26 november 1960: Voor een Atoomvrij Nederland
|
Zoeken: Installatie, 1981, Gelderland
Uitkomsten
- Installatie:
- een actie op, in, of in de onmiddellijke omgeving van een nucleaire installatie.
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
Betonvaten tegen dumpingen
Anti-kernenergie activisten uit Wageningen en omgeving zetten een oliedrum gevuld met beton op de weg voor de huisdeur van Dodewaard-directeur Woldring. Hiermee protesteren ze tegen het dumpen van radioactief afval (ook uit de kerncentrale Dodewaard) in de oceaan. Omdat het vat lekt vloeit beton op straat; daardoor wordt het opruimen ernstig bemoeilijkt.
Meer vaten voor andere verantwoordelijken voor de dumpingen worden aangekondigd.
Van KEMA naar ITAL
In drie bakfietsen wordt op deze vrijdag door zo'n 20 mensen vanaf de KEMA in Arnhem radioactieve grond (verpakt in aluminiumfolie) naar het ITAL (Instituut voor Toepassing van Atoomenergie in de Landbouw) in Wageningen vervoerd. De Wageningse groepen "vinden het absurd dat bij de KEMA radioactief vervuilde grond wordt afgegraven, terwijl bij het ITAL schone grond radioactief besmet wordt". Dat laatste wordt gedaan voor proeven om de gevolgen van radioactiviteit op gewassen te onderzoeken.
De verantwoordelijke minister Ginjaar, heeft kort daarvoor besloten dat delen van het KEMA-terrein afgegraven moeten worden om het daar begraven radioactief afval te verwijderen.
Blokkade bij splijtstofwissel
Met een korte blokkade van ongeveer 50 mensen wordt de ploegenwisseling van de kerncentrale in Dodewaard enige uren opgehouden. De actie wordt beëindigd als een peloton ME wil beginnen met het ontruimen van de blokkade. Directe aanleiding tot de actie is de splijtstofwisseling, die een dag eerder begonnen is. De verantwoordelijke minister Van Aardenne heeft de dag ervoor aan de kamer laten weten dat ze het akkoord met de opwerkingsfabriek Windscale in Engeland snel moeten goedkeuren. Want, zo zet hij de Kamer onder druk, hij zegt te vrezen dat anders de Engelsen op korte termijn de splijtstofstaven terug zullen sturen. En Nederland heeft daar geen opslagfaciliteit voor.
Alternatief transport splijtstofstaven
Vanaf IJmuiden vertrekt er een groep antikernenergie-aktivisten/es met een namaak ‘splijtstof-transport’ naar Dodewaard. Het zijn de 106 splijtstofstaven die in Windscale liggen en volgens Van Aardenne elk moment terug gestuurd kunnen worden. Daarom heeft de gemeenteraad van Dodewaard geëist dat de Kamer het opwerkingscontract voor 1 april moet tekenen, anders wordt de vergunning voor de kerncentrale niet verlengd. Het konvooi, bestaande uit een vrachtwagen, zes motoren en volgauto’s zal op de route Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Arnhem en Nijmegen op verschillende plekken splijtstofstaven aanbieden. In Amsterdam aan het Gemeentelijk Energie Bedrijf, in Utrecht deponeren ze, na een optocht door de binnenstad, een splijtstofstaaf bij het provinciehuis. In Arnhem wordt de splijtstofstaaf bedoelt voor commissaris van de Koningin Geertsema, bij diens afwezigheid aangenomen door gedeputeerde Feitsma. Ook wordt er gedemonstreerd bij het KEMA terrein waar ook de Provinciale Elektriciteitsmaatschappij zetelt.
Nieuw politiebeleid Dodewaard
Als afsluiting van het transport met 106 ‘splijtstofstaven’ dat de vorige dag in IJmuiden begon, is er een korte blokkade in Dodewaard. Ongeveer 200 mensen zijn getuige van het voor het eerst in praktijk gebrachte nieuwe politiebeleid. Waarnemend burgemeester Bergh en de commandant van de Rijkspolitie, Feijlbrief, laten weten geen blokkades meer te dulden. Nadat over dat nieuwe beleid stencils zijn rond gedeeld, worden de demonstranten/es hardhandig door ME'ers ontruimd. Men wil de splijtstofstaven aanbieden aan iemand van de centrale, maar omdat dat niet lukt, worden ze tenslotte maar in de gracht voor de centrale gegooid.
Steentje bijdragen aan sluiting Dodewaard
Eén demonstrant zwaar gewond opgenomen in het ziekenhuis en zes lichtgewonden. Dat is het resultaat van felle charges door de ME tegen 1500 mensen bij de kerncentrale in Dodewaard. Het nieuwe politiebeleid wordt op deze manier duidelijk gemaakt. De demonstranten/es zijn bezig op de brug (vlak voor het ophaalbare gedeelte) een muur te bouwen; op die manier "draagt iedereen zijn/haar steentje bij tot de sluiting van de centrale". Verder worden er autobanden in brand gestoken. Bij de gevechten die na de charges volgen, worden enkele ME-bussen zwaar beschadigd. De demonstratie was het slot van het 'Niet oplappen maar opdoeken' tentenkamp tijdens Pasen bij "Het Gat van Hagen'.
Tweede Dodewaard-gaat-dicht! blokkade
Dodewaard-2. De tweede massale blokkadeactie bij de kerncentrale in Dodewaard. Oktober '80 was Dodewaard-1. De actie is op een aantal onderdelen aangepast. Omdat het jaar daarvoor de afstand tussen tentenkamp en centrale veel te groot was, wordt er vrijdag al een terrein gekraakt op anderhalve kilometer afstand. Het is de bedoeling om op de toegangswegen onderkomens te bouwen, als beschutting tegen het weer en als versterking van de blokkades. De nieuwe waarnemend burgemeester Goldberg (3 burgemeesters in 1,5 jaar!), verklaard het gebied rond de kerncentrale als 'spergebiet': niemand mag zich daar bevinden. Het effectief blokkeren, zal onder geen enkele voorwaarde toegestaan worden.
