29 april 1993: Blokkade Dodewaard bij internationaal bezoek
|
Zoeken: afval, Radioactief afval
Uitkomsten
"Winsemius kan de pot op!"
Onder het motto "Winsemius kan de pot op!" krijgt de minister een wc-pot aangeboden van vertegenwoordigers/sters van de 12 steden waar de mogelijkheid bestaat, dat er kernafval opgeslagen wordt. Lang lijkt het Industrie- en Haventerrein Moerdijk de beste kansen te hebben, maar uiteindelijk wordt later door de Commissie Geertsema Borssele aangewezen als de plaats waar de interim-opslag voor al het Nederlandse radioactieve afval moet komen. De definitieve opslag is nog steeds onduidelijk: zoutkoepels? Het buitenland?
Hoorzitting wordt protest
Een hoorzitting in Groningen over de opslag van radioactief afval in zoutkoepels in Noord-Nederland mondt uit in een demonstratie tegen kernenergie en kernafval. Aanleiding is de “basisnotitie”, een onleesbaar stuk van het ministerie van Milieubeheer over de plannen van de regering en de beperkte inspraakronde die daarmee gepaard gaat. Doel van de bijeenkomst is om te praten over de radiologische criteria waaraan een eindberging zou moeten voldoen. “Dit is een slimme tactiek van Den Haag. Als we nu akkoord gaan met voorwaarden waaronder het bestaande afval mag worden opgeborgen, kan men rustig doorgaan met kernenergie en dat is de enige bedoeling. Dan is immers het kernafvalprobleem opgelost,” aldus woordvoerder van de Groningse milieufederatie Herman Damveld. “Deze discussie is niet hygiënisch te voeren als niet eerst besloten wordt te stoppen met kernenergie”, aldus de demonstranten. Ruim de helft van de 100 aanwezigen verlaat al voor de pauze demonstratief de bijeenkomst.
Boortoren van Firma 'Boerenbedrog'
Voor het provinciehuis in Arnhem wordt een boortoren opgericht door de firma 'Boerenbedrog' uit Den Haag. Binnen wordt er door de leden van de Gelderse Provinciale Staten gedebatteerd over de mogelijke opslag van radioactief afval in zoutkoepels in Noord- en Oost-Nederland en de proefboringen die daarvoor nodig zijn. Na enkele uren wordt de boortoren demonstratief afgebroken door kernenergie opposanten als protest tegen die mogelijke proefboringen.
Condoom als stralingsbescherming nageslacht
Onder het motto: "Behoed je nageslacht voor straling", krijgen alle statenleden van Gelderland een condoom aangeboden. Volgens de actievoerders is de enige mogelijkheid om je nageslacht voor straling te behoeden, zolang er door gegaan wordt met het produceren ervan, geen nageslacht produceren. Dit gebeurt tijdens een vergadering over de mogelijke opslag van radioactief afval in zoutkoepels onder Gelderland. Gedeputeerde Staten komen met een vage verklaring waarin ze deze plannen vooralsnog afkeuren.
Fietsen tegen kernafval in de Achterhoek
Als protest tegen de mogelijke opslag van radioactief afval in zoutkoepels wordt er in de Achterhoek een tweedaagse fietstocht gehouden. Alle plaatsen die in aanmerking komen voor die opslag in de regio worden aangedaan. Ongeveer 40 mensen fietsen 2 dagen lang, daarnaast nog enkele tientallen die een deel van de route afleggen: van Winterswijk naar Winterswijk via Vreden (BRD), Eibergen, Neede, Borculo, Ruurlo, Groenlo, Lichtenvoorde en Aalten. In elke plaats wordt een petitie overhandigd aan de (loco-) burgemeester. De actie is, behalve als protest, ook nog enerzijds als ondersteuning van de plaatselijke groepen en anderzijds om aandacht te vragen voor de landelijke manifestatie in Gasselte een week later. Ter afsluiting wordt, terug in Winterswijk, een boortoren verbrand. Enige commotie ontstaat als in Lichtenvoorde door individuele actievoerders een bordje met de tekst "Herdenk de koloniale slachting" gezet wordt bij een (zo bleek later, juist officieel geplaatst) gedenkteken voor de gevallenen tijdens de 'politionele acties' in het toenmalige Nederlands Indië.
Gasselte: demonstratie tegen opslag in zout
Manifestatie tegen de opslag van radioactief afval in de Nederlandse zoutkoepels, in het kader van twee jaar na Tsjernobyl herdenking onder het motto ‘Opslag in zout… Fout!’. De manifestatie in het Drentse Gasselte trekt ruim 3.500 mensen. Doel is om 'Den Haag' te laten zien dat er, wat Noord-Nederland betreft, geen giftig afval de grond in gaat. 'De bevolking van 34-zoutkoepelgemeentes maar ook sympathisanten uit het hele land maken op deze manifestatie het verzet tegen de opslagplannen zichtbaar: "Toekomstige generaties worden zodoende opgezadeld met risico’s. De overheid vindt het risico aanvaardbaar. De bevolking mag meepraten over hoe groot dat risico mag zijn, dus hoeveel slachtoffers er mogen vallen door de opslag van dit kernafval. Wij vinden dat onaanvaardbaar!”
