties tegen de proefboringen, vindt plaats op 25 januari '77 in Warffum, vlak bij Pieterburen. Daar bezetten 5 mensen (waaronder een fotograaf en een journalist van Nieuwe Revu) een boortoren van de NAM. Door een afleidingsmanoeuvre van ongeveer 20 mensen die een petitie en een taart aanbieden aan het personeel op de boorlocatie, kunnen de vijf ongestoord de boortoren inklimmen. Ze klimmen 34 meter (!) tot een platformpje, waar ze 10 uur blijven zitten, terwijl het stortregent en hard waait (windkracht 9). De reactie van de overheid geeft aan dat ze met de actie in hun maag zitten en niet weten hoe er op te reageren. Er wordt een crisiscentrum ingericht, wegen naar de boorlocatie worden afgezet en een helikopter, ambulances en Mobiele Eenheid worden opgetrommeld. Hoewel de bezetters/sters proviand voor enkele dagen bij zich hebben, stappen ze toch over in een hoogwerker als die naar tien uur door de ME wordt ingezet. Ze worden 15 uur vastgehouden (al het fotomateriaal wordt in beslag genomen) wegens overtreding van de mijnwet, wat inhoudt dat ze een boorlocatie hebben betreden.
De 4 activisten worden in december 1977 veroordeelt tot een boete van 225 gulden: “Het simpele feit dat men de centrale overheid wantrouwt is geen vrijbrief voor het begaan van strafbare feiten”, aldus de kantonrechter.
In 2011 verschijnt er een roman over de bezettings-actie door journalist Jan Folkerts: Torenval, een voorwereldlijk drama. Hij was een van de boortoren-bezetters.
Mobiele demonstratie tegen afval in zout
Een demonstratie tegen de plannen om kernafval op te slaan in zoutkoepels. Vijfduizend mensen trekken 4 uur lang in een 10 kilometer lange stoet van auto's, vrachtwagens, bussen en tractoren van dorp tot dorp in Noord-Nederland. Na afloop daarvan wordt er in Onstwedde (tussen Veendam en Stadskanaal) en 'de favoriete plaats voor deze opslag' een afsluitende demonstratie en manifestatie gehouden. Het geheel is georganiseerd door de regionale Alarmgroep Atoomplannen en het Landelijk Energie Komitee, bestaande uit milieugroepen en politieke partijen.