22 april 2006: Rood tegen kerncentrales
|
Zoeken: blokkade, Installatie
Uitkomsten
- blokkade:
- Het voorkomen dat een ruimte (werkplek) betreden wordt. Dat kan door middel van fysieke lichamen of bijv. een ketting
- Installatie:
- een actie op, in, of in de onmiddellijke omgeving van een nucleaire installatie.
Dodewaard 10 jaar: feest en protest
Op 6 maart 1979 bestaat de kerncentrale in Dodewaard 10 jaar. Op 22 november '78 wil een groep ingenieurs dit feit al gaan vieren. "Uiteraard vinden wij dit geen feestvertoon waard. Daarom staan wij er met spandoeken, tonnen om de weg naar de centrale te versperren en folders en energiekranten uit te delen". (uit: Onderstroom 18). Tegen de actie van de Stroomgroep Nijmegen wordt door de politie niet opgetreden, alleen de tonnen worden van de weg verwijderd.
Eerste blokkade-aktie BAN
Tien mensen sluiten de hoofdpoort van de UCN in Almelo en blokkeren de toegang. Ze noemen zich BAN: Breek Atoomketen Nederland. Doel van de actie is het uittesten van de actievorm (geheim voorbereidde, directe, geweldloze acties) en het behalen van publiciteit. Het resultaat is veel publiciteit en de ervaring dat met een degelijke voorbereiding dergelijke acties goed uitvoerbaar zijn.
BAN is één van die zeldzame initiatieven die, blijkens de buitengewoon snelle groei van de groep, precies op het goede moment genomen worden. De actievorm en vooral de organisatievorm, worden zeer bepalend voor de strijd tegen kernenergie. BAN groeit enorm snel en wordt gevormd door kleine (vrienden/innen) groepjes; er is geen leiding en besluiten worden genomen met consensus (ieders instemming). BAN is ontstaan uit een gevoel van machteloosheid en teleurstelling. Na de grote anti-UCN-demonstratie (maart '78: 40.000 mensen!), neemt het kabinet toch het besluit om de UCN uit te breiden. "Een aantal mensen was door deze gang van zaken zeer teleurgesteld en zocht naar andere middelen. Getolereerde protesten, zoals demonstraties en handtekeningenacties, bleken niet of nauwelijks resultaat te hebben. Wat nu te doen? Wil je kernenergie en aanverwante zaken bestrijden, dan moet je blijkbaar de objecten zelf -centrales, transporten, uc-fabriek- aanpakken. Dit aanpakken kan bestaan uit blokkeren, bezetten, hinderen en/of sabotage", (Marriët, Kees en Allard in: Vrij aan de ketting).
Er wordt heel duidelijk gekozen voor geweldloze actie, dat wil zeggen dat zij geen geweld gebruiken; zich lijdzaam verzetten maar niet meewerken bij een ontruiming.
Blokkade Urenco Almelo
De tweede BAN-actie bij de UCN in Almelo. De aktievorm, geweldloze directe actie, slaat enorm aan: waren er bij de eerste actie 10 mensen betrokken, nu zijn er dat al zo'n 100.
's Morgens om half zeven worden vier poorten van het complex geblokkeerd. De actie is uitsluitend gericht tegen het bouwverkeer voor de uitbreiding. Het personeel van de UCN zelf, mag er wel door. Aan hen wordt een pamflet uitgedeeld waarin tekst en uitleg over de actie: het bedrijf is het startpunt van de nucleaire keten, die uiteindelijk leidt tot het vervaardigen van kernwapens.
Mensen worden via de media (die zeer veel belangstelling tonen) opgeroepen de actie te ondersteunen en naar Almelo te komen om deel te nemen. Na verloop van tijd worden ze door de politie zeer rustig ontruimd.
Troep op de KEMA-stoep
"De KEMA dumpt hier stralingstroep, wij dumpen huisvuil op hun stoep". Onder dit motto wordt de hoofdingang van de KEMA in Arnhem geblokkeerd door gestort afval. Ruim 30 activisten van de Stroomgroep Stop Kernenergie protesteren daarmee tegen het begraven van radioactief afval op het KEMA terrein wat sinds 1958 gedaan is. Drie kinderen die regelmatig op het terrein speelden zijn inmiddels overleden: twee aan leukemie en een aan longkanker. Een onderzoeksrapport dat nog voor de jaarwisseling zou verschijnen is opnieuw uitgesteld.
