16/17 maart 1980: Gewelddadig politieoptreden blokkade Borssele
|
Zoeken: kernenergie, demonstratie, 1980-1989
Uitkomsten
- demonstratie:
- Het lopen van een (van te voren astgestelde) route
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
Grote opkomst demonstratie Middelburg
Een demonstratie annex manifestatie in Middelburg tegen de kerncentrale in Borssele. Er zijn 10.000 demonstranten, waarmee het dan een van de grootste anti-kernenergie demonstraties is en zeker de meest massale in Zeeland. Blijkens de toespraken heeft men weinig vertrouwen in de Brede Maatschappelijke Discussie (BMD) en is men op zoek naar andere actievormen. Jan Goedman van het Energie-Komitee Zeeland in de openingstoespraak: "Nu ligt een Maatschappelijke Discussie over Kernenergie en Energie in het verschiet, waarbij de discussie beperkt moet blijven tot de vraag of er grote kolencentrales of kerncentrales in Nederland gebouwd moeten worden. Ondertussen worden er toch beslissingen met verstrekkende betekenis genomen. Tegenover deze voldongen-feiten politiek stellen wij: doe mee aan de echte energie-discussie: kom in verzet tegen kernenergie, in Zeeland, in Nederland of waar dan ook!"
Jaarlijkse demonstratie tegen dumpingen
De jaarlijkse demonstratie tegen het dumpen van radioactief afval in zee in IJmuiden, trekt deze keer 5000 mensen (in '78: 300 en '79: 1500). Voor de demonstratie is er vanaf 11 uur een manifestatie in het stadion van voetbalclub Telstar met o.a. een programma over kernenergie van Proloog. In allerlei toespraken worden acties aangekondigd tegen het transport van het afval van Petten, waar het verzameld en in afwachting van dumping opgeslagen wordt, naar de haven van IJmuiden. Die transporten worden in juni verwacht.
Nederlands plutonium voor VS-kernwapens
Ongeveer 30 mensen van de stroomgroep Stop Kernenergie Den Haag en het IKV protesteren bij het voorlichtingskantoor van het ECN in Den Haag tegen het 'informatie'-materiaal. Als symbolisch protest werd het een stapel materiaal verbrand. Volgens de actievoerders zijn de Nederlandse proefreactoren betrokken bij het kernwapenprogramma in de VS. Brandstof uit de reactoren, zoals de IRI in Delft, wordt naar de VS vervoert waar het in het kernwapenprogramma terecht kan komen, zo is uit onderzoek gebleken. Zelfs minister van EZ (Van Aardenne) moet later toegeven dat dat niet uit te sluiten is.
Vangrail symbool strijd tegen kernenergie
Stop Borssele (in samenwerking met andere Zeeuwse en Belgische anti-kernenergiegroepen) demonstreert in de vangrails van de Rijksweg 58 tussen Vlissingen en Bergen op Zoom. Het is een stil protest tegen de atoomlobby “die alles in het werk stelt wat krom is recht te praten”. Om de paar honderd meter staat een anti-atoom-aktievoerder met een bord 'Geen kernenergie, stop Borssele'. De groepen hebben de vangrail uitgeroepen tot symbool in de strijd van de anti-kernenergie-beweging. “Stop Borssele wil de vangrail zijn op de heilloze weg, waarop kernenergie ons voert”.
In totaal worden bij de actie 38 mensen door de politie bekeurd of gearresteerd. In maart 1982 moeten 9 van hen voorkomen en worden veroordeeld.
Dodewaard-arrestanten onmiddellijk vrij!
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen is er bij het politiebureau een demonstratie die de vrijlating van de Dodewaard-arrestanten eist. Op het Keizer Karelplein worden door een vrouwengroep spandoeken opgehangen, onder andere met de leuzen: 'Kernenergie is mannelijk geweld' en 'Dodewaard moet potdicht'
Demonstratie tegen relatie kernenergie en kernwapens
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen is er 's avonds een demonstratie met vredesorganisaties tegen kernenergie en kernwapens. Aan deze lokaal georganiseerde actie nemen ongeveer 3000 mensen deel.
