26 april 2011: Tsjernobyl-herdenking bij kerncentrale
|
Zoeken: tegen
Uitkomsten
Boortoren bezet
In elk geval sinds juni 1976, toen de minister van Economische zaken, Lubbers, dat aankondigde, is bekend dat radioactief afval zou worden opgeslagen in de zoutkoepels onder de Noord-Nederlandse plaatsen Anloo, Schoonlo, Gasselte (Drenthe), Onstwedde en Pieterburen (Groningen). Om duidelijkheid te krijgen over of dat geologisch gezien mogelijk is, zullen er proefboringen gedaan moeten worden.
Tegen de opslag van het kernafval is bij de plaatselijke bevolking (en ook bij de gemeenteraden en de provincies) veel verzet.
De NAM (Nederlandse Aardolie Maatschappij) voert al enige tijd in het noorden proefboringen uit naar de aanwezigheid van aardgas. De actiegroepen hebben het vermoeden dat resultaten van die boringen gebruikt gaan worden bij de afweging of het mogelijk is in de zoutkoepels het kernafval op te slaan.
Eén van de spectaculairste acties tegen de proefboringen, vindt plaats op 25 januari '77 in Warffum, vlak bij Pieterburen. Daar bezetten 5 mensen (waaronder een fotograaf en een journalist van Nieuwe Revu) een boortoren van de NAM. Door een afleidingsmanoeuvre van ongeveer 20 mensen die een petitie en een taart aanbieden aan het personeel op de boorlocatie, kunnen de vijf ongestoord de boortoren inklimmen. Ze klimmen 34 meter (!) tot een platformpje, waar ze 10 uur blijven zitten, terwijl het stortregent en hard waait (windkracht 9). De reactie van de overheid geeft aan dat ze met de actie in hun maag zitten en niet weten hoe er op te reageren. Er wordt een crisiscentrum ingericht, wegen naar de boorlocatie worden afgezet en een helikopter, ambulances en Mobiele Eenheid worden opgetrommeld. Hoewel de bezetters/sters proviand voor enkele dagen bij zich hebben, stappen ze toch over in een hoogwerker als die naar tien uur door de ME wordt ingezet. Ze worden 15 uur vastgehouden (al het fotomateriaal wordt in beslag genomen) wegens overtreding van de mijnwet, wat inhoudt dat ze een boorlocatie hebben betreden.
De 4 activisten worden in december 1977 veroordeelt tot een boete van 225 gulden: “Het simpele feit dat men de centrale overheid wantrouwt is geen vrijbrief voor het begaan van strafbare feiten”, aldus de kantonrechter.
In 2011 verschijnt er een roman over de bezettings-actie door journalist Jan Folkerts: Torenval, een voorwereldlijk drama. Hij was een van de boortoren-bezetters.
Mobiele demonstratie tegen afval in zout
Een demonstratie tegen de plannen om kernafval op te slaan in zoutkoepels. Vijfduizend mensen trekken 4 uur lang in een 10 kilometer lange stoet van auto's, vrachtwagens, bussen en tractoren van dorp tot dorp in Noord-Nederland. Na afloop daarvan wordt er in Onstwedde (tussen Veendam en Stadskanaal) en 'de favoriete plaats voor deze opslag' een afsluitende demonstratie en manifestatie gehouden. Het geheel is georganiseerd door de regionale Alarmgroep Atoomplannen en het Landelijk Energie Komitee, bestaande uit milieugroepen en politieke partijen.
Geen levering verrijkt uranium aan Brazilië
De eerste grote demonstratie tegen de Ultracentrifugefabriek Nederland. Ongeveer 10.000 mensen komen naar Almelo om te protesteren tegen de uitbreidingsplannen van de verrijkingsfabriek, hoewel demissionair-premier Den Uyl de dag er voor meedeelde, dat de uitbreiding uitgesteld wordt. Die uitbreiding van de verrijkingscapaciteit moet plaats vinden voor o.a. een nieuw contract met Brazilië over de levering van verrijkt uranium. Dat land (een militaire dictatuur) is bezig de 'order van de eeuw' te bestellen in West-Duitsland (een aantal kerncentrales en een opwerkingsfabriek) en met het verrijkt uranium zijn ze dan technisch in staat atoombommen te maken.
Het personeel van de UCN plaats die dag een grote advertentie in de dagbladen, waarin ze meedelen zich bedreigd te voelen door de tegenstanders/sters van het project. Die zouden, aldus de advertentie, geen juist inzicht hebben óf volstrekt onware feiten hanteren in hun motivatie.
'Voor een ander energiebeleid'
"Stop Atoomplannen, 'n andere energiepolitiek". Onder deze leus in er een landelijke manifestatie in Utrecht. Hoewel er op 5000 mensen is gerekend, komen er 'maar' 3500. Ab Schravemade, die namens het NVV (na een fusie met de NKV FNV geworden) spreekt, zegt onder meer: "Werkgelegenheid lijkt de laatste tijd een heilig verklaarde koe, waar alles voor moet wijken. Welnu, werkgelegenheid en economische groei mogen best, maar die heilige koe moet ontheiligd worden en ander voer krijgen". Van te voren was er druk uitgeoefend op Schravemade door vakbondsleden die bij de UCN werken af te zien van het spreken op de manifestatie.
Nalin Swargs uit Sri Lanka plaatst het verzet tegen kernenergie in een breder kader: "Het verzet tegen kernenergie heeft pas waarde wanneer het leidt tot een beter begrip van het heersende maatschappelijke systeem en van de noodzaak om niet alleen de uitwassen ervan te stoppen, maar om het systeem in zichzelf te veranderen"
Stop Atoomplannen!
De 'Beweging Stop Atoomplannen', die vooral in het noorden van Nederland actief is tegen de plannen afval op te slaan in zoutkoepels, biedt op het Binnenhof in Den Haag 58.000 handtekeningen aan tegen het kernenergiebeleid van de regering.
Op Binnenhof tegen UCN
‘Enkele honderden’ mensen demonstreren op het Binnenhof in Den Haag. Aanleiding zijn de debatten de dagen erna over de uitbreiding van de uraniumverrijkingsfabriek in Almelo van UCN. UCN is het Nederlandse deel van Urenco. Er wordt een verklaring voorgelezen en aan CDA’er Van Houwelingen (tegenstander van de uitbreiding) overhandigd. De verklaring is opgesteld door het Landelijk Energie Komitee samen met 27 andere organisaties. Het gaat vooral in op de gevolgen van het leveren van verrijkt uranium aan Brazilië; de belangrijkste reden waarom UCN uitgebreid moet worden, en concludeert: “Een werkelijke daad tegen de verspreiding van atoomwapens is noodzakelijk: Geen uitbreiding van de ultracentrifuge in Almelo”.
Na het voorlezen vertrekken delegaties naar de Britse en West-Duitse ambassades (naast Nederland de andere deelnemende landen in Urenco).
"Vasten tegen verrijking"
In de Kloosterkerk in Den Haag, vlak bij het Binnenhof, start een groep mensen op zondag 29 januari met een vastenactie tegen de mogelijke uitbreiding van de UCN en de levering van verrijkt uranium aan (militaire dictatuur) Brazilië. Het merendeel van de mensen die vasten “wordt geïnspireerd door de bijbelse boodschap en wij vertrouwen erop velen van U op grond van deze gemeenschappelijke achtergrond aan te kunnen spreken”, staat er in een verklaring aan Tweede Kamerleden. “Zeer ernstig vinden wij ook dat het kernenergieprogramma van de Braziliaanse militairen ten koste gaat van de armen in Brazilië. Dit bezwaar lijkt in Uw overwegingen nauwelijks een rol te spelen.”
Door allerlei moties (o.a. van dissidente CDA-er Van Houwelingen) wordt er vooraleerst geen definitieve beslissing genomen en in de loop van de week wordt de actie gestopt.
Grootse demonstratie tegen uitbreiding UCN
Eén van de grootste en indrukwekkendste demonstraties tegen kernenergie uit de geschiedenis van de Nederlandse antikernenergie beweging. Tussen de 40.000 en 50.000 mensen laten hun onvrede blijken met de UCN, met de geplande uitbreiding en met de mogelijke leverantie van verrijkt uranium naar Brazilië. Veertig maatschappelijke organisaties roepen op tot deze demonstratie. Tot ergernis van delen van de antikernergie-beweging wordt, voornamelijk onder druk van de PvdA, de leus ‘Stop UCN’ ingeruild voor ‘Stop uitbreiding UCN’.
Hoewel van te voren in een deel van de media de indruk wordt gewekt, dat, vooral, een grote groep demonstranten uit West-Duitsland, uit is op een harde confrontatie met de ME, is daar niets van te merken. Toch zijn er grote controles bij de grensovergangen en in de Duitse bussen rijden kamerleden van de PvdA en de PSP mee, om te voorkomen dat de bussen bij de grens terug gestuurd worden. Om 11 uur begint op het Marktplein in Almelo een manifestatie met muziek van Bots, Rapalje, etc. en sprekers/sters van politieke partijen en milieubeweging. Behalve een groep die een hek van het UCN-terrein omtrekken, is er op geen enkel moment sprake van een confrontatie. Ulrich Börger van de Duitse Bürgerinitiatieven: "De Nederlandse politie heeft zich onthouden van provokaties. Dat is totaal verschillend met de houding van de West-Duitse politie. Wij hebben al jaren geen betoging zonder provokaties van de politie".
Ondanks dit massale protest, besluit het kabinet Van Agt/Wiegel/Van Aardenne, enkele weken later toch tot uitbreiding van de UCN, maar de omstreden leverantie van verrijkt uranium aan Brazilië gaat na lange onzekerheid op het laatste moment niet door.
Meteen na de demonstratie heerst er teleurstelling; ondanks de enorme opkomst zijn er geen concrete resultaten: men heeft ook het idee te laat te zijn. Deze teleurstelling zal o.a. leiden tot het ontstaan van BAN (Breek Atoomketen Nederland); een groep die door middel van directe acties de strijd tegen kernenergie (en UCN, waar de eerste acties een jaar later tegen gericht zijn) te verdiepen.
Pas veel later, in 2015, blijkt dat er in een bouwloods op het terrein twaalf (M113) pantserwagens van de Kmar (Koninklijke Marechaussee) paraat staan die met scherpe munitie zijn geladen. Vanaf verzamelplaats Vliegbasis Twente wordt defensie-materiaal en -personeel in de nacht van 2 op 3 maart naar het UCN-terrein gebracht. Het gaat daarbij -deels- om dezelfde eenheid die een half jaar daarvoor, in september 1977, betrokken was bij de huiszoekingen in de Molukse wijken van Assen en Bovensmilde.
Tegen Kalkar en nieuwe kerncentrales
Een demonstratie tegen de bouw van nieuwe kerncentrales en tegen de bouw van de snelle kweekreactor in het West-Duitse Kalkar. Ongeveer 1000 mensen, voor een deel luguber uitgedost, nemen aan deze, in Amsterdam gehouden betoging, deel.
Atoomfietstocht tegen opwerkingsfabriek Mol
Het PEK (Provinciaal Energie Komite) in Noord-Brabant organiseert een fietstocht langs verschillende dorpen bij de Nederlands-Belgische grens. Directe aanleiding is het verschijnen van de brochure ‘Dossier Eurochemic’ over de opwerkingsfabriek in het Belgische Mol net over de grens. Eurochemie is een internationaal project en de opwerkingsfabriek dreigt weer opgestart te gaan worden. Nederland is overigens in 1975 al uit het project gestapt. Daarnaast zijn er ook plannen voor ondergrondse opslag van radioactief afval in kleilagen in Mol.
Vanuit Eindhoven, Tilburg, Roosendaal, Zundert en Bergen op Zoom starten fietstochten naar de grensdorpen Achelse Kluis, Baarle Nassau, Essen en Putte.