Gasselte was in de jaren zeventig object van zeer grote demonstraties tegen opslag ïn zoutkoepels met als hoogtepunt 40.000 mensen in juni 1979.
Gemeenteraad: Horen, zien en zwijgen
In de gemeente Borsele moet, zo is besloten, de COVRA komen. De Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval is opgericht om al het radioactieve afval te verzamelen en te beheren. De Interim-opslag moet in Borssele komen; enorme hallen waar het 50 tot 100 jaar zal blijven liggen tot dat er iets anders verzonnen is.
De eerste locatie voor het complex, 500 meter van de dorpskern op het terrein van de PZEM, is na veel verweer (92,9% is tegen) afgewezen. Een werkgroep komt met een nieuwe locatie verder van het dorp. B & W van Borsele nemen het advies zeer snel en onverkort over. De zitting in het gemeentehuis in Heinkenszand wordt verstoord door demonstranten die voor de B & W tafels gaan zitten, geschminkt als apen en met de borden waarop de tekst: “CDA horen, VVD zien, SGP zwijgen”.
Burgemeester Borssele ‘neemt de benen’
Burgemeester Van den Heuvel van de gemeente Borsele (met één ‘s’) vertrekt. Op de afscheidsreceptie in Heinkenszand neemt de SSB (de Secret Service Borssele) de kans waar om nog eens te wijzen op de onfrisse zaken die onder zijn verantwoordelijk hebben plaatsgevonden. Dat het hem “gelukt is van werkkring te veranderen, is zowel voor hem, als voor de gehele Zeeuwse gemeenschap, een blijde boodschap”, aldus een begeleidend pamflet.
Naast de uitkomst van de inspectie op 30 september (‘er bevindt zich een kerncentrale op het terrein van PZEM’) overhandigd de SSB de oud-burgemeester een vat ‘radioactief afval’. “Daarmee willen we duidelijk maken dat wij, als bewoners, met de rotzooi blijven zitten, terwijl u, als verantwoordelijk bestuurder, de benen neemt”.
Poging bezetting bouwterrein COVRA
Weer eens een meerdaagse actie. In Borssele (officieel het Industriegebied Vlissingen-Oost, maar gelegen in Nieuwdorp, gemeente Borsele) moet de COVRA (Centrale Organisatie voor Radioactief Afval) faciliteit gebouwd worden. Hier moet de komende ‘50-100 jaar’ al het Nederlandse radioactief afval opgeslagen worden, in afwachting van definitieve opslag (in zoutkoepels?). Het laag- en middelactief afval (in zee gedumpt tot 1982) ligt nu tijdelijk allemaal in Petten en het hoogradioactief afval (de brandstof) ligt bij en wordt vervoerd naar de opwerkingsfabrieken en zal pas na 1995 terug komen (zo is de planning op dat moment). Hoewel er in de directe omgeving veel protest is tegen de opslag, kunnen acties niet op al te veel sympathie rekenen in het dorp.
Het terrein waar de COVRA-opslag gebouwd moet worden (enkele honderden meters van de kerncentrale) is omheind, en de bouw zal op maandag 7 mei beginnen. Vanaf vrijdagmiddag wordt er geprobeerd het terrein te bezetten, maar door een overmacht aan politie is dat onmogelijk. Wel wordt een tentenkamp getolereerd buiten de hekken van de COVRA. Ongeveer 70 mensen zijn dat weekend op het kamp en proberen telkenmale op het terrein te komen, hetgeen in kat-en-muis spelletjes resulteert. Zondag wordt er in Middelburg een brug geblokkeerd en het kantoor van de COVRA onder gekalkt. Maandagmorgen wordt om zes uur met een blokkade begonnen van het bouwverkeer. Dat verkeer wordt door de politie op een afstand gehouden en om halfacht vertrekken de actievoerders naar Middelburg om het COVRA-kantoor daar te blokkeren. Na enkele uren wordt die blokkade opgeheven en verlaten veel activisten (sommigen blijkens actieverslagen, met een flinke kater) Zeeland. In totaal worden dat weekend 11 mensen gearresteerd.
Radioactieve lozingen door opwerking
Greenpeace brengt 250 gram sediment en 150 milliliter water aan land bij de kerncentrale Borssele. Het is precies het aandeel dat Borssele heeft in de monsters die Greenpeace naar boven heeft gehaald bij de opwerkingsfabriek in La Hague. Volgens de Nederlandse wetgeving is de radioactiviteit zo hoog dat het radioactief afval is. VROM weigert eerst de boot vanuit Scheveningen te laten vertrekken met het radioactief afval aan boord, maar haalt bakzeil als Greenpeace voet bij stuk houdt: het wil het terugbrengen naar de rechtmatige eigenaren; de kerncentrales. Opwerking staat al lang ter discussie, vooral door de radioactieve lozingen en ook omdat het onnodig is: er is geen markt voor het plutonium. Ook is volgens Greenpeace directe opslag goedkoper dan eerst opwerking en dan opslaan.