Enorme opkomst afsluitende demonstratie actieweek
Wat een afsluiting van een actieweek tegen kernenergie had moeten zijn, wordt een gigantisch protest tegen het politiegeweld in Dodewaard. Op de demonstratie in Arnhem naar de Arnhemse Instellingen (het centrum van de atoomlobby, met de SEP, GKN, KEMA, etc) worden tussen de 5 en 15.000 mensen verwacht. Het werden er ruim 40.000! Het is daarmee meteen één van de grootste demonstraties tot dan toe ooit in Nederland gehouden. Twee dagen voor de demonstratie zet Milieudefensie een advertentie met een oproep om naar Arnhem te komen in landelijke dagbladen. De gemeenteraad van Arnhem reageert furieus: het zou oproepen tot geweld. [lees advertentie]
Dankzij het de-escalerend beleid van de politie (alleen 'platte petten' als begeleiding, geen zichtbare aanwezigheid van de ME), wordt het een geweldloze afsluiting. Eén van de spandoeken (over de minister van Binnenlandse Zaken Ed van Thijn) in de demonstratie: 'Tussen haakjes meneer van Thijn, worden na de gasspuitbussen en de gasblussers straks de gaskamers weer ingevoerd?'
Iemand van de persgroep van de Dodewaard-actie: "Hier is wel gebleken dat we het in Dodewaard voor onze zaak echt niet hebben verknald. Steeds meer mensen laten zich niet meer inpakken door abstracte begrippen als 'aantasting van de rechtsstaat'. Zij hebben gezien dat het geweld dat in Dodewaard tot een uitbarsting is gekomen steeds aanmerkelijk meer bepaald is geweest door de overheid dan door de demonstranten".
De twee Dodewaard-gaat-Dicht! acties (in '80 en '81) hebben de overheid in totaal 5,5 miljoen gulden extra gekost, waarvan 4,7 miljoen gulden voor de inzet van extra politie.
'Geen vrede met kernenergie'
Maandag, tweede paasdag, organiseert het regionale comité ‘Geen Vrede met Kernenergie’ een Paas-demonstratie bij Urenco in Almelo met een afsluitende fakkeloptocht langs de uraniumverrijkingsfabriek. Ondanks de ‘concurrentie’ van No Nukes in het zelfde weekend en het regionale karakter, doen ruim 1500 mensen mee aan het protest en treedt Herman Finkers (‘kosten 150 gulden’ vermelden de notulen) op tijdens de manifestatie voorafgaand aan de protesttocht. Het zal (in elk geval voor een paar jaar) een traditie worden met Pasen.
Dodewaard: 'Niet oplappen maar opdoeken'
'Niet oplappen, maar opdoeken'. Onder dit motto is er een demonstratie in Arnhem tegen de reparatie van de kerncentrale in Dodewaard. De demonstratie is in Arnhem bij het terrein van de Arnhemse Instellingen (SEP, KEMA, etc.) een machtig bolwerk van de atoomlobby én de plaats waar de directie van de kerncentrale zetelt.
De reparatie waar de protesten zich vooral tegen richten, behelst het vervangen van een koelwaterinlaat aan het reactorvat, een zeer moeilijke, dure en gevaarlijke operatie. De plek is zó radioactief besmet dat de reparatie op afstand moet gebeuren. De centrale ligt er drie maanden voor stil.
1500 mensen blokkeren enige tijd de hoofdpoort van de KEMA en dringen door tot op het terrein, waar ze worden tegen gehouden door agenten met honden. Na afloop is er een manifestatie in de Stokvishal waar het startsein wordt gegeven voor het weigeren van een deel van de elektriciteitsrekening, om de maatschappijen onder druk te zetten hun aandelen in de GKN te verkopen en te stoppen met kernenergie.
Nog steeds 'Geen vrede met kernenergie'
Op eerste paasdag wordt er een grote manifestatie/demonstratie georganiseerd onder de leus 'Geen Vrede Met Kernenergie'. Deze leus moet de verwevenheid tussen kernenergie en kernwapens duidelijk maken. Het geheel vindt plaats in Almelo. Vanaf 's middags is er manifestatie met muziek (o.a. Werktuig, Ontstemd en Herman Finkers), sprekers/sters, groepenmarkt en een presentatie van bedrijven die milieuvriendelijk werken, in een grote tent op de markt. 's Avonds is er een fakkeloptocht naar de UCN, waar ruim 3000 mensen aan mee doen. Daarna is er nog een nachtwake waar enkele tientallen mensen aan deelnemen. Arjan van Vaassen van het organiserend comité: "Omdat Urenco uranium betrekt uit de Rössing-mijn in Namibië, ondersteunt dit deels Nederlandse bedrijf de illegale aanwezigheid van Zuid-Afrika in Namibië".