20 april 1981: Steentje bijdragen aan sluiting Dodewaard
|
Zoeken: tegen, demonstratie, Installatie, Overijssel
Uitkomsten
- demonstratie:
- Het lopen van een (van te voren astgestelde) route
- Installatie:
- een actie op, in, of in de onmiddellijke omgeving van een nucleaire installatie.
- Overijssel:
- Provincie Overijssel
Tegen Verdrag van Almelo
Ongeveer 50 mensen demonstreren in Almelo tegen uraniumverrijking en het net ondertekende Verdrag van Almelo, het samenwerkingsverband tussen Duitsland, Groot-Brittannie en Nederland. Dat verdrag moet leiden tot een industriele onderneming voor de fabricage van centrifuges en de bouw van ultracentrifuge uraniumverrijkingsfabrieken. De leden van de groep 'UC-Nee' lopen vanaf het stadscentrum de 5 km naar het terrein waar de fabriek gebouwd wordt.
Demonstratie ANVJ-Pinksterkamp UCN
Een voor die tijd zeer grote demonstratie op deze eerste Pinksterdag: 2500 mensen demonstreren in Almelo. De ANJV (Algemeen Nederlands Jeugd verbond) houdt haar jaarlijkse Pinksterkamp (16, 17 en 18 mei) dit jaar op een weiland niet ver van de bouwplaats en hoewel de locatie lang van te voren en toevallig gekozen is, is het ultracentrifuge-project een speerpunt, maar wel weer op de CPN-manier. De centrale leus van het weekend: Eenheid van de jongeren: tegen de Duitse atoombewapening; geen A-bom via Almelo. Er wordt gedemonstreerd tegen de deelname van West-Duitsland in Urenco en tegen de bouw van kerncentrales net over de grens in West-Duitsland (en tegen de Amerikaanse aanwezigheid in Vietnam). "Al met al", zo wordt in de Kampkrant A-Bomba(r)st nr. 2 verslag gedaan, "een geslaagde manifestatie, die een diepe indruk heeft gemaakt op de inwoners van Almelo".
Het jaar daarvoor waren er tijdens de ANVJ-Pinksteracties (toen niet in Almelo) ook al leuzen met dit thema te vinden, zoals "Ultra-centrifuge niet in Duitse handen" en "Kistemaker bommenmaker".
Geen verrijkt uranium voor Brazilië
Omdat UCN verrijkt uranium wil leveren aan de militaire dictatuur in Brazilië demonstreren zo'n 250 mensen in Almelo bij de fabrieken aan de Bornseweg. Vooral de PPR, die sterk vertegenwoordigd is in de lokale milieuraden, is ook landelijk actief rond dit thema. Toch gaat het in de speeches vooral over het feit dat uitbreiding 700 miljoen gulden gaat kosten en dus het argument van werkgelegenheid onzinnig wordt genoemd (‘Werkgelegenheid zonder radioactiviteit’). De politieke implicaties rond de levering en de internationale samenwerking, belangrijk voor de landelijke PPR, worden vrijwel niet benoemd. Toch lijkt ook de oppositie in de PvdA tegen de uitbreiding te groeien, zeer tegen de zin van minister-president Den Uyl in.
Geen levering verrijkt uranium aan Brazilië
De eerste grote demonstratie tegen de Ultracentrifugefabriek Nederland. Ongeveer 10.000 mensen komen naar Almelo om te protesteren tegen de uitbreidingsplannen van de verrijkingsfabriek, hoewel demissionair-premier Den Uyl de dag er voor meedeelde, dat de uitbreiding uitgesteld wordt. Die uitbreiding van de verrijkingscapaciteit moet plaats vinden voor o.a. een nieuw contract met Brazilië over de levering van verrijkt uranium. Dat land (een militaire dictatuur) is bezig de 'order van de eeuw' te bestellen in West-Duitsland (een aantal kerncentrales en een opwerkingsfabriek) en met het verrijkt uranium zijn ze dan technisch in staat atoombommen te maken.
Het personeel van de UCN plaats die dag een grote advertentie in de dagbladen, waarin ze meedelen zich bedreigd te voelen door de tegenstanders/sters van het project. Die zouden, aldus de advertentie, geen juist inzicht hebben óf volstrekt onware feiten hanteren in hun motivatie.
Grootse demonstratie tegen uitbreiding UCN
Eén van de grootste en indrukwekkendste demonstraties tegen kernenergie uit de geschiedenis van de Nederlandse antikernenergie beweging. Tussen de 40.000 en 50.000 mensen laten hun onvrede blijken met de UCN, met de geplande uitbreiding en met de mogelijke leverantie van verrijkt uranium naar Brazilië. Veertig maatschappelijke organisaties roepen op tot deze demonstratie. Tot ergernis van delen van de antikernergie-beweging wordt, voornamelijk onder druk van de PvdA, de leus ‘Stop UCN’ ingeruild voor ‘Stop uitbreiding UCN’.
Hoewel van te voren in een deel van de media de indruk wordt gewekt, dat, vooral, een grote groep demonstranten uit West-Duitsland, uit is op een harde confrontatie met de ME, is daar niets van te merken. Toch zijn er grote controles bij de grensovergangen en in de Duitse bussen rijden kamerleden van de PvdA en de PSP mee, om te voorkomen dat de bussen bij de grens terug gestuurd worden. Om 11 uur begint op het Marktplein in Almelo een manifestatie met muziek van Bots, Rapalje, etc. en sprekers/sters van politieke partijen en milieubeweging. Behalve een groep die een hek van het UCN-terrein omtrekken, is er op geen enkel moment sprake van een confrontatie. Ulrich Börger van de Duitse Bürgerinitiatieven: "De Nederlandse politie heeft zich onthouden van provokaties. Dat is totaal verschillend met de houding van de West-Duitse politie. Wij hebben al jaren geen betoging zonder provokaties van de politie".
Ondanks dit massale protest, besluit het kabinet Van Agt/Wiegel/Van Aardenne, enkele weken later toch tot uitbreiding van de UCN, maar de omstreden leverantie van verrijkt uranium aan Brazilië gaat na lange onzekerheid op het laatste moment niet door.
Meteen na de demonstratie heerst er teleurstelling; ondanks de enorme opkomst zijn er geen concrete resultaten: men heeft ook het idee te laat te zijn. Deze teleurstelling zal o.a. leiden tot het ontstaan van BAN (Breek Atoomketen Nederland); een groep die door middel van directe acties de strijd tegen kernenergie (en UCN, waar de eerste acties een jaar later tegen gericht zijn) te verdiepen.
Pas veel later, in 2015, blijkt dat er in een bouwloods op het terrein twaalf (M113) pantserwagens van de Kmar (Koninklijke Marechaussee) paraat staan die met scherpe munitie zijn geladen. Vanaf verzamelplaats Vliegbasis Twente wordt defensie-materiaal en -personeel in de nacht van 2 op 3 maart naar het UCN-terrein gebracht. Het gaat daarbij -deels- om dezelfde eenheid die een half jaar daarvoor, in september 1977, betrokken was bij de huiszoekingen in de Molukse wijken van Assen en Bovensmilde.
Geen rellen bij Urenco
Ongeveer 100 mensen van het Twents Energie Komite (TEK) en de basisgroepen houden een fietsdemonstratie tegen de aanwezigheid van de verrijkingsfabrieken in Almelo. De NOS zend een camerateam van 12 mensen om 'relletjes' te filmen. Ze keren onverrichterzake terug naar Hilversum