24 juni 1978: Demonstratie tegen Urenco in Den Haag
|
Zoeken: tegen, Installatie, 1970-1979
Uitkomsten
- Installatie:
- een actie op, in, of in de onmiddellijke omgeving van een nucleaire installatie.
- 1970-1979:
- de jaren tussen 1970 en 1979
Tegen Verdrag van Almelo
Ongeveer 50 mensen demonstreren in Almelo tegen uraniumverrijking en het net ondertekende Verdrag van Almelo, het samenwerkingsverband tussen Duitsland, Groot-Brittannie en Nederland. Dat verdrag moet leiden tot een industriele onderneming voor de fabricage van centrifuges en de bouw van ultracentrifuge uraniumverrijkingsfabrieken. De leden van de groep 'UC-Nee' lopen vanaf het stadscentrum de 5 km naar het terrein waar de fabriek gebouwd wordt.
Demonstratie ANVJ-Pinksterkamp UCN
Een voor die tijd zeer grote demonstratie op deze eerste Pinksterdag: 2500 mensen demonstreren in Almelo. De ANJV (Algemeen Nederlands Jeugd verbond) houdt haar jaarlijkse Pinksterkamp (16, 17 en 18 mei) dit jaar op een weiland niet ver van de bouwplaats en hoewel de locatie lang van te voren en toevallig gekozen is, is het ultracentrifuge-project een speerpunt, maar wel weer op de CPN-manier. De centrale leus van het weekend: Eenheid van de jongeren: tegen de Duitse atoombewapening; geen A-bom via Almelo. Er wordt gedemonstreerd tegen de deelname van West-Duitsland in Urenco en tegen de bouw van kerncentrales net over de grens in West-Duitsland (en tegen de Amerikaanse aanwezigheid in Vietnam). "Al met al", zo wordt in de Kampkrant A-Bomba(r)st nr. 2 verslag gedaan, "een geslaagde manifestatie, die een diepe indruk heeft gemaakt op de inwoners van Almelo".
Het jaar daarvoor waren er tijdens de ANVJ-Pinksteracties (toen niet in Almelo) ook al leuzen met dit thema te vinden, zoals "Ultra-centrifuge niet in Duitse handen" en "Kistemaker bommenmaker".
Tweedehands centrifuge voor UCN
Een aantal leden van 'Urania', een groep uit Almelo en omgeving die zeer kritisch staat ten opzichte van de bouw van de Ultracentrifuge fabriek (waar uranium verrijkt zal worden) gaat op bezoek bij de fabriek. Urania biedt een tweedehands centrifuge aan en legt uit dat als de fabriek gesloten wordt, ze daarmee altijd nog aardappelpuree of iets dergelijks kunnen maken.
Urania, opgericht in april 1970, is ongetwijfeld een van de eerste antikernenergie-groepen tegen UCN/Urenco. De groep stelt zich ten doel "service verlenen aan bestaande maatschappjjkritiese aktiegroepen in Twente, die met ons de noodzaak inzien van het humaniseren van de maatschappij".
2500 bezwaarschriften tegen Borssele
Achtennegentig procent van de inwoners van drie dorpen in de omgeving van Borssele tekenen een bezwaarschrift tegen de in gebruik name van de kerncentrale. Een van de grote bezwaren is dat alle ter inzage gelegde veiligheidsrapporten in het Duits zijn. In totaal worden op 7 december 2500 bezwaarschriften tegen ingebruikname aan het ministerie van Economische Zaken aangeboden door Milieudefensie. Het totale aantal ingediende bezwaarschriften is 'niet te schatten'. En wordt door EZ een 'novum voor Nederland' genoemd. Hoewel in eerste instantie gedacht wordt dat die een flinke vertraging van het opstarten tot gevolg zal hebben, wordt al snel door gezegd dat "zeeland niet op uitstel hoeft te rekenen".
De centrale wordt in juni 1973 in gebruik genomen.
Evacuatieplan Borssele
Bewoners van Heinkenszand in de gemeente Borssele vinden 's morgens op de deurmat een brief met een deel (in het Duits) van een evacuatieplan voor een zelfde centrale als daar in aanbouw is. In Borssele is geen evacuatieplan en ook niet nodig voor het afgeven van de vergunning. De actiegroep "Borssele ad-hoc' hoopt op deze manier de bewoners in verzet te laten komen tegen de centrale.