Als zaterdagsmiddags massaal naar de centrale opgetrokken wordt, zijn er ongeveer 15.000 mensen. Het materiaal voor het bouwen van het huttendorp kan probleemloos meegenomen worden. Het wordt echter voornamelijk gebruikt om barricades te bouwen op de brug, vlak voor de ME'ers die daar opgesteld staan. De sfeer is goed als er, zonder zichtbare aanleiding, een gigantische hoeveelheid traangas in de mensenmassa geschoten wordt. Blinde paniek is het gevolg: mensen rennen over elkaar heen, worden in de prikkeldraad versperringen geduwd en zoeken kotsend een veilig heenkomen. "De pleuris breekt los. Je zag niets meer, je hoorde alleen maar overal om je heen geschreeuw en gekerm: 'Ik ga dood, ik ga dood', iedereen struikelde en drong, je kon geen kant op behalve van de dijk af, het prikkeldraad in. Maar als je in zo'n rol vast bleef zitten en de ME kreeg je te pakken was je ook niet jarig, dan bleven ze keihard doormeppen, in het prikkeldraad". Hierbij vallen de meeste gewonden: ruim 130, waarvan er 15 in het ziekenhuis behandeld moeten worden. De rest van de zaterdag en vooral de nacht van zaterdag op zondag wordt er fel gevochten.
Het geweld waarmee de demonstranten/es geconfronteerd worden is enorm: felle charges, veel gas, ook verspreid via spuitbusjes en een soort brandblusapparaten, arrestatieteams die niets en niemand ontziend om zich heen slaan, etc. Zodra er nieuwe barricades gebouwd zijn, komt de ME, met behulp van zwaar materieel, om ze te veroveren. Vluchten kan alleen maar door de akkers, weilanden en (soms) tuinen.
Zondag komen er 500 50-plussers naar de centrale om blijk te geven van hun solidariteit. Voor die gelegenheid gaat bij de ME het gevechtstenue uit en het 'vredestenue' aan.
Zondagavond is er een zwaaiactie bij het politiebureau in Zetten waar een deel van de arrestanten zit. Hierbij gaan enkele ruiten aan diggelen. In de nacht van zondag op maandag trekt de ME zich op eens terug tot op het kerncentraleterrein. Als er daarop een menselijke blokkade op de brug wordt gevormd, de pers weg is en er steeds meer actievoerders/sters bij komen, wordt er opeens genadeloos op de zittenden ingeslagen.
Maandagmorgen komen de eerste berichten over 'boze buurtbewoners' die het tentenkamp willen gaan ontruimen. Verhalen over knokploegen die demonstranten/es aanvallen doen de ronde. Besloten wordt om onder deze dreiging de blokkades tijdelijk op te heffen. Door een illegale zender, die zich 'De Stem van de Volksunie' (de Volksunie was een extreem-rechtsepartij) noemt, wordt opgeroepen tot het 'verjagen' van de actievoerders/sters. Maandagavond om een uur of negen (Ad Appel in dagblad De Waarheid): "Terwijl de landelijke vergadering besprak hoe de schade aan de boeren vergoed zou worden, had er op het dorpsplein van het buurtschap Wely een samenscholing van zo'n 300 opgehitste plattelanders plaats. Ze waren door het dolle heen en wilden het liefst meteen het kamp platbranden, volspuiten met gif en hun geweren halen. De meeste aanwezigen waren met auto's gekomen. Ze kwamen van ver buiten Dodewaard." De groep heeft duidelijk de instemming van en wordt opgehitst door waarnemend burgemeester Goldberg. Ze mogen de geluidsinstallatie van de politie gebruiken. Goldberg laat weten dat de grens van de openbare orde ruimschoots overschreden is door de actievoerders/sters en overhandigt persoonlijk een 'ultimatum' van de 'bewoners' aan het tentenkamp. In dat ultimatum staat dat het kamp dinsdagmiddag om 12 uur ontruimd moet zijn en dat Dodewaard in het vervolg verboden gebied is voor demonstranten/es. Onder druk van deze ontwikkelingen wordt besloten de actie te beëindigen.
De laatste groep die dinsdagsmiddags het kamp verlaat, wordt onder toezicht van de politie aangevallen door rechtse knokkers: 3 auto's worden vernield en een aantal mensen wordt in elkaar geslagen. Goldberg bedankt de groep 's avonds voor hun "beheerste en correcte optreden".
Dodewaard-arrestanten onmiddellijk vrij!
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen is er bij het politiebureau een demonstratie die de vrijlating van de Dodewaard-arrestanten eist. Op het Keizer Karelplein worden door een vrouwengroep spandoeken opgehangen, onder andere met de leuzen: 'Kernenergie is mannelijk geweld' en 'Dodewaard moet potdicht'
Busbedrijf doelwit activisten
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In de nacht van dinsdag op woensdag wordt er een prikactie gedaan bij busbedrijf Merkus omdat het bedrijf de werknemers van de kerncentrale vervoert. Op het gebouw worden leuzen gekalkt en affiches geplakt.
Demonstratie tegen politiegeweld
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen vindt een demonstratie plaats van ongeveer 500 mensen naar het hoofdburo van politie. Daar worden getuigenverklaringen van het politie-optreden in Dodewaard voorgelezen.