5 oktober 1981: Stroomstoring na sabotage
|
Zoeken: Petten
Uitkomsten
Blokkades dumpingstransporten
Op de morgen van de 9de ketenen zich ongeveer 100 mensen van BAN vast aan de hekken van de ECN in Petten om het transport van radioactief afval naar IJmuiden te voorkomen/vertragen. Van daaruit wordt het afval in zee gedumpt door de Andrea Smits. De blokkade wordt snel ontruimd. Enkele honderden mensen zijn die maandag en dinsdag tussen Petten en IJmuiden bezig om de transporten te hinderen. Meerdere malen zijn er blokkades die snel weer ontruimd worden. In Velsen komt het tot een vechtpartij als een ruit van een vrachtwagen wordt ingeslagen. Onkruit heeft een materiaalblokkade voorbereid, maar omdat de portofoons het niet doen, zien ze het transport plots voorbij rijden. Een vrouw raakt gewond, als ze door een uitstekend voorwerp van één van de vrachtwagens geraakt wordt. Greenpeace en een aantal binnenschippers blokkeren de Andrea Smits, maar na een gesprek met de ECN en onder dreiging van een kort geding heffen ze de blokkade op.
Terwijl de belangstelling voor de dumpingacties elk jaar groeit, groeit ook de tegenstelling tussen de principieel geweldlozen en groepen die niet onder alle omstandigheden geweldloos (willen) blijven en die ook gebruik willen maken van materiaal bij de blokkades. In Brugge (België) waar de Andrea Smits naar toe vertrekt zijn ook veel acties.
'Polonaise' tegen afvaldumping
Het 'Energie-comité Schagen' organiseert voor de poort van het ECN-terrein in Petten een picket-line: ongeveer 60 mensen zijn met spandoeken en protestborden aanwezig om te protesteren tegen de geplande dumpingen. Het radioactief afval dat het afgelopen jaar hier verzamelt is, zal de komende week overgebracht worden naar de haven van IJmuiden om van daaruit in zee gedumpt te worden. Er zijn veel protesten aangekondigd tegen de transporten naar de haven.
Acties tegen dumpingstransporten
In de voorbereiding voor de acties tegen de dumpingstransporten, is duidelijk rekening gehouden met de verschillen tussen de deelnemende groepen. Van te voren wordt de route tussen Petten (het ECN) en de haven in IJmuiden verdeeld, zodat er geen verschillende actievormen door elkaar zullen lopen, wat alleen maar tot verwarring en frustraties zou leiden.
De transporten, 12 keer 6 vrachtwagens, worden begeleid door in totaal 1400 (!) ME-ers. Enkele honderden mensen blokkeren de auto's vlak buiten het terrein van het ECN en in de buurt van Alkmaar keer op keer. De ME treedt hardhandig op; er is een zichtbare verharding van politieoptreden in vergelijking tot de voorgaande jaren. In Velsen-Noord komt het tot felle schermutselingen: na een zeer gewelddadige ontruiming van een geweldloze zitblokkade, antwoorden de demonstranten/es met stenen. Een molotov-cocktail veroorzaakt brand aan een ME-bus. Hierna wordt de toegangsweg naar de haven opgebroken en een barricade opgeworpen. Bij een aantal vrachtwagens wordt suiker in de tank gedaan, dit leidt ook weer tot vertraging, omdat alle benzinedoppen met staaldraad moeten worden vastgezet. Er vallen een aantal gewonden die in het ziekenhuis behandeld moeten worden en er worden mensen gearresteerd die de volgende dag, op één na die drie dagen vast blijft zitten, al weer vrij komen.
Manifestatie geen atoomafval in zee
Bij het Energie Centrum Nederland in Petten wordt een manifestatie gehouden tegen de voorgenomen dumping van radioactief afval in zee. 500 mensen zijn aanwezig. Omdat er nog juridische procedures lopen tegen de dumpingen, beslist de Raad van State dat die uitgesteld moeten woorden tot procedures afgelopen zijn. Daardoor zullen de transporten pas later dat jaar plaatsvinden.
De lijn van de voorgaande jaren zet zich door: minder mensen op de demonstraties en manifestaties vooraf, maar meer mensen die zich bezig houden met directe acties tijdens de transporten naar de haven. De mobilisatie voor acties zijn in volle gang.
KEMA-afval in Petten geblokkeerd
Een vijftigtal activisten/es onderschept een transport met radioactief afval van de KEMA in Arnhem naar het ECN-terrein. Vlak voor het terrein in Petten wordt de vrachtwagen geblokkeerd en worden de rem- en brandstofleidingen kapot getrokken. Nadat de leidingen hersteld zijn, worden de demonstranten/es van de weg gesleept.
De KEMA is bezig om het op haar eigen terrein begraven radioactief afval op te graven. Al het afval en de besmette grond wordt vervoerd naar de ECN, waar het opgeslagen wordt tot dat het in zee gedumpt zal worden.
