26 april 1989: Muur tegen Dodewaard
|
Zoeken: in, bezetting
Uitkomsten
- bezetting:
- Bezetting van ruimte (werkplek) waardoor geplande werkzaamheden niet doorgang kunnen vinden.
Voorbereiding dumpingsoperatie: politie wil mogen schieten op menigte
Dertig anti-kernenergie activisten/es bezetten de kamer van de Commissaris van de Koningin in Noord-Holland in het provinciehuis in Haarlem. Na drie uur op z'n kamer te hebben gezeten, wordt er een verklaring voorgelezen. De onderhandelingen met Roel de Wit leveren niets op dan wat aardige, begrijpende edoch geslepen taal. Na het gesprek verlaat iedereen vrijwillig het gebouw. Buiten is er nog een felle charge, omdat er een leus geverfd wordt.
Tijdens de bezetting zijn er geheime notulen van de voorbereidende vergaderingen over de dumpingoperatie gevonden en gefotografeerd. De papieren onthullen veel over de militaire manier van denken die uiteindelijk geleid heeft tot die slinkse geheime operatie: het vervroegen van de transporten.
Het meest schokkend is de discussie die tijdens het opstellen van het draaiboek woedt, over de bevoegdheid van de politie om in gevaarlijke situaties te schieten. De politie is niet gelukkig met de beperkte mogelijkheden die zij heeft om het vuur op een menigte te openen. Zij wil meer bevoegdheden hebben, minder remmen die het vuurwapengebruik tegen moeten gaan. Bijna de gehele vergadering is het met ze eens! Alleen de ambtenaar van Binnenlandse Zaken blijft op de lijn van het Ministerie. De vergadering wordt dan ook door de minister stevig op de vingers getikt: de politie mag pas schieten als "er een levensbedreigende situatie is én als de dader te individualiseren is". De discussie gaat ook over het inzetten van traangas; het ontruimen van de blokkades mag niet te lang duren. Men verwacht 1800 á 1900 ME'ers nodig te hebben voor de gehele dumpingoperatie. Door de truc van De Wit, vervroeging van de transporten, zijn dat er wat minder geworden. De acties echter, zijn alleen maar heviger en ongrijpbaarder geworden.
Ongeluk Tihange: bezetting Belgisch consulaat
Ongeveer 100 activisten/es bezetten het Belgische consulaat in Nijmegen, omdat (uit het omstanders-stencil): "op 5 november er een ongeluk gebeurd is in de kerncentrale in Tihange aan de Maas, vlak bij Luik en Maastricht. De Belgische en Nederlandse overheid hebben de ernst van het ongeluk verzwegen. (...) Terwijl het er om gaat dat delen van België en Nederland nu opgescheept zitten met radioactieve lucht, radioactieve groente, radioactief Maaswater, waarvan in Nederland 5 miljoen mensen afhankelijk zijn voor hun drinkwater. De overheden en kranten doen er niets aan om er zelf achter te komen wat er aan de hand is en zijn er alleen maar op gericht om de bevolking rustig te houden. Het kernenergieprogramma moet kunnen doorgaan". Het ongeluk was een lek in het primaire koelsysteem waardoor 60.000 liter radioactief water weg liep. Het water wordt later geloosd in de Maas. Na een uur bellen met de verantwoordelijke instanties in België en Nederland wordt de bezetting opgeheven.
Bezetting tegen propaganda
De COVRA (Commissie Overweging Verwijdering Radioactief Afval) heeft een hoorzitting in Velsen gepland, om wat propaganda te kunnen spuien over die opslag. Ongeveer 60 mensen bezetten enige uren de zaal in het cultureel centrum, waardoor de hoorzitting niet door kan gaan. Wel is er later nog een besloten zitting, waar met name de gemeente Velsen haar bezwaren naar voren brengt.
