27 mei 1980: BAN-blokkade Dodewaard
|
Zoeken: afval, Radioactief afval, Zeeland
Uitkomsten
Tegen Borssele-2 en opslag kernafval
Omdat Borssele één van de meest voor de hand liggende locaties is voor de bouw van één of meer kerncentrales en tevens voor de interim-opslag van radioactief afval (50 tot 100 jaar), wordt er door ruim 1500 mensen tegen deze plannen gedemonstreerd in Middelburg. Het is één van de grotere demonstraties in Zeeland tegen kernenergie, zeker omdat deze een regionale opzet heeft en er vrijwel geen mensen van buiten Zeeland deelnemen.
Gemeenteraad: Horen, zien en zwijgen
In de gemeente Borsele moet, zo is besloten, de COVRA komen. De Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval is opgericht om al het radioactieve afval te verzamelen en te beheren. De Interim-opslag moet in Borssele komen; enorme hallen waar het 50 tot 100 jaar zal blijven liggen tot dat er iets anders verzonnen is.
De eerste locatie voor het complex, 500 meter van de dorpskern op het terrein van de PZEM, is na veel verweer (92,9% is tegen) afgewezen. Een werkgroep komt met een nieuwe locatie verder van het dorp. B & W van Borsele nemen het advies zeer snel en onverkort over. De zitting in het gemeentehuis in Heinkenszand wordt verstoord door demonstranten die voor de B & W tafels gaan zitten, geschminkt als apen en met de borden waarop de tekst: “CDA horen, VVD zien, SGP zwijgen”.
Burgemeester Borssele ‘neemt de benen’
Burgemeester Van den Heuvel van de gemeente Borsele (met één ‘s’) vertrekt. Op de afscheidsreceptie in Heinkenszand neemt de SSB (de Secret Service Borssele) de kans waar om nog eens te wijzen op de onfrisse zaken die onder zijn verantwoordelijk hebben plaatsgevonden. Dat het hem “gelukt is van werkkring te veranderen, is zowel voor hem, als voor de gehele Zeeuwse gemeenschap, een blijde boodschap”, aldus een begeleidend pamflet.
Naast de uitkomst van de inspectie op 30 september (‘er bevindt zich een kerncentrale op het terrein van PZEM’) overhandigd de SSB de oud-burgemeester een vat ‘radioactief afval’. “Daarmee willen we duidelijk maken dat wij, als bewoners, met de rotzooi blijven zitten, terwijl u, als verantwoordelijk bestuurder, de benen neemt”.
Poging bezetting bouwterrein COVRA
Weer eens een meerdaagse actie. In Borssele (officieel het Industriegebied Vlissingen-Oost, maar gelegen in Nieuwdorp, gemeente Borsele) moet de COVRA (Centrale Organisatie voor Radioactief Afval) faciliteit gebouwd worden. Hier moet de komende ‘50-100 jaar’ al het Nederlandse radioactief afval opgeslagen worden, in afwachting van definitieve opslag (in zoutkoepels?). Het laag- en middelactief afval (in zee gedumpt tot 1982) ligt nu tijdelijk allemaal in Petten en het hoogradioactief afval (de brandstof) ligt bij en wordt vervoerd naar de opwerkingsfabrieken en zal pas na 1995 terug komen (zo is de planning op dat moment). Hoewel er in de directe omgeving veel protest is tegen de opslag, kunnen acties niet op al te veel sympathie rekenen in het dorp.
Het terrein waar de COVRA-opslag gebouwd moet worden (enkele honderden meters van de kerncentrale) is omheind, en de bouw zal op maandag 7 mei beginnen. Vanaf vrijdagmiddag wordt er geprobeerd het terrein te bezetten, maar door een overmacht aan politie is dat onmogelijk. Wel wordt een tentenkamp getolereerd buiten de hekken van de COVRA. Ongeveer 70 mensen zijn dat weekend op het kamp en proberen telkenmale op het terrein te komen, hetgeen in kat-en-muis spelletjes resulteert. Zondag wordt er in Middelburg een brug geblokkeerd en het kantoor van de COVRA onder gekalkt. Maandagmorgen wordt om zes uur met een blokkade begonnen van het bouwverkeer. Dat verkeer wordt door de politie op een afstand gehouden en om halfacht vertrekken de actievoerders naar Middelburg om het COVRA-kantoor daar te blokkeren. Na enkele uren wordt die blokkade opgeheven en verlaten veel activisten (sommigen blijkens actieverslagen, met een flinke kater) Zeeland. In totaal worden dat weekend 11 mensen gearresteerd.
Radioactieve lozingen door opwerking
Greenpeace brengt 250 gram sediment en 150 milliliter water aan land bij de kerncentrale Borssele. Het is precies het aandeel dat Borssele heeft in de monsters die Greenpeace naar boven heeft gehaald bij de opwerkingsfabriek in La Hague. Volgens de Nederlandse wetgeving is de radioactiviteit zo hoog dat het radioactief afval is. VROM weigert eerst de boot vanuit Scheveningen te laten vertrekken met het radioactief afval aan boord, maar haalt bakzeil als Greenpeace voet bij stuk houdt: het wil het terugbrengen naar de rechtmatige eigenaren; de kerncentrales. Opwerking staat al lang ter discussie, vooral door de radioactieve lozingen en ook omdat het onnodig is: er is geen markt voor het plutonium. Ook is volgens Greenpeace directe opslag goedkoper dan eerst opwerking en dan opslaan.
