22 september 1981: Kortsluiting in kantoor elektriciteitsbedrijf
|
Zoeken: tegen, Radioactief afval
Uitkomsten
Gasselte: demonstratie tegen opslag in zout
Manifestatie tegen de opslag van radioactief afval in de Nederlandse zoutkoepels, in het kader van twee jaar na Tsjernobyl herdenking onder het motto ‘Opslag in zout… Fout!’. De manifestatie in het Drentse Gasselte trekt ruim 3.500 mensen. Doel is om 'Den Haag' te laten zien dat er, wat Noord-Nederland betreft, geen giftig afval de grond in gaat. 'De bevolking van 34-zoutkoepelgemeentes maar ook sympathisanten uit het hele land maken op deze manifestatie het verzet tegen de opslagplannen zichtbaar: "Toekomstige generaties worden zodoende opgezadeld met risico’s. De overheid vindt het risico aanvaardbaar. De bevolking mag meepraten over hoe groot dat risico mag zijn, dus hoeveel slachtoffers er mogen vallen door de opslag van dit kernafval. Wij vinden dat onaanvaardbaar!”
Gasselte was in de jaren zeventig object van zeer grote demonstraties tegen opslag ïn zoutkoepels met als hoogtepunt 40.000 mensen in juni 1979.
Gemeenteraad: Horen, zien en zwijgen
In de gemeente Borsele moet, zo is besloten, de COVRA komen. De Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval is opgericht om al het radioactieve afval te verzamelen en te beheren. De Interim-opslag moet in Borssele komen; enorme hallen waar het 50 tot 100 jaar zal blijven liggen tot dat er iets anders verzonnen is.
De eerste locatie voor het complex, 500 meter van de dorpskern op het terrein van de PZEM, is na veel verweer (92,9% is tegen) afgewezen. Een werkgroep komt met een nieuwe locatie verder van het dorp. B & W van Borsele nemen het advies zeer snel en onverkort over. De zitting in het gemeentehuis in Heinkenszand wordt verstoord door demonstranten die voor de B & W tafels gaan zitten, geschminkt als apen en met de borden waarop de tekst: “CDA horen, VVD zien, SGP zwijgen”.
Protestlied tegen opening COVRA-kantoor
Bij de opening van het COVRA-kantoor in Middelburg worden de genodigden ontvangen met anti-COVRA spandoeken en een heus anti-COVRA lied door enkele tientallen Zeeuwse demonstranten. Enkele genodigden van de receptie zijn duidelijk geïrriteerd en koelen hun woede op gekleurde linten die de actievoerders hebben opgehangen. 'Stop Borssele' is op haar beurt vooral geïrriteerd over de voorlichting van de Covra: "de Covra gaat voorbij aan alle gevaren die opslaan, verwerken en verbranding van radioaktief materiaal met zich meebrengen." Bij deze gelegenheid -"de eerste stap van de Covra om zich definitief in Zeeland te vestigen"- zegt 'Stop Borssele' te blijven actievoeren totdat het sluiten van de bestaande kerncentrales en andere nucleaire faciliteiten bereikt is.
2500 Bezwaarschriften van tafel geveegd
De deur van het COVRA-kantoor in Middelburg wordt dicht getimmerd met een groot bord waarop: “2500 bezwaarschriften, dat doet de deur dicht”. Tegen de vestiging van het afvalopslag-complex zijn in de laatste maanden meer dan 2.500 bezwaarschriften ingediend. Die zijn echter klakkeloos van tafel geveegd en absoluut niet serieus zijn genomen, vinden de Zeeuwse actievoerders van Stop Borssele.
Burgemeester als Mr .COVRA
De gemeenteraad van Borsele stemt in met de komst van de COVRA (10 voor, 4 -PvdA- tegen). Voor de vergadering in het gemeentehuis in Heinkenszand hadden demonstranten zich in de gang op de grond gevlijd, met spandoek: "Loopt de raad over ons heen...?". De raad deed dat figuurlijk wel maar letterlijk niet en liet de politie de zaak ontruimen. Van de burgemeester Van der Heuvel zijn de maanden ervoor affiches verspreid onder de kop ‘Mister COVRA’.
Poging bezetting bouwterrein COVRA
Weer eens een meerdaagse actie. In Borssele (officieel het Industriegebied Vlissingen-Oost, maar gelegen in Nieuwdorp, gemeente Borsele) moet de COVRA (Centrale Organisatie voor Radioactief Afval) faciliteit gebouwd worden. Hier moet de komende ‘50-100 jaar’ al het Nederlandse radioactief afval opgeslagen worden, in afwachting van definitieve opslag (in zoutkoepels?). Het laag- en middelactief afval (in zee gedumpt tot 1982) ligt nu tijdelijk allemaal in Petten en het hoogradioactief afval (de brandstof) ligt bij en wordt vervoerd naar de opwerkingsfabrieken en zal pas na 1995 terug komen (zo is de planning op dat moment). Hoewel er in de directe omgeving veel protest is tegen de opslag, kunnen acties niet op al te veel sympathie rekenen in het dorp.