Loodsen voor mogelijke afvalopslag bezet
De loodsen op het industrieterrein in Velsen-Noord die gebruikt gaan moeten worden voor de opslag van laag- en middel-radioactief afval, worden door ongeveer 120 mensen bezet. Eigenlijk had het een week eerder plaats moeten vinden, maar dat was uitgelekt: 100 ME'ers die het terrein bezetten en politieboten op het Noordzee-kanaal, maar geen actievoerders/sters te zien. Nu geen politie, maar wel actievoerders/sters. Vier uur lang wordt de loods bezet, de tuinders uit de buurt komen met koffie, er wordt gevoetbald en veel omwonenden komen een kijkje nemen.
Bezetting stelt besluit gemeenteraad uit
Een groep van 60 mensen bezet de raadzaal van de gemeente Zijpe. Daarmee dwingen ze de burgemeester om de raadsvergadering, waarin het voorstel om op het ECN-terrein tijdelijk radioactief afval op te slaan, behandeld zou worden, af te lasten.
Nadat er een verklaring is voorgelezen, waarin de bezwaren tegen het plan om 5 á 10 jaar het afval in Petten op te slaan, nog weer eens uitvoerig uit de doeken wordt gedaan, verlaten de bezetters/sters vrijwillig het gemeentehuis. Twee dagen later gaat de gemeenteraad alsnog akkoord met het voorstel.
Bezetting Brits consulaat tegen dumpingen
Omdat Groot-Brittannië door gaat met het in zee dumpen van radioactief afval (in 1983: 150.000 curie's), wordt het Britse consulaat in Amsterdam met een bezoek vereerd. terwijl buiten de rotte vis op de stoep wordt gegooid, is er binnen een bezetting. Als de politiemacht zo groot is geworden dat ze getalsmatig in de meerderheid zijn, wordt de bezetting opgeheven.
Bezetting ECN wel gelukt
Omdat de bezetting van het ministerie van E.Z. niet helemaal gelukt is, wordt er door dezelfde groep een paar uur later een bezetting uitgevoerd bij het kantoor van het Energie Centrum Nederland (Petten), dat ook in Den Haag is gevestigd. Deze lukt wel en tevens worden er een aantal papieren 'gevonden', die echter niets bijzonders bevatten. Aangezien alle deuren op slot zijn gedaan, moet de politie via een raam naar binnen. Ook hier geen arrestaties.
Poging tot bezetting terrein kerncentrale Dodewaard
"Het succes van het politieoptreden was volledig gelegen in het verrassingseffect. De gehele nacht zat de ME geconsigneerd in busjes op 20 km afstand van de centrale. Met 10 man extra personeel van de Rijkspolitie is afgelopen nacht rond de centrale gesurveilleerd. Ook bevond zich 17 man Rijkspolitie op het terrein van de centrale zelf". Aldus burgemeester Goldberg van Dodewaard in de Telegraaf onder de dreigende kop: 'Dodewaard bestormd'.
Nadat de eerste poging om weer 'voet aan wal' in Dodewaard te krijgen goed gelukt is (de blokkade op 9 november '84), gaat er een groepje bezig om de volgende fase voor te bereiden. Deze zal een stap verder moeten gaan dan een blokkade: een terreinbezetting. Dat is in Dodewaard niet zo gemakkelijk: ten tijde van de massale acties in '80 en '81 is er van het kerncentraleterrein een schier onneembaar fort gemaakt; voor miljoenen guldens zijn er veiligheidsmaatregelen aangebracht. Een andere moeilijkheid is het feit dat de centrale meestal van drie kanten omgeven is door water en de vierde zijde is alleen bereikbaar via kilometers baggeren door weilanden. Bij laagwater is het terrein aan nog één kant bereikbaar. Om op het terrein te komen, moet men door twee rijen hekken (waar honden tussen kunnen lopen), een NATO-prikkeldraad versperring en daarvoor al over een laag hekje en door zo'n 5 meter brede strook met ingegraven scherpe stalen punten waar je slechts heel langzaam en voorzichtig doorheen kunt slalommen.
