23 juni 1980: Demonstratie Watergraafsmeer tegen versneller
|
Zoeken: in, Noord-Holland
Uitkomsten
Werknemers weigeren overslag radioactief afval
Al 11 jaar lang komt er elk jaar een trein met radioactief afval uit Zwitserland aan bij de Hoogovens in IJmuiden. Dit (laag- en middel actief) afval wordt samen met net Nederlandse en Belgische kernafval in de oceaan gedumpt. Veertig werknemers van de Hoogovens laten dit jaar weten dat ze niet betrokken willen worden bij het lossen van deze trein. De vakbonden nemen deze eis over en de 40 worden inderdaad niet ingezet bij het lossen van de trein en laden van het dumpingsschip. "Te riskant" zeggen ze, en bovendien vinden ze het “uit milieu-oogpunt een slechte zaak dat het afval vervolgens in de Atlantische Oceaan wordt gedumpt”. De vakbonden nemen deze eis over, dreigen met acties als de Hoogovens ‘het hard gaan spelen’ en de 40 worden inderdaad niet ingezet bij de werkzaamheden.
Demonstratie tegen dumpingen
Een demonstratie in IJmuiden tegen het dumpen van radioactief afval in zee, dat enkele dagen later verwacht wordt. Ongeveer 1500 mensen lopen op deze zondag mee. Jan Ruyter (pastor Kritische Gemeente IJmond): "Terwijl één van de voorwaarden voor de dumping in Europees verband is, dat de precieze gegevens van wat er gedumpt wordt, enige maanden van te voren bekend moeten zijn, komt minister Ginjaar alleen met de onnozele mededeling, dat het eigenlijk alleen maar om wat watjes en injektienaalden uit ziekenhuizen gaat".
Blokkades tegen dumpingstransporten
Meteen op de avond van de demonstratie ketenen zich mensen van BAN en de stroomgroep Haarlem/IJmond vast aan de poorten van de ECN in Petten, waar vanuit het (Nederlandse) radioactief afval vervoerd moet worden voor de dumping. De kettingen worden echter snel door de politie doorgeknipt.
Maandag 's morgens om 4 uur worden opnieuw, nu door 80 mensen, de poorten van de ECN geblokkeerd. Om 10 uur wordt er door de ruimschoots aanwezige politie hard ontruimd: mensen worden aan hun haren weggesleept. Als de demonstranten/es opnieuw een blokkade groeperen, worden ze direct weer ontruimd. Toch loopt het transport zo'n zes uur vertraging op. Het dumpschip, de 'Marijke Smits', kan vertrekken, al wordt het wat gehinderd door een aantal rubberbootjes van Greenpeace.
Niet iedereen is even enthousiast over de actievorm, vooral de uiterst principiële keuze van BAN voor geweldloosheid levert enige wrijving op. Een ontwikkeling die zich de volgende jaren voort zal zetten.
Jaarlijkse demonstratie tegen dumpingen
De jaarlijkse demonstratie tegen het dumpen van radioactief afval in zee in IJmuiden, trekt deze keer 5000 mensen (in '78: 300 en '79: 1500). Voor de demonstratie is er vanaf 11 uur een manifestatie in het stadion van voetbalclub Telstar met o.a. een programma over kernenergie van Proloog. In allerlei toespraken worden acties aangekondigd tegen het transport van het afval van Petten, waar het verzameld en in afwachting van dumping opgeslagen wordt, naar de haven van IJmuiden. Die transporten worden in juni verwacht.
Blokkades dumpingstransporten
Op de morgen van de 9de ketenen zich ongeveer 100 mensen van BAN vast aan de hekken van de ECN in Petten om het transport van radioactief afval naar IJmuiden te voorkomen/vertragen. Van daaruit wordt het afval in zee gedumpt door de Andrea Smits. De blokkade wordt snel ontruimd. Enkele honderden mensen zijn die maandag en dinsdag tussen Petten en IJmuiden bezig om de transporten te hinderen. Meerdere malen zijn er blokkades die snel weer ontruimd worden. In Velsen komt het tot een vechtpartij als een ruit van een vrachtwagen wordt ingeslagen. Onkruit heeft een materiaalblokkade voorbereid, maar omdat de portofoons het niet doen, zien ze het transport plots voorbij rijden. Een vrouw raakt gewond, als ze door een uitstekend voorwerp van één van de vrachtwagens geraakt wordt. Greenpeace en een aantal binnenschippers blokkeren de Andrea Smits, maar na een gesprek met de ECN en onder dreiging van een kort geding heffen ze de blokkade op.