Het terrein waar de COVRA-opslag gebouwd moet worden (enkele honderden meters van de kerncentrale) is omheind, en de bouw zal op maandag 7 mei beginnen. Vanaf vrijdagmiddag wordt er geprobeerd het terrein te bezetten, maar door een overmacht aan politie is dat onmogelijk. Wel wordt een tentenkamp getolereerd buiten de hekken van de COVRA. Ongeveer 70 mensen zijn dat weekend op het kamp en proberen telkenmale op het terrein te komen, hetgeen in kat-en-muis spelletjes resulteert. Zondag wordt er in Middelburg een brug geblokkeerd en het kantoor van de COVRA onder gekalkt. Maandagmorgen wordt om zes uur met een blokkade begonnen van het bouwverkeer. Dat verkeer wordt door de politie op een afstand gehouden en om halfacht vertrekken de actievoerders naar Middelburg om het COVRA-kantoor daar te blokkeren. Na enkele uren wordt die blokkade opgeheven en verlaten veel activisten (sommigen blijkens actieverslagen, met een flinke kater) Zeeland. In totaal worden dat weekend 11 mensen gearresteerd.
Actie tegen opwerken brandstof bij Dodewaard
Greenpeace voert actie in Dodewaard tegen de nieuwe Thorp-opwerkingsfabriek in het Britse Sellafield die dan in gebruik wordt genomen. Thorp is de fabriek waar de brandstof uit Dodewaard opgewerkt moet gaan worden. Daarmee is Nederland rechtstreeks verantwoordelijk voor de radioactieve vervuiling van de Ierse Zee en de stranden in de buurt van Sellafield en dus ook voor het grote aantal leukemiegevallen in de omgeving van het complex. De werknemers van Dodewaard moeten zich een weg banen door voor 'doodliggende' actievoerders.
Blokkade transport naar opwerkingsfabriek
Vijftien actievoerders van Greenpeace ketenen zich vast aan een transport met splijtstof die net het terrein van de kerncentrale in Borssele verlaten heeft. De vrachtwagen is op weg naar de opwerkingsfabriek in het Franse La Hague. Het lukt de activisten om de vrachtwagen met de container 2,5 uur op te houden. Zolang heeft de ME nodig om de kettingen door te knippen waarmee ze vast zitten. De datums van deze transporten worden nog steeds geheim gehouden uit angst voor acties. Een jaar later krijgt Greenpeace een actieverbod voor een half jaar voor de Borssele transporten. Daarna houdt eerst België het tegen en later worden ze verboden omdat er te hoge stralingswaarden zijn waargenomen bij eerdere transporten. Pas Kerst 1998 worden ze weer toegestaan, maar juridische procedures tegen de vergunningen zal weer veel vertraging opleveren.
Kaarten tegen HFR-splijtstof in ongeschikt opslaggebouw
Greenpeace biedt minister van EZ Jorritsma in Den Haag 7.000 protestbriefkaarten aan omdat ze toestemming heeft gegeven brandstof uit de reactor in Petten bij de Covra in Borssele op te slaan. De opslag zal gaan gebeuren in een loods voor laag- en middel radioactief afval. De opslagbassins bij de HFR in Petten zijn overvol omdat de Verenigde Staten weigert de splijtstofstaven terug te nemen. De VS vindt al heel lang dat de HFR om moet schakelen op een andere splijtstof en om nu de druk te verhogen nemen ze de brandstof (die in het verleden door hen geleverd is) niet terug. Als de opslag van de splijtstof niet bij de Covra toegestaan zou worden, zou de HFR op termijn dicht moeten.
Snelwegblokkade door overkill politie mislukt
Onder grote politiebewaking rijdt er vanuit Petten een transport met hoogradioactief afval (brandstof van de proefreactor op het ECN-terrein) naar de COVRA in Borssele. Aan dit eerste van drie transporten is veel juridisch en procedureel getouwtrek vooraf gegaan. De ECN zit met haar brandstof in de maag. Normaliter wordt dat getransporteerd naar de VS, waar de reactor ook haar nieuwe brandstof van krijgt. Maar door besluiteloosheid van de HFR-exploitanten om om te schakelen naar andere brandstof, wil de VS het afval niet terug nemen. De reactor moet sluiten als er geen oplossing gevonden wordt. Het afval wordt nu opgeslagen bij de COVRA in een loods voor laag- en middelactief afval. In Zeeland is er veel ongenoegen: ze voelen zich als vuilnisvat gebruikt. Al in april 1999 werden er door Greenpeace 7000 Zeeuwse protestkaarten afgeleverd bij het ministerie van Economische Zaken. Eerder al had de SP bij de COVRA actie gevoerd tegen het voornemen.
Zo’n 25 activisten (voornamelijk van de SP) proberen op de snelweg bij Rilland het transport te blokkeren. Maar de enorme overkill aan politie sluit de groep demonstranten op de parkeerplaats naast de snelweg in, als het transport in de buurt komt. Het is sinds lange tijd weer een eerste poging om tegen hoogradioactieve afval transporten uit kerncentrales actie te voeren.