Zover komen de meeste van de ruim 225 actievoerders/sters die morgen tegen zessen echter niet. De schijnwerpers op het terrein gaan aan en daar achter zijn de schimmen van ME'ers te ontwaren. Gelijktijdig komt er van achteren een groep ME'ers die de demonstranten/es insluiten: uitgelekt! Wat niet in de pers komt is het feit dat de ME in een boerderij zit, precies op de plek waar de groep de uiterwaarden in gaat. Toeval? Het is weliswaar de meest voor de hand liggende plaats, maar tot een paar dagen daarvoor was het de bedoeling om van de andere kant te komen. De meeste mensen hoorden pas op de verzamelplekken dat het plan veranderd was. Duidelijk is dat de politie wil voorkomen dat de activisten/es in de gaten krijgen dat de actie is uitgelekt: de ME wordt aangevoerd in gesloten vrachtwagens en er is geen merkbaar toegenomen activiteit rond de centrale die nacht. Men heeft duidelijk de les van Volkel/Woensdrecht geleerd, waar van te voren bekend werd gemaakt dat men van de actieplannen op de hoogte was (minister president Lubbers op tv!), waardoor op het laatste moment voor een alternatieve actie (Volkel) gekozen werd.
Informanten/infiltranten of gewoon onvoorzichtigheid? Dat blijft onduidelijk. Wel duidelijk is, dat de actievorm (redelijk massale geheime acties) aan een herbezinning toe is én dat de fasegewijze actieplannen rond de centrale in Dodewaard een geduchte vertraging op zal lopen. De derde fase zou, zo was de bedoeling, een openbaar aangekondigde actie moeten zijn.
Terreinbezetting UCN in Almelo
Door de Basisgroepen tegen Kerngeweld en Militarisme uit het noorden en oosten van het land, wordt een terreinbezetting uitgevoerd bij de UCN in Almelo. Dit ook om aan te tonen dat de actievorm, geheime acties met redelijk veel mensen, nog steeds mogelijk is (na het uitlekken van enkele acties). De ongeveer 70 actievoerders/sters knippen zich een weg door een dubbele rij, elektronisch bewaakte, hekken. Dit terwijl er een afleidingsmanoeuvre plaats vindt aan de andere kant van het terrein, om de bewakingsdienst te misleiden. De demonstranten/es lopen over het terrein naar de hoofdpoort waar spandoeken worden opgehangen en leuzen gekalkt. Het is de bedoeling om na een half uur weer van het terrein af te gaan, maar de politie staat voor de in de hekken geknipte gaten en laat niemand er uit. Een demonstrant wordt door een politiehond gebeten bij een poging om toch door het gat te kruipen. Na enig aandringen en overleg mag iedereen toch het terrein verlaten. Men loopt naar de busjes die een kilometer verderop geparkeerd staan en de pers is al weer op weg naar huis/redactie, als de inmiddels aardig gegroeide politiemacht alsnog de opdracht krijgt om zoveel mogelijk mensen te arresteren. Mensen worden in politiebusjes gesleurd, busjes worden in de stad achtervolgt en klemgereden. Volkomen willekeurig worden 24 mensen gearresteerd en meteen in verzekerde bewaring gesteld, waarna foto's en vingerafdrukken worden gemaakt. Van 17 mensen kan niet bewezen worden dat ze op het UCN-terrein zijn geweest en ze worden dan ook 's nachts om drie uur weer vrijgelaten. Zeven mensen blijven in voorarrest tot de snelrecht procedure op 13 maart. Althans dat is de bedoeling.
Dak PNEM bezet
Terwijl er in de Tweede Kamer gedebatteerd wordt over het kabinetsbesluit om er minstens 2 kerncentrales bij te bouwen, bezetten enkele mensen van de Vereniging Milieudefensie en de Basisgroepen het dak van een kantoor van de Provinciale Noord-Brabantse Electriciteits Maatschappij (PNEM) in Den Bosch. De PNEM is één van de belangrijkste ijveraars voor nieuwe kerncentrales. Van 10 tot half 1 wordt het dak bezet gehouden. Er wordt een spandoek goed zichtbaar aan de dakrand bevestigd, met daarop de leus: 'Kettingaktie tegen Kernreaktie'. Iedereen verlaat vrijwillig zijn/haar hoge positie.