2 november 1996: Feest: Dodewaard gaat dicht!
|
Zoeken: Transporten, Gelderland
Uitkomsten
Alternatief transport splijtstofstaven
Vanaf IJmuiden vertrekt er een groep antikernenergie-aktivisten/es met een namaak ‘splijtstof-transport’ naar Dodewaard. Het zijn de 106 splijtstofstaven die in Windscale liggen en volgens Van Aardenne elk moment terug gestuurd kunnen worden. Daarom heeft de gemeenteraad van Dodewaard geëist dat de Kamer het opwerkingscontract voor 1 april moet tekenen, anders wordt de vergunning voor de kerncentrale niet verlengd. Het konvooi, bestaande uit een vrachtwagen, zes motoren en volgauto’s zal op de route Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Arnhem en Nijmegen op verschillende plekken splijtstofstaven aanbieden. In Amsterdam aan het Gemeentelijk Energie Bedrijf, in Utrecht deponeren ze, na een optocht door de binnenstad, een splijtstofstaaf bij het provinciehuis. In Arnhem wordt de splijtstofstaaf bedoelt voor commissaris van de Koningin Geertsema, bij diens afwezigheid aangenomen door gedeputeerde Feitsma. Ook wordt er gedemonstreerd bij het KEMA terrein waar ook de Provinciale Elektriciteitsmaatschappij zetelt.
Blokkade tegen afvoer splijtstof naar VS
Van 1963 tot eind '79 werkt er een 100 kilowatt proefreactor op het terrein van het ITAL (Instituut voor de Toepassing van Atoomenergie in de Landbouw) in Wageningen. De reactor draait op 4,5 kilo hoogverrijkt uranium (89,5 U-235). Voor de afbraak van het gebouw wordt door de NUCON een ontmantelings-schema opgesteld. De 4,5 kilo hoogverrijkt uranium zal vervoerd worden naar de opwerkingsfabriek in Savannah River in de Verenigde Staten. Tegen dit transport is veel verzet, omdat Savannah River Plant een belangrijke schakel is voor de Amerikaanse kernwapenproductie.
Omdat het precieze moment van het transport niet bekend gemaakt wordt, is er vanaf midden februari een picketline voor het bedrijf en wordt er 's nachts gepost. Op 3 maart komt de vrachtwagen uit West-Duitsland die de splijtstof zal vervoeren, aan. Er wordt snel alarm doorgebeld en 65 mensen komen daar op af. Er volgt snel een blokkade voor de poort die door de plaatselijke politie vrij hardhandig wordt ontruimd.
Blokkade uranium: weg van de snelweg
Twee keer per week rijden er transporten (3 á 4 vrachtwagens) met UF6 van Rotterdam naar de UCN in Almelo.[foto] Uraniumhexafluoride (UF6) is een licht radioactief, maar zeer giftig, gas. Om uranium te kunnen verrijken door middel van ultracentrifuge zoals in Almelo gebeurt, moet het een gas zijn. De transporten komen uit Springfields (Groot-Brittannië) en het uranium komt voor een deel uit Namibië.
Na veel onderzoek en posten is er enige regelmaat in deze transporten ontdekt: ze rijden meestal op dinsdag en donderdag. Al eerder is een actie gepland, maar die ging bij gebrek aan een UF6-transport niet door. Maar deze donderdag lukt het wel. Door in de Engelse haven te posten is er de zekerheid dat de vrachtwagens inderdaad op de passagiers(!)-boot gaan. Na een telefoontje naar Nederland, wordt op 2 verschillende plaatsen verzameld. De eerste blokkade is op de E-8 bij Apeldoorn. Het stoppen van het transport lukt door met een aantal busjes naast elkaar op de afgesproken plek langzaam af te remmen, waardoor er een file ontstaat met daarin de 3 vrachtwagens UF6. Ongeveer 80 mensen stormen op de auto's af, maar omdat lang niet iedereen weet hoe ze er uit zien, gaan er groepjes voor willekeurige vrachtauto's zitten. Deze onvolkomenheid lost zicht echter vanzelf op. Een politieporsche (het transport wordt niet door politie begeleid) is zeer snel ter plaatse en één rijstrook wordt vrijgemaakt waardoor de file zich langzaam weer oplost. Als er na lang wachten genoeg politie is, begint men met het ontruimen. Eerst sleept men iedereen weg, maar als dat onbegonnen werk blijkt (iedereen sluit achteraan aan) vallen er wat rake klappen. Na enige tijd kan het transport, nu wel door politie begeleid, verder rijden.
