19 december 1994: Blokkade tegen openhouden kerncentrale Borssele tot 2004
|
Zoeken: repressie/politiegeweld, 1980-1989
Uitkomsten
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
Demonstranten mogen Duitsland niet in
Een aantal bussen vol actievoerders/sters vertrekken op vrijdagavond vanuit Arnhem en Amsterdam naar de demonstratie in het Duitse Brokdorf. Ze worden echter bij de grens tegengehouden en teruggestuurd door de Duitse douane en politie. Alle demonstranten/es worden geregistreerd en krijgen een stempel "zurueckgewiesen" in hun paspoort. Ook Deense en Oostenrijkse en vooral veel Duitse demonstranten/es worden bij wegcontroles teruggestuurd. De demonstratie is door de rechter verboden, maar toch nemen er 100.000 mensen aan deel. In Amsterdam wordt als reactie op het terugsturen van de Nederlandse bussen, het Duitse consulaat aangevallen. De rolluiken worden voor de ramen weggebroken, waarna de ramen vernield worden. Zaterdagavond demonstreerden ook nog eens zo'n 60 mensen voor het consulaat.
Dodewaard-arrestanten onmiddellijk vrij!
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen is er bij het politiebureau een demonstratie die de vrijlating van de Dodewaard-arrestanten eist. Op het Keizer Karelplein worden door een vrouwengroep spandoeken opgehangen, onder andere met de leuzen: 'Kernenergie is mannelijk geweld' en 'Dodewaard moet potdicht'
Demonstratie tegen politiegeweld
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Groningen demonstreren ongeveer 650 mensen tegen het politiegeweld in Dodewaard. Centrale eis is: terugtrekking van de Groningse pelotons ME! De opkomst is enorm omdat er ook al enkele honderden mensen uit Groningen in Dodewaard zijn.
Leuzen op PvdA-kantoor
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Amsterdam wordt het kantoor van de PvdA aan de Nicolaas Witsenkade met leuzen verfraaid. PvdA zit in het kabinet en Van Thijn is minister van Binnenlandse Zaken en (dus) verantwoordelijk voor het politieoptreden in Dodewaard.
Demonstratie tegen politiegeweld
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen vindt een demonstratie plaats van ongeveer 500 mensen naar het hoofdburo van politie. Daar worden getuigenverklaringen van het politie-optreden in Dodewaard voorgelezen.
'Bankovervallers tegen kernenergie'
De antikernenergie beweging, zo 'vermoedt' Gelders Commissaris van de Koningin (en Raad van Commissarissen van de GKN -eigenaar kerncentrale Dodewaard) Molly Geertsema, verkrijgt haar geld door bankovervallen. Groningse basisgroepen collecteren voor een aantal banken, maar als dat niet genoeg oplevert, 'overvalt' men de banken. "Dit is een grap", verklaren ze, "maar de uitspraak van Geertsema vinden we beslist geen grap". Geertsema zal vrijgesproken worden van laster, omdat hij 'slechts een vermoeden heeft geuit'.
Nieuwe arrestaties bij voorgeleiden arrestanten
Bij het voorgeleiden aan de Rechter-commissaris in Arnhem van de in Dodewaard gearresteerde activisten/es, komt het tot ongeregeldheden. Felle charges met wapenstok en honden vinden plaats als demonstranten/es de ingang van het Paleis van Justitie blokkeren. Er worden twee mensen gearresteerd.
Enorme opkomst afsluitende demonstratie actieweek
Wat een afsluiting van een actieweek tegen kernenergie had moeten zijn, wordt een gigantisch protest tegen het politiegeweld in Dodewaard. Op de demonstratie in Arnhem naar de Arnhemse Instellingen (het centrum van de atoomlobby, met de SEP, GKN, KEMA, etc) worden tussen de 5 en 15.000 mensen verwacht. Het werden er ruim 40.000! Het is daarmee meteen één van de grootste demonstraties tot dan toe ooit in Nederland gehouden. Twee dagen voor de demonstratie zet Milieudefensie een advertentie met een oproep om naar Arnhem te komen in landelijke dagbladen. De gemeenteraad van Arnhem reageert furieus: het zou oproepen tot geweld. [lees advertentie]
Dankzij het de-escalerend beleid van de politie (alleen 'platte petten' als begeleiding, geen zichtbare aanwezigheid van de ME), wordt het een geweldloze afsluiting. Eén van de spandoeken (over de minister van Binnenlandse Zaken Ed van Thijn) in de demonstratie: 'Tussen haakjes meneer van Thijn, worden na de gasspuitbussen en de gasblussers straks de gaskamers weer ingevoerd?'
Iemand van de persgroep van de Dodewaard-actie: "Hier is wel gebleken dat we het in Dodewaard voor onze zaak echt niet hebben verknald. Steeds meer mensen laten zich niet meer inpakken door abstracte begrippen als 'aantasting van de rechtsstaat'. Zij hebben gezien dat het geweld dat in Dodewaard tot een uitbarsting is gekomen steeds aanmerkelijk meer bepaald is geweest door de overheid dan door de demonstranten".
De twee Dodewaard-gaat-Dicht! acties (in '80 en '81) hebben de overheid in totaal 5,5 miljoen gulden extra gekost, waarvan 4,7 miljoen gulden voor de inzet van extra politie.
Rechtszaak Dodewaard; overheidsoptreden ter discussie
Ruim 1000 mensen demonstreren in Arnhem tegen het proces dat wordt gehouden tegen 14 mensen, die in september in Dodewaard zijn gearresteerd. In de Stokvishal is die dag een 'schaduwproces' tegen het overheidsgeweld en de daarvoor verantwoordelijke autoriteiten.
Twee van de 14 arrestanten worden vrijgesproken, 9 worden veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf (variërend van 4-6 weken) en geldboetes van f 500,- tot f 1000,- en één arrestant wordt veroordeeld tot drie maanden cel, waarvan één voorwaardelijk (hij had al twee maanden in voorarrest gezeten). Tien arrestanten gaan tegen dit vonnis in hoger beroep.
Ondertussen is er veel geanalyseerd en geschreven over wat in brede kringen gezien wordt als een bewuste strategie van de overheid om de Dodewaard-actie in september in een veldslag te laten eindigen: de zogeheten isoleren en marginaliseren strategie.
Solidariteit met "plakkers'
‘Stop Borssele’ organiseert op de Lange Delft in Middelburg een manifestatieve actie uit solidariteit met een rechtszaak die drie van haar ‘leden’ de week erna hebben. Die staan namelijk terecht voor ‘poging tot plakken’. Tijdens de Dodewaard-gaat-dicht acties in september 1981 wilde men middels affiches de aandacht vestigen op het weigeren van atoomstroom. Maar voor de plakkers ook maar hadden kunnen beginnen, werden ze al opgepakt. Voor ‘Stop Borssele’ het bewijs “dat de ‘gezagsbewaarders’ deze groep en haar activiteiten nauwlettend volgde”.