6000 liter radioactief water terug bij kerncentrale Borssele
Greenpeace dumpt 6000 liter radioactief afvalwater bij de kerncentrale in Borssele. Het water is afkomstig van de lozingspijp van de opwerkingsfabriek in het Franse La Hague. Toen Greenpeace van de minister geen toestemming kreeg om het afvalwater aan land te brengen, besloot men het zonder toestemming bij de kerncentrale achter te laten. De kerncentrale is volgens Greenpeace verantwoordelijk voor het radioactieve vervuilde water. Twee grote tanks worden voor de poort achtergelaten en nog twee tanks over het hek van de kolencentrale getild en daar neer gezet. De COVRA haalt in opdracht van VROM het afval op en slaat het op. Er blijkt inderdaad sprake van verhoogde straling. “La Hague loost zonder blikken of blozen 230 miljoen liter per jaar, maar zodra er een klein deel van dit water wordt teruggebracht, weet niemand er raad mee”, aldus Greenpeace.
Snelwegblokkade door overkill politie mislukt
Onder grote politiebewaking rijdt er vanuit Petten een transport met hoogradioactief afval (brandstof van de proefreactor op het ECN-terrein) naar de COVRA in Borssele. Aan dit eerste van drie transporten is veel juridisch en procedureel getouwtrek vooraf gegaan. De ECN zit met haar brandstof in de maag. Normaliter wordt dat getransporteerd naar de VS, waar de reactor ook haar nieuwe brandstof van krijgt. Maar door besluiteloosheid van de HFR-exploitanten om om te schakelen naar andere brandstof, wil de VS het afval niet terug nemen. De reactor moet sluiten als er geen oplossing gevonden wordt. Het afval wordt nu opgeslagen bij de COVRA in een loods voor laag- en middelactief afval. In Zeeland is er veel ongenoegen: ze voelen zich als vuilnisvat gebruikt. Al in april 1999 werden er door Greenpeace 7000 Zeeuwse protestkaarten afgeleverd bij het ministerie van Economische Zaken. Eerder al had de SP bij de COVRA actie gevoerd tegen het voornemen.
Zo’n 25 activisten (voornamelijk van de SP) proberen op de snelweg bij Rilland het transport te blokkeren. Maar de enorme overkill aan politie sluit de groep demonstranten op de parkeerplaats naast de snelweg in, als het transport in de buurt komt. Het is sinds lange tijd weer een eerste poging om tegen hoogradioactieve afval transporten uit kerncentrales actie te voeren.
Milieu-actie niet getolereerd
Opnieuw een blokkade actie van (voornamelijk) SP tegen het transport van hoogradioactief afval van Petten naar de COVRA. Bij Reimerswaal willen de activisten met kruiwagens vlak voor het transport de snelweg op (vlak voor het transport is er altijd een ‘autoloze’ ruimte, omdat niemand het transport mag inhalen en opritten worden afgezet). De aanwezige ME grijpt hard in en er vallen klappen. De activisten snappen iets niet: je mag blijkbaar alles blokkeren (boeren, taxichauffeurs, vrachtwagenchauffeurs, etc), als het maar voor je eigen portemonnee is. Voor het milieu wordt niets getolereerd.
Gebouw voor hoog-radioactief afval geopend
De koningin opent hoogstpersoonlijk het gebouw voor hoogradioactief afval (HABOG) bij de COVRA in Borssele. Veel maatschappelijke groepen nemen aanstoot aan het feit dat de koningin zich leent voor deze opening van een omstreden faciliteit. Zo plaatsen de Zeeuwse Milieu Federatie en Greenpeace advertenties en roept WISE de koningen in een open brief op niet te gaan. Demonstranten protesteren bij de ingang met spandoeken en rollenspel. De HABOG is omstreden omdat het gepresenteerd wordt als een oplossing voor het radioactief probleem. Voor een beperkte periode (ongeveer 100 jaar) zal het afval hier in opgeslagen worden. Wat er vervolgens de duizenden jaren daarna mee moet gebeuren is nog steeds, na 40 jaar internationaal onderzoek, onduidelijk. De HABOG is buitendijks gebouwd en met de stijging van de zeespiegel is dat geen vertrouwenwekkende locatie.
Actie tegen 1ste transport van opwerkingsfabriek terug naar Nederland
Dinsdagmiddag 28 september om 5 uur vertrekt vanuit La Hague de eerste trein met de container met opgewerkt afval richting COVRA. Op woensdagmorgen om 10.40 rijdt de trein onder zware politiebewaking het terrein van de COVRA op. Activisten van Greenpeace is het ondanks de zware beveiliging gelukt om op het terrein van de COVRA en zelfs op de HABOG te komen en te protesteren tegen opwerking en kernenergie. Het is het eerste transport dat terug komt van de opwerkingsfabriek in La Hague (met radioactief afval uit de kerncentrale van Borssele). Uit Sellafield waar het afval uit Dodewaard naar toe is gebracht voor opwerking, wordt voorlopig nog niets terug verwacht. De opwerkingsfabrieken halen bij lange na niet de geplande capaciteit.