Terwijl de belangstelling voor de dumpingacties elk jaar groeit, groeit ook de tegenstelling tussen de principieel geweldlozen en groepen die niet onder alle omstandigheden geweldloos (willen) blijven en die ook gebruik willen maken van materiaal bij de blokkades. In Brugge (België) waar de Andrea Smits naar toe vertrekt zijn ook veel acties.
Demonstratie Watergraafsmeer tegen versneller
Ongeveer 100 mensen demonstreren bij het Instituut voor Kernfysisch Onderzoek (IKO-omgenoemd tot NIKHEF – Nationaal Instituut voor Kernfysica en Hoge Energie Fysica) aan de Oosterringdijk in Amsterdam. Aanleiding is het in gebruik nemen door het instituut van een 'lineaire versneller'. Er bestaat al een poos onrust over de plannen. De bewoners/sters vrezen dat hierdoor gevaar van radioactieve straling voor de omgeving ontstaat.
Er is als een soort bemiddelingspoging een rapport opgesteld over de veiligheid van de versneller en de straling die vrijkomt. Daaruit blijkt dat er best wat mis kan gaan, maar dat het personeel daarvan het eerst de gevolgen ondervindt en er dus geen reden voor grote bezorgdheid is. ARAG Watergraafsmeer (de Anti-RadioAktiviteits Groep) is niet onder de indruk van de conclusies. En gaat door met de acties. Zo zijn er ook leuzen geschilderd op de gebouwen. NIKHEF geeft toe dat meer dan de toegestane hoeveelheid straling opgelopen kan worden, maar “dan moet je wel het hele jaar in een tentje naast het hek gaan zitten”.
Amsterdam: stop atoomstroom!
Tien mensen bezetten de directiekamer van het Gemeentelijk Energie Bedrijf in Amsterdam. Ze delen pamfletten uit waarop hun eis: vóór 1 oktober moet het GEB, de gemeente Amsterdam, stoppen met het leveren van atoomstroom. Ook eisen de bezetters/sters dat de winst van het GEB geïnvesteerd wordt in alternatieve energie.
Onkruit versus Securicor
Mensen van Onkruit (‘en andere anti-militaristen’) vernielen de zend- en ontvangst antenne van Securicor in Amsterdam. Dit omdat “juist dit bedrijf haar aandeel heeft in de beveiliging van de kerncentrale in Doodewaard”. En “Beveiliging van kerncentrales maakt het gevaar van kernenergie niet kleiner”, aldus Onkruit. Pas vlak voor de komende blokkade-actie wordt de beveiliging van de kerncentrale overgenomen door politie en leger.
De directeur van Securicor mag in NRC meedelen dat Onkruit zich vergist heeft: Securicor werkt niet mee aan de beveiliging van Dodewaard. Uit een later in dezelfde maand bij de grote blokkade-actie in Dodewaard uitgedeeld pamflet blijkt dat de directeur gelijk heeft: Onkruit vergiste zich in de naam: het bedrijf dat Dodewaard bewaakt heet niet Securicor maar Securop en zit niet in Amsterdam maar in Rotterdam. "Dus voortaan niet je agressie richten op Securidor [sic] of andere namen die er op lijken", staat er op dat pamflet te lezen.
Wenken tegen rampenplan-oefening
In Haarlem wordt huis aan huis een zo op het oog van het Bureau voorlichting van de provincie Noord-Holland afkomstige brief verspreid, met daarin de aankondiging van een oefening met een rampenplan. De folder geeft echt lijkende maar ook ridicule “wenken” in geval van een kernramp. Zo moet men een plastic slipje aan trekken ter bescherming van de genitaliën en een badmuts dragen om haaruitval te voorkomen. Dragers van een kunstgebit moeten een appel in de mond nemen. Aangezien de besmetting via het elektriciteitsnet het huis zal binnenkomen moet men alle stekkers uit de stopcontacten verwijderen. Als men met alle voorbereidingen klaar is moet men een rode vlag met een A erop voor het raam hangen. De voorlichters van de provincie krijgen ondanks de melige brief honderden telefoontjes te verwerken.
'Kernslachtoffers' bij vergadering PEN
Bij een vergadering van de Raad van Toezicht van PEN, de Provinciale Energie Bedrijven in Noord-Holland, protesteren ‘leden van Griroblauwaksiegroepen Noord-Holland’ tegen de deelname van PEN aan de GKN, de eigenaar van de kerncentrale Dodewaard. Tijdens de vergadering in het provinciehuis in Haarlem wordt gepraat over het voorstel van de gemeente Amsterdam om op korte termijn Dodewaard te sluiten. Het blijft lang een verhit discussiepunt in de PEN. Actievoerders verkleed en geschminkt als atoomslachtoffers maken duidelijk dat wat hen betreft PEN niet snel genoeg uit de GKN kan stappen.