De publiciteit die de actie krijgt is kwantitatief veel, maar kwalitatief slecht; niemand van de pers lijkt de moeite te hebben genomen om de brochure over de transporten 'Uraniumhexafluoride; snel weg van de snelweg' die ze hebben ontvangen, door te lezen. Daardoor blijft het in de berichtgeving onduidelijk wat UF6 precies is. Dat veranderd een half jaar later als de Mont Louis met aan boord containers UF6, na een aanvaring op de Noordzee zinkt.
De blokkade actie is de eerste actie van de basisgroepen onder de nieuwe naam: Basisgroepen tegen Kerngeweld en Militarisme.
Succesvolle blokkade transport Dodewaard
Een lege vrachtwagen die later de splijtstofstaven moet vervoeren naar de boot voor de opwerkingsfabriek in Sellafield, wordt op een testritje net buiten de poorten van de kerncentrale in Dodewaard geblokkeerd door Greenpeace. Omdat er sprake is van een lege vrachtwagen grijpt de politie niet in en lijkt het min of meer een mislukte actie. Maar Greenpeace houdt de blokkade, door middel van mensen met 'lock-ons' rond de wielen, vol. Op donderdag 20 maart, vier dagen na het begin, blijkt dat de boot die de vrachtwagen in Duinkerken op kwam halen onverrichter zake weer vertrokken is, omdat de vergunning afliep. Dan blijkt dat het transport werkelijk tegengehouden is en op die avond stopt Greenpeace met de blokkade.
Blokkades bij afvoer splijtstof uit stilgelegde Dodewaard centrale
Na jarenlang wachten en vergunningen die keer op keer werden vernietigd door de Raad van State is het eindelijk zover: het eerste transport met brandstof van de kerncentrale in Dodewaard naar de opwerkingsfabriek in Sellafield (sinds november 1996) kan eindelijk plaatsvinden. Greenpeace en WISE worden nog gedaagd voor de kortgeding rechter om bij voorbaat een verbod op acties te krijgen, maar dat lukt niet: de rechter zal pas uitspraak doen op de dag van het eerste transport. Daardoor ontstaat er echter wel een onduidelijke situatie en komt er van acties minder dan gepland. Wel voert GroenFront blokkadeacties op een tweetal wegen in Dodewaard en Zetten. Doordat ze de acties iets te vroeg beginnen, is iedereen al losgezaagd (ze zitten op de weg met hun armen in vaten met beton) op het moment dat het transport uit de centrale vertrekt. Ondertussen is in Vlissingen het schip dat het afval vervoert naar Engeland geënterd door Greenpeace. Maar als de vrachtwagen met het enorme politie-escorte daar arriveert is ook deze actie door de ME al beëindigd. Later die middag beslist de kortgeding rechter dat acties niet bij voorbaat verboden worden. In hoger beroep wordt er in juni 2001 alsnog een actieverbod van 12 maanden tegen Greenpeace (maar niet tegen WISE) uitgesproken.
Dodewaard verwacht tot eind 2002 elke 5-6 weken uitgewerkte splijtstof naar Sellafield te vervoeren via de haven van Vlissingen.
Blokkade ME-bus bij nieuw transport uit Dodewaard
Het tweede transport van Dodewaard naar Vlissingen wordt gehinderd doordat het Greenpeace lukt met een oude afgekeurde ME-wagen door de bewaking en afzettingen heen te komen en tot op de toegangsbrug te rijden. Daar ketenen ze zich vast. Een enorme afgang voor de politiemacht die dit juist had moeten voorkomen. Verderop de weg hebben zich weer GroenFront activisten vastgeketend. Al met al loopt het transport wat vertraging op en is er veel publiciteit rond de transporten. De Groep Bijzonder Opdrachten (een speciaal politieteam uit Arnhem) grijpt zeer gewelddadig in. Er worden klachten ingediend, maar zoals altijd leiden die niet tot veroordeling van het politiegeweld.
Dagvaarding voor Dodewaard
Onkruit Vergaat niet! probeert een dagvaarding aan iemand van de kerncentrale in Dodewaard te overhandigen. Tevergeefs, niemand wil het hebben. Een aantal activisten moet zich de dag erna voor de rechter verantwoorden voor acties tegen de transporten van Dodewaard, maar ze vinden dat niet zij, maar de kerncentrale, als producent van het afval, terecht zou moeten staan.
Ook in Apeldoorn protest uraniumexport naar Rusland
Het tweede transport dit jaar met verarmd uranium van de verrijkingsfabriek in Gronau naar Rusland dat per trein naar Rotterdam vervoerd wordt. Ook dit keer weer een actie er tegen, dit keer in Apeldoorn waar leden van de SP een picket-line langs het spoor houden als de trein voorbij rijdt. Het uranium blijft voor het grootste deel achter in Rusland en wordt daarom als export van afval gezien.