Vervroegde dumpingstransporten geheime operatie
Om de "geweldsspiraal te doorbreken", besluit de Commissaris van de Koningin in Noord-Holland, Roel de Wit, dat de transporten van het radioactief afval van Petten naar Den Helder in 't geniep anderhalve week vóór de geplande datum plaats zullen vinden. Zelfs de ME'ers die de transporten moeten begeleiden, krijgen te horen dat het om een oefening gaat. Toch zijn er in Den Helder al snel demonstranten/es aanwezig. Daar wordt de in de haast gevormde blokkades gewelddadig door de marechaussee ontruimd. Hierbij valt een vrouw van een zes meter hoog talud en raakt ernstig gewond. Terwijl actievoerend Nederland wakker gebeld wordt, wordt het grootste gedeelte van het afval vrijwel ongestoord vervoerd. Roel de Wit neemt deze maatregel, omdat de anti-dumpingsacties in '82 door de antikernenergie beweging zijn aangewezen als speerpunt en omdat hij ook wel in de gaten heeft dat er elk jaar sowieso al meer mensen aan mee doen en daarom de (terechte) indruk heeft, dat het wel eens zeer druk zou kunnen worden op de smalle wegen tussen Petten en Den Helder. De plannen van de anti-dumpingsgroepen, waar maanden aan gewerkt is, vallen in duigen. Geïmproviseerd zal er moeten worden. Toch zijn er 's middags zo'n 600 blokkeerders/sters. Het optreden van de politie hangt af van de omstandigheden: als het donker is (donderdagnacht en vrijdagavond) zeer hard en onbeschoft en overdag als er meer pers aanwezig is, veel minder gewelddadig. Verder zijn er bij Petten rechtse-demonstranten met T-shirts, waarop de tekst: Demonstranten zijn we zat. De aanvoerder van deze club is campinghouder Franssen. Ze proberen demonstranten/es te isoleren en in elkaar te slaan of in het Noord-Hollandskanaal te gooien. Dit lukt nauwelijks omdat iedereen zeer attent is en elkaar goed in de gaten houdt.
De ME gebruikt bij het opruimen van de blokkades de zgn. opbrengstokjes. Een vierkante stok van 37,6 cm lang en 2 cm dik. Ze steken die, met de armen gekruist, achter de hiel van iemand in een zitblokkade en slepen ze zo weg; een zeer pijnlijke ervaring.
Roel de Wit uit 's avonds op het NOS-journaal zijn tevredenheid met deze militaire operatie. De vervroeging van de transporten is echter zo geheim gehouden, dat de plaatselijke overheden nergens van weten en dat er in het ziekenhuis in Den Helder niet eens een arts aanwezig is, als daar de zwaargewonde vrouw (gebroken lendenwervels) binnen gebracht wordt. Het tevreden gezicht van De Wit zal de dagen erna toch wel enigszins nadenkend worden.
In november vindt in plaatselijke schouwburg de fototentoonstelling 'Zo was Den Helder (radio) aktief' plaats.
Succesvolle blokkade; geen transporten
Al het laag- en middelradioactief afval opgeslagen in de loodsen op het ECN-terrein moet vervoerd worden naar de COVRA-complex in Borssele nu de gebouwen daarvoor klaar zijn. De transporten (in totaal 600 vrachtwagens) zijn in november 1991 begonnen. De actiegroep 'Stop COVRA' roept op tot een blokkade van beide poorten van het ECN-terrein om de transporten te hinderen. Ongeveer 35 mensen zijn op deze koude en mistige morgen al vroeg present in het Noord-Hollandse Petten. Er vinden die dag geen transporten plaats, door de mist... of toch om extra publiciteit door politie-ingrijpen te voorkomen?
Bezetting koepel HFR: 10 jaar Tsjernobyl
Vijftien activisten van Greenpeace lukt het om op de koepel van de HFR-onderzoeksreactor op het terrein van het ECN in Petten te klimmen. De actie, een blamage voor de beveiliging van deze reactor, vindt plaats precies tien jaar na het ongeluk in de reactor van het Oekraïense Tsjernobyl. Op de koepel wordt een groot spandoek gehangen: "Tsjernobyl kan overal". Greenpeace protesteert met deze actie ook tegen de ECN en een consortium van de Nederlandse industrie (DNC, de Dutch Nuclear Consortium), die in Oost-Europa proberen orders in de wacht te slepen bij het oplappen van oude en onveilige reactoren. Alle activisten worden gearresteerd, maar na korte tijd vrijgelaten. Twee verslaggevers moeten hun videoband van de actie afgeven, (maar hadden deze al verwisseld met een lege band). Volgens een woordvoerder is de veiligheid van de reactor niet in het geding geweest, omdat het onmogelijk is vanaf de koepel de bedrijfsvoering te verstoren. In november 1988 lukte het een groep mariniers om de centrales snel te overmeesteren. Als reactie daarop zegde minister De Korte (EZ) toe dat de reactor 'binnenkort ondoordringbaar' zou zijn.
'Stralende zon' goed zichtbaar tijdens open-dag ECN
Het is de jaarlijkse open dag bij het ECN in Petten. Leden van het ‘Landelijk Platform tegen Kernenergie’ staan met stencils en spandoeken bij de ingang. ECN investeert nog steeds in kernenergie. Bij de ingang worden “Atoomenergie? Nee bedankt!” ballonnen uitgedeeld, zodat op het terrein, van oudsher een pro-kernenergie bolwerk, op die dag het ‘antikernenergie zonnetje’ goed zichtbaar is.
Blokkade van bussen internationaal congres
Op het terrein van de ECN vindt een congres plaats van internationale vertegenwoordigers van de nucleaire industrie over veiligheid. Zo’n 80 technologen willen met twee bussen ‘s morgens vroeg het terrein op rijden vanaf hun hotel. Maar op de toegangsweg worden de bussen klemgezet door actievoerders van o.a. WISE. Ze kunnen niet voor- of achteruit en ook niet de bus uit, omdat ook de deuren dichtgehouden worden. Er ontstaat wat handgemeen en er valt een enkele rake klap. De ECN en de industrie baalt enorm en na een uur, als ook mensen de bussen beginnen te verlaten via nooduitgangen, wordt de blokkade opgeheven.