12 mei 1998: Ook straling gaat de grens over
|
Zoeken: Installatie
Uitkomsten
- Installatie:
- een actie op, in, of in de onmiddellijke omgeving van een nucleaire installatie.
Deur tot deur in Dodewaard
Zo'n 40 mensen van de Stroomgroep Dodewaard en van stroomgroepen uit de omgeving komen naar Dodewaard. Doel is om de bevolking te informeren over de onverantwoordelijke behandeling van radioactief afval en het falen van de controlerende instanties. Eind 1975 was namelijk gebleken dat de centrale het radioactief afval zo slecht verpakte dat de verzamelinstantie, het ECN, het niet accepteerde. Voorafgegaan door een geluidswagen wordt huis aan huis aangebeld en in gesprek gegaan. Zo'n 500 bewoners zetten hun handtekening onder een verzoekschrift aan de gemeenteraad om de bevolking beter te informeren en een rampenplan op te stellen. De handtekeningen worden na een korte demonstratie aan het eind van de dag aan de burgemeester aangeboden.
Eenvoudig ongezien op het terrein
Uit een reportage in de Nieuwe Revu ('Nederlandse kerncentrales wijd open voor sabotage') blijkt dat actievoerder Andre Schmidt al drie jaar lang het kerncentraleterrein van Borssele naar believen op en af loopt. Hij klimt over hekken, gaat het gebouw van de koelwaterinlaat in, e.d om aan te tonen dat de kerncentrale slecht beveiligd is en sabotage simpel. Eis: onmiddellijke sluiting van Borssele. Naar aanleiding van de reportage worden er extra veiligheidsmaatregelen genomen, maar steeds opnieuw zal blijken dat het mogelijk is op het terrein of bij de koelwaterinlaat te komen.
Geen verrijkt uranium voor Brazilië
Omdat UCN verrijkt uranium wil leveren aan de militaire dictatuur in Brazilië demonstreren zo'n 250 mensen in Almelo bij de fabrieken aan de Bornseweg. Vooral de PPR, die sterk vertegenwoordigd is in de lokale milieuraden, is ook landelijk actief rond dit thema. Toch gaat het in de speeches vooral over het feit dat uitbreiding 700 miljoen gulden gaat kosten en dus het argument van werkgelegenheid onzinnig wordt genoemd (‘Werkgelegenheid zonder radioactiviteit’). De politieke implicaties rond de levering en de internationale samenwerking, belangrijk voor de landelijke PPR, worden vrijwel niet benoemd. Toch lijkt ook de oppositie in de PvdA tegen de uitbreiding te groeien, zeer tegen de zin van minister-president Den Uyl in.
Geen levering verrijkt uranium aan Brazilië
De eerste grote demonstratie tegen de Ultracentrifugefabriek Nederland. Ongeveer 10.000 mensen komen naar Almelo om te protesteren tegen de uitbreidingsplannen van de verrijkingsfabriek, hoewel demissionair-premier Den Uyl de dag er voor meedeelde, dat de uitbreiding uitgesteld wordt. Die uitbreiding van de verrijkingscapaciteit moet plaats vinden voor o.a. een nieuw contract met Brazilië over de levering van verrijkt uranium. Dat land (een militaire dictatuur) is bezig de 'order van de eeuw' te bestellen in West-Duitsland (een aantal kerncentrales en een opwerkingsfabriek) en met het verrijkt uranium zijn ze dan technisch in staat atoombommen te maken.
Het personeel van de UCN plaats die dag een grote advertentie in de dagbladen, waarin ze meedelen zich bedreigd te voelen door de tegenstanders/sters van het project. Die zouden, aldus de advertentie, geen juist inzicht hebben óf volstrekt onware feiten hanteren in hun motivatie.
PPR: stop kernenergie; Borssele dicht!
Een groep demonstranten, voorafgegaan door doedelzakspelers, trekt langs de kerncentrale in Borssele. De demonstratie is georganiseerd door de PPR (Politieke Partij Radicalen). De partij heeft een week lang een actiepost vlak bij de kerncentrale in het dorp Borsele, waar iedereen telefonische inlichtingen kan krijgen over kernenergie. Het gebruik van kernenergie is onaanvaardbaar voor de partij. De PPR pleit in de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van 25 mei voor het sluiten van de bestaande kerncentrales en het stopzetten van alle kernenergieprojecten (zie verkiezingsaffiche)
Op Binnenhof tegen UCN
‘Enkele honderden’ mensen demonstreren op het Binnenhof in Den Haag. Aanleiding zijn de debatten de dagen erna over de uitbreiding van de uraniumverrijkingsfabriek in Almelo van UCN. UCN is het Nederlandse deel van Urenco. Er wordt een verklaring voorgelezen en aan CDA’er Van Houwelingen (tegenstander van de uitbreiding) overhandigd. De verklaring is opgesteld door het Landelijk Energie Komitee samen met 27 andere organisaties. Het gaat vooral in op de gevolgen van het leveren van verrijkt uranium aan Brazilië; de belangrijkste reden waarom UCN uitgebreid moet worden, en concludeert: “Een werkelijke daad tegen de verspreiding van atoomwapens is noodzakelijk: Geen uitbreiding van de ultracentrifuge in Almelo”.
Na het voorlezen vertrekken delegaties naar de Britse en West-Duitse ambassades (naast Nederland de andere deelnemende landen in Urenco).
"Vasten tegen verrijking"
In de Kloosterkerk in Den Haag, vlak bij het Binnenhof, start een groep mensen op zondag 29 januari met een vastenactie tegen de mogelijke uitbreiding van de UCN en de levering van verrijkt uranium aan (militaire dictatuur) Brazilië. Het merendeel van de mensen die vasten “wordt geïnspireerd door de bijbelse boodschap en wij vertrouwen erop velen van U op grond van deze gemeenschappelijke achtergrond aan te kunnen spreken”, staat er in een verklaring aan Tweede Kamerleden. “Zeer ernstig vinden wij ook dat het kernenergieprogramma van de Braziliaanse militairen ten koste gaat van de armen in Brazilië. Dit bezwaar lijkt in Uw overwegingen nauwelijks een rol te spelen.”
Door allerlei moties (o.a. van dissidente CDA-er Van Houwelingen) wordt er vooraleerst geen definitieve beslissing genomen en in de loop van de week wordt de actie gestopt.
Grootse demonstratie tegen uitbreiding UCN
Eén van de grootste en indrukwekkendste demonstraties tegen kernenergie uit de geschiedenis van de Nederlandse antikernenergie beweging. Tussen de 40.000 en 50.000 mensen laten hun onvrede blijken met de UCN, met de geplande uitbreiding en met de mogelijke leverantie van verrijkt uranium naar Brazilië. Veertig maatschappelijke organisaties roepen op tot deze demonstratie. Tot ergernis van delen van de antikernergie-beweging wordt, voornamelijk onder druk van de PvdA, de leus ‘Stop UCN’ ingeruild voor ‘Stop uitbreiding UCN’.
Hoewel van te voren in een deel van de media de indruk wordt gewekt, dat, vooral, een grote groep demonstranten uit West-Duitsland, uit is op een harde confrontatie met de ME, is daar niets van te merken. Toch zijn er grote controles bij de grensovergangen en in de Duitse bussen rijden kamerleden van de PvdA en de PSP mee, om te voorkomen dat de bussen bij de grens terug gestuurd worden. Om 11 uur begint op het Marktplein in Almelo een manifestatie met muziek van Bots, Rapalje, etc. en sprekers/sters van politieke partijen en milieubeweging. Behalve een groep die een hek van het UCN-terrein omtrekken, is er op geen enkel moment sprake van een confrontatie. Ulrich Börger van de Duitse Bürgerinitiatieven: "De Nederlandse politie heeft zich onthouden van provokaties. Dat is totaal verschillend met de houding van de West-Duitse politie. Wij hebben al jaren geen betoging zonder provokaties van de politie".
Ondanks dit massale protest, besluit het kabinet Van Agt/Wiegel/Van Aardenne, enkele weken later toch tot uitbreiding van de UCN, maar de omstreden leverantie van verrijkt uranium aan Brazilië gaat na lange onzekerheid op het laatste moment niet door.
Meteen na de demonstratie heerst er teleurstelling; ondanks de enorme opkomst zijn er geen concrete resultaten: men heeft ook het idee te laat te zijn. Deze teleurstelling zal o.a. leiden tot het ontstaan van BAN (Breek Atoomketen Nederland); een groep die door middel van directe acties de strijd tegen kernenergie (en UCN, waar de eerste acties een jaar later tegen gericht zijn) te verdiepen.
Pas veel later, in 2015, blijkt dat er in een bouwloods op het terrein twaalf (M113) pantserwagens van de Kmar (Koninklijke Marechaussee) paraat staan die met scherpe munitie zijn geladen. Vanaf verzamelplaats Vliegbasis Twente wordt defensie-materiaal en -personeel in de nacht van 2 op 3 maart naar het UCN-terrein gebracht. Het gaat daarbij -deels- om dezelfde eenheid die een half jaar daarvoor, in september 1977, betrokken was bij de huiszoekingen in de Molukse wijken van Assen en Bovensmilde.
Locale actiedag: tegen UCN & Dodewaard
Om na de grote demonstratie begin maart in Almelo de druk op de ketel te houden, wordt er een lokale actiedag georganiseerd. In zo'n 16 steden vinden activiteiten plaats, waaronder op een aantal plaatsen acties.
Ruim 150 mensen fietsen vanuit Nijmegen naar Dodewaard om daar in gesprek te gaan met de plaatselijke bevolking en huis aan huis informatie over de relatie tussen de kerncentrale en de verrijkingsfabriek in Almelo duidelijk te maken. Op de terugweg wordt de kerncentrale nog even aangedaan. Eenmaal terug in Nijmegen voegen ze zich bij de manifestatie die op Grote Markt wordt gehouden: er worden films vertoont in een grote tent, er is muziek, straattheater en veel informatie.
Locale Actiedag: tegen UCN & voor milieuvriendelijk energiebeleid
Om na de grote demonstratie begin maart tegen de UCN in Almelo de druk op de ketel te houden, wordt er een lokale actiedag georganiseerd. In zo'n 16 steden vinden activiteiten plaats, waaronder op een aantal plaatsen acties.
In Utrecht vertrekt er om 2 uur vanaf Mariaplaats een demonstratie door het centrum van de stad. De door het Utrechts Energie Werkverband georganiseerde tocht eindigt op het gemeentehuis waar een petitie wordt aangeboden en aangedrongen wordt op een duidelijk, milieuvriendelijk provinciaal energiebeleid.