Het succes van BAN
Alweer UCN, alweer BAN, alweer groter. Zo'n 150 mensen blokkeren het bouwverkeer voor de uitbreiding. Aan het personeel worden kerstpakketten uitgedeeld om duidelijk te maken dat de actie niet tegen hen, maar tegen de UCN als schakel in de atoomketen, gericht is.
Gewelddadig politieoptreden blokkade Borssele
Op deze zondagmorgen worden om 5 uur door 225 mensen alle poorten van de kerncentrale in Borssele geblokkeerd. Het is een actie van BAN en het EKZ (Energie Komitee Zeeland). Doel is het stilleggen van de centrale: niemand mag er in, iedereen mag er uit. Negenentwintig mensen ketenen zich vast aan de poorten en er worden spandoeken opgehangen ('We willen gewoon leven, weet je wel'). Er is veel pers en die zondag komen honderden mensen uit de omgeving een kijkje nemen. Om 2 uur lijkt de politie te gaan ontruimen, een helikopter blijft laag boven de hoofdpoort hangen. Later blijkt dat de nieuwe ploeg werknemers verderop met behulp van ladders, het kerncentraleterrein opgeklommen is. 's Avonds wordt besloten om door te blokkeren, wel moeten er veel mensen weg, zodat er nog 125 mensen overblijven. Om kwart over twee 's nachts komt het alarm: de ME is in aantocht. Terwijl de pers op afstand wordt gehouden, worden de poorten één voor één 'schoongeveegd'. De 29 die aan de hekken vast geketend zitten, worden gearresteerd. De ontruiming gaat ongelooflijk gewelddadig: 8 mensen moeten naar het ziekenhuis. Iedereen wordt door de ME opgedreven. "Dan 'OK, jongens, en nu zullen we eens zien hoe hard ze achteruit kunnen lopen. Looppas!' We worden uit elkaar geslagen. Iedereen vlucht in paniek". Veertig mensen dienen een klacht in tegen het politiegeweld en de burgemeester van Borssele (v.d. Heuvel) weigert een onderzoek, evenals minister van Binnenlandse Zaken Wiegel, naar het door de politie gebruikte geweld. De 29 arrestanten worden tot de volgende middag vastgehouden.
BAN-blokkade Dodewaard
Twee dagen na het discussieweekend, is er een blokkade van de kerncentrale in Dodewaard door ongeveer 200 mensen van BAN. De actie komt voor de autoriteiten als een complete verrassing, omdat men begrepen meende te hebben, dat er vóór oktober geen acties gevoerd zouden worden.
Om kwart voor zes 's morgens wordt de poort geblokkeerd en 's middags om half drie worden de 200 door de ME weggesleept en met politiebusjes weg gebracht om ver van de centrale los gelaten te worden. Erpers van Rooyaards (directeur GKN): "Als de politie en overheid niet direct hadden besloten de blokkade te beëindigen was een crisissituatie (door oververmoeidheid van het personeel) niet uitgesloten geweest. Gelukkig is het niet zover gekomen!"
Troep in de tuin
Twintig leden van Stop Borssele storten zakken met afval in de tuin van de Borsselse burgemeester Van den Heuvel. Hij gaat, als hoofd van de gemeente, onzorgvuldig om met (radioactief) afval, zo is de motivatie voor de actie. Achteraf helpen twee leden van de groep Van den Heuvel met het opruimen van de tuin.
Dodewaard gaat dicht!
Weken van te voren staan de kranten al bol van deze actie. Stemming wordt gekweekt, de democratie zou van deze dagen afhangen, verzekeraars bieden de inwoners rond de kerncentrale in Dodewaard een molest-verzekering aan, de kermis in het dorp wordt, uit angst voor vernielingen, afgelast, evenals het voetbal op zondag. [De Telegraaf, 18-10-1980] Van het kerncentraleterrein wordt een onneembare vesting gemaakt, extra rijen hekken, NATO-prikkeldraad versperringen, schijnwerpers en lantaarnpalen in de uiterwaarden, videocamera's, richtmicrofoons, een ophaalbaar gedeelte in de brug over de 'slotgracht', de portiersloge die volgespoten kan worden met traangas als die 'veroverd' is, gesprekken/telefoontjes vanuit de centrale die weken van te voren al worden afgeluisterd, etc.
Door de politie worden 3 cordons om de centrale gelegd; de eerste waar geen auto's door mogen, de tweede die de actievoerders/sters formeel moeten beletten om door te lopen en de derde op 500 meter van de centrale met ME, waar niemand door heen mag. Het laatste gesprek tussen leden van 'Dodewaard gaat Dicht!' en minister Van Aardenne op 10 oktober, wordt rechtstreeks door de VARA-radio uitgezonden.
Op zondagmorgen (19 oktober) beginnen de blokkades met ongeveer 15.000 mensen. Veel 'dagjes-mensen' blijkt al snel, als in de loop van de middag drommen mensen weg gaan. De vorige avond is er op het laatste Landelijk Overleg nog een voorstel gelanceerd door Milieu Defensie om niet te gaan blokkeren, maar te demonstreren in Arnhem. Pieter Lammers: "De staat is bezig bij de centrale de kapitalistische rechtsstaat te verdedigen en het is zo in de publiciteit voorgesteld dat wij die staat willen afbreken. De centrale is het symbool van de rechtsstaat geworden. (...) Het lijkt ons daarom goed om naar Arnhem te gaan. Dit is verrassend en dan laten we die veiligheidsmaatregelen voor wat ze zijn. De centrale is al geblokkeerd. Door de ME. We hebben dat dus al bereikt". Het voorstel haalde het niet. Het aantal mensen dat blokkeert holt nog verder achteruit door het noodweer (harde constante regen, snijdende koude wind) en de afstand tussen het tentenkamp en de centrale (7 km), die lopend afgelegd moet worden. Door deze omstandigheden zijn er 's maandags nog maar 1500 á 2000 mensen over; koud en voor een deel ontevreden met de super-geweldloosheids-sfeer die de actie heeft. Meerdere malen worden er met de ME liedjes gezongen; bloemen worden over het prikkeldraad aan de ME'ers aangereikt. Hoewel geweldloosheid hoog in het vaandel staat, houden veel mensen hier toch een kater aan over. Alle blokkades worden maandagavond beëindigd; de motivatie is sterk gedaald door het aanhoudende slechte weer.
Toch houden ook veel mensen een goed gevoel aan de actie over. Het verdergaande verzet is goed zichtbaar gemaakt, het credit bij de (plaatselijke) bevolking is zeker gegroeid door de geweldloosheid en de criminalisering vooraf (van vooral de Telegraaf) is behoorlijk mislukt.
Nog een ander belangrijk gegeven van de actie is de ervaring om, met zoveel mensen, een andere besluitvorming te hanteren. Natuurlijk kleven daar foutjes aan (en nadelen: snel reageren is bijna uitgesloten), maar de poging op zich is al belangrijk.
Kerstblokkade UCN
225 mensen uit de Basisgroepen tegen kernenergie blokkeren voor de zoveelste maal het UCN-terrein in Almelo. In tegenstelling tot de vorige acties, die alleen gericht waren tegen het bouwverkeer dat nodig is voor de uitbreiding, mag nu ook het personeel van de UCN zelf niet naar binnen. Als de dagploeg niet naar binnen kan, arresteert de politie bij een poort 37 mensen, die niet na 3 sommaties opstaan en weggaan. De politie ontruimd steeds een poort als er verkeer naar binnen moet, maar tot verdere arrestaties komt het niet meer. Na enige uren trekken de overgebleven actievoerders/sters naar het politiebureau om de vrijlating te eisen van de 37. Deze worden in de loop van de dag in kleine groepjes vrijgelaten.
Justitie beklaagt zich erover dat bijna niemand zijn/haar naam wil noemen. Zij vindt dat iedereen die gebruikt maakt van dit recht "de rechtsstaat uitholt".