Stencil voor kerkgangers
Bij het uitgaan van kerken in Borssele, 's Heerenhoek, Nieuwdorp, Middelburg, Vlissingen en Goes worden stencils uitgedeeld tegen de kerncentrale. Het is de eerste activiteit van het Moratorium Komitee Nederland in een week vol informatievoorziening. Het Komitee (ontstaan in Frankrijk en in veel Europese landen actief) pleit voor een moratorium van tenminste 5 jaar op het bouwen/in gebruik nemen van kerncentrales. In die periode moet er dan een serieuze discussie gevoerd worden over afremming van de energiegroei en over andere manieren om energie op te wekken.
Protest tegen KSTR
De gelegenheidsgroep 'Paarse September' protesteert tegen de KSTR, de KEMA Suspensie Test Reactor. In een grote fontein in de Arnhemse binnenstad worden protestborden geplaatst en het water is voor deze gelegenheid paars gekleurd. De groep verklaart dat de bevolking aan groot gevaar wordt bloot gesteld als de reactor in bedrijf wordt genomen. De KSTR wordt in mei 1974 in bedrijf genomen en in 1977 stil gelegd. De vergunning, geldig voor drie jaar, wordt in juli 1978 door de Raad van State nietig verklaard. De Staat, in de persoon van minister Lubbers, heeft de procedure echter zolang vertraagd dat de reactor al voor de uitspraak is stilgelegd. Achteraf blijkt dus dat de reactor illegaal is geweest.
Geen verrijkt uranium voor Brazilië
Omdat UCN verrijkt uranium wil leveren aan de militaire dictatuur in Brazilië demonstreren zo'n 250 mensen in Almelo bij de fabrieken aan de Bornseweg. Vooral de PPR, die sterk vertegenwoordigd is in de lokale milieuraden, is ook landelijk actief rond dit thema. Toch gaat het in de speeches vooral over het feit dat uitbreiding 700 miljoen gulden gaat kosten en dus het argument van werkgelegenheid onzinnig wordt genoemd (‘Werkgelegenheid zonder radioactiviteit’). De politieke implicaties rond de levering en de internationale samenwerking, belangrijk voor de landelijke PPR, worden vrijwel niet benoemd. Toch lijkt ook de oppositie in de PvdA tegen de uitbreiding te groeien, zeer tegen de zin van minister-president Den Uyl in.
Geen levering verrijkt uranium aan Brazilië
De eerste grote demonstratie tegen de Ultracentrifugefabriek Nederland. Ongeveer 10.000 mensen komen naar Almelo om te protesteren tegen de uitbreidingsplannen van de verrijkingsfabriek, hoewel demissionair-premier Den Uyl de dag er voor meedeelde, dat de uitbreiding uitgesteld wordt. Die uitbreiding van de verrijkingscapaciteit moet plaats vinden voor o.a. een nieuw contract met Brazilië over de levering van verrijkt uranium. Dat land (een militaire dictatuur) is bezig de 'order van de eeuw' te bestellen in West-Duitsland (een aantal kerncentrales en een opwerkingsfabriek) en met het verrijkt uranium zijn ze dan technisch in staat atoombommen te maken.
Het personeel van de UCN plaats die dag een grote advertentie in de dagbladen, waarin ze meedelen zich bedreigd te voelen door de tegenstanders/sters van het project. Die zouden, aldus de advertentie, geen juist inzicht hebben óf volstrekt onware feiten hanteren in hun motivatie.
Op Binnenhof tegen UCN
‘Enkele honderden’ mensen demonstreren op het Binnenhof in Den Haag. Aanleiding zijn de debatten de dagen erna over de uitbreiding van de uraniumverrijkingsfabriek in Almelo van UCN. UCN is het Nederlandse deel van Urenco. Er wordt een verklaring voorgelezen en aan CDA’er Van Houwelingen (tegenstander van de uitbreiding) overhandigd. De verklaring is opgesteld door het Landelijk Energie Komitee samen met 27 andere organisaties. Het gaat vooral in op de gevolgen van het leveren van verrijkt uranium aan Brazilië; de belangrijkste reden waarom UCN uitgebreid moet worden, en concludeert: “Een werkelijke daad tegen de verspreiding van atoomwapens is noodzakelijk: Geen uitbreiding van de ultracentrifuge in Almelo”.
Na het voorlezen vertrekken delegaties naar de Britse en West-Duitse ambassades (naast Nederland de andere deelnemende landen in Urenco).