10 november 1989: Burgemeester Borssele ‘neemt de benen’
|
Zoeken: Installatie, Gelderland
Uitkomsten
- Installatie:
- een actie op, in, of in de onmiddellijke omgeving van een nucleaire installatie.
Protest tegen KSTR
De gelegenheidsgroep 'Paarse September' protesteert tegen de KSTR, de KEMA Suspensie Test Reactor. In een grote fontein in de Arnhemse binnenstad worden protestborden geplaatst en het water is voor deze gelegenheid paars gekleurd. De groep verklaart dat de bevolking aan groot gevaar wordt bloot gesteld als de reactor in bedrijf wordt genomen. De KSTR wordt in mei 1974 in bedrijf genomen en in 1977 stil gelegd. De vergunning, geldig voor drie jaar, wordt in juli 1978 door de Raad van State nietig verklaard. De Staat, in de persoon van minister Lubbers, heeft de procedure echter zolang vertraagd dat de reactor al voor de uitspraak is stilgelegd. Achteraf blijkt dus dat de reactor illegaal is geweest.
Deur tot deur in Dodewaard
Zo'n 40 mensen van de Stroomgroep Dodewaard en van stroomgroepen uit de omgeving komen naar Dodewaard. Doel is om de bevolking te informeren over de onverantwoordelijke behandeling van radioactief afval en het falen van de controlerende instanties. Eind 1975 was namelijk gebleken dat de centrale het radioactief afval zo slecht verpakte dat de verzamelinstantie, het ECN, het niet accepteerde. Voorafgegaan door een geluidswagen wordt huis aan huis aangebeld en in gesprek gegaan. Zo'n 500 bewoners zetten hun handtekening onder een verzoekschrift aan de gemeenteraad om de bevolking beter te informeren en een rampenplan op te stellen. De handtekeningen worden na een korte demonstratie aan het eind van de dag aan de burgemeester aangeboden.
Locale Actiedag: tegen UCN & KEMA
Om na de grote demonstratie begin maart tegen de UCN in Almelo de druk op de ketel te houden, wordt er een lokale actiedag georganiseerd. In zo'n 16 steden vinden activiteiten plaats, waaronder op een aantal plaatsen acties.
In Arnhem is op deze actiedag al vroeg een manifestatie op de Korenmarkt waarna een demonstratie naar het terrein van de KEMA volgt waar de belangrijkste kernenergie-lobby en industrie is gevestigd.
Na de slotmanifestatie aldaar gaan veel deelnemers op de fiets naar Dodewaard waar ze zich aansluiten bij de groep fietsers uit Nijmegen.
Locale actiedag: tegen UCN & Dodewaard
Om na de grote demonstratie begin maart in Almelo de druk op de ketel te houden, wordt er een lokale actiedag georganiseerd. In zo'n 16 steden vinden activiteiten plaats, waaronder op een aantal plaatsen acties.
Ruim 150 mensen fietsen vanuit Nijmegen naar Dodewaard om daar in gesprek te gaan met de plaatselijke bevolking en huis aan huis informatie over de relatie tussen de kerncentrale en de verrijkingsfabriek in Almelo duidelijk te maken. Op de terugweg wordt de kerncentrale nog even aangedaan. Eenmaal terug in Nijmegen voegen ze zich bij de manifestatie die op Grote Markt wordt gehouden: er worden films vertoont in een grote tent, er is muziek, straattheater en veel informatie.
Dodewaard 10 jaar: feest en protest
Op 6 maart 1979 bestaat de kerncentrale in Dodewaard 10 jaar. Op 22 november '78 wil een groep ingenieurs dit feit al gaan vieren. "Uiteraard vinden wij dit geen feestvertoon waard. Daarom staan wij er met spandoeken, tonnen om de weg naar de centrale te versperren en folders en energiekranten uit te delen". (uit: Onderstroom 18). Tegen de actie van de Stroomgroep Nijmegen wordt door de politie niet opgetreden, alleen de tonnen worden van de weg verwijderd.
Geen vergunning KEMA! Geen zand erover!
In Arnhem nemen ruim 500 mensen deel aan de door 'KEMA=Afkeur' georganiseerde demonstratie onder de leus "radioaktief afval - geen zand erover - Stop Kernenergie". De KEMA wil graag een nieuwe vergunning voor et experimenteren met radioactieve stoffen, maar langzamerhand wordt bekend hoe ze tot dan toe met radioactief afval is omgegaan. Op meerdere plekken op hun eigen terrein is radioactief materiaal begraven. Ongerustheid in de omringende wijk is groot door sterfgevallen van kinderen die vaak op het terrein speelden. Een aantal jaren later worden delen van het terrein afgegraven. Op het terrein staat een kleine proefreactor (de KSTR) waarover de onrust in de stad ook groot is.
10 Jaar Dodewaard - 10 jaar straling
De kerncentrale in Dodewaard is 10 jaar in bedrijf. In het dorp Dodewaard wordt een manifestatie, infomarkt en discussie middag gehouden. Sprekers hebben het o.a. over de medische gevolgen van straling en een bevolkingsonderzoek in Lingen (vlak over Duitse grens) waar in de buurt van een kerncentrale een verhoging van leukemie-gevallen aangetroffen is. Door de landelijke media aandacht naar aanleiding van het ongeluk in de Amerikaanse kerncentrale Harrisburg, op 28 maart, dan volop in het nieuws, verandert het plaatselijke karakter van de manifestatie. Een stille fakkelwake op het marktplein de nacht voorafgaand wordt afgebroken nadat de brandweer eist dat de fakkels uitgemaakt worden.
Dodewaard-discussie in Provinciale Staten
Als in de Provinciale Staten van Gelderland een informatieavond gehouden wordt (in eerste instantie voor de statenleden) over de veiligheid van Dodewaard hebben ongeveer 50 mensen zich opgesteld om te protesteren tegen het feit dat er geen discussie mag plaats vinden. Onafhankelijke wetenschappers mogen geen vragen stellen, en de door de minister gestuurde deskundigen mogen niet antwoorden op vragen die "vooruitlopen op de Brede Maatschappelijke Diskussie".
Troep op de KEMA-stoep
"De KEMA dumpt hier stralingstroep, wij dumpen huisvuil op hun stoep". Onder dit motto wordt de hoofdingang van de KEMA in Arnhem geblokkeerd door gestort afval. Ruim 30 activisten van de Stroomgroep Stop Kernenergie protesteren daarmee tegen het begraven van radioactief afval op het KEMA terrein wat sinds 1958 gedaan is. Drie kinderen die regelmatig op het terrein speelden zijn inmiddels overleden: twee aan leukemie en een aan longkanker. Een onderzoeksrapport dat nog voor de jaarwisseling zou verschijnen is opnieuw uitgesteld.
Kamperen over voorstel bezetting Dodewaard-terrein
Hoewel hier niet echt van een actie gesproken kan worden, maar eerder van een massaal discussie-weekend, is deze bijeenkomst zo belangrijk voor de antikernenergie beweging, dat ze zeker niet in dit overzicht mag ontbreken.
Het 'Pinksterkamp bij het gat van Hagen" (een recreatieplas op ongeveer 7 km van de kerncentrale in Dodewaard) is een initiatief van de Gelderse Stroomgroepen. De bedoeling is een tweedaagse vergadering over het voeren van verdergaande, directe acties tegen kernenergie. Het voorstel is om in oktober over te gaan tot een terreinbezetting van de kerncentrale. Eén van de voorwaarden voor de actie is, dat die openbaar aangekondigd moet worden.
Aanleiding om te gaan praten over hardere acties, is de kater na de grote anti-UCN-actie en het daarop volgende besluit van het kabinet om de uitbreiding toch door te laten gaan. Ook is in de voorgaande maanden duidelijk geworden dat de centrale in Dodewaard illegaal draait. Volgens de vergunning moet er in het opslagbassin, waar de splijtstofstaven ter afkoeling in opgeslagen worden, genoeg ruimte aanwezig zijn om alle, op dat moment in gebruik zijnde kernstaven, op te slaan. Dit is echter niet het geval. Als dit bekend wordt gemaakt, wordt de vergunning door minister van Economische Zaken Van Aardenne met terugwerkende kracht (!) veranderd. Algemeen wordt ingezien, dat met alleen praten en demonstreren Dodewaard en Borssele niet dicht gaan.
Op het discussiekamp, waar zaterdags 2000 en zondags zelfs 5000 mensen zijn, wordt in kleine groepjes gediscussieerd over het voorstel tot een terreinbezetting. Hoewel de motieven achter het actievoorstel algemene instemming vinden, wordt toch besloten om te gaan blokkeren in plaats van te bezetten, omdat het overgrote deel van de aanwezigen een poging tot terreinbezetting uit ziet lopen op een grote veldslag.
In het actieplan zit nog een ander belangrijk element: basisdemocratie. Om zoveel mogelijk mensen bij de actie te betrekken en er vanuit gegaan wordt dat iedereen mee moet kunnen praten, wordt er een voorstel gedaan om basisgroepen te vormen: kleine groepjes mensen die elkaar goed kennen. Er moet een Landelijk Overleg komen van vertegenwoordigers/sters uit die basisgroepen. Dit L.O. mag echter geen initiërende, beslissende functie krijgen en mag geen instituut worden: de basis(-groepen) beslist. Dit is nodig om de basisdemocratische uitgangspunten zo goed mogelijk te waarborgen.
Basisgroepen zijn een oude organisatievorm uit de Spaanse burgeroorlog en in ere hersteld door Amerikaanse actiegroepen bij een terreinbezetting van een kerncentrale in Seabrook. Naast de actievorm (massale, openbaar aangekondigde, directe actie) is ook het vormen van basisgroepen een belangrijke gebeurtenis. Nog steeds is deze organisatievorm in (het radicale deel van) de AKB gemeengoed. De beweging die dat weekend ontstaat, en die zich Dodewaard Gaat Dicht! noemt, wordt zeer bepalend voor de antikernenergie strijd in de begin van de jaren tachtig.
Men besluit om van 18 tot 25 oktober de kerncentrale in Dodewaard te blokkeren, als deze niet vóór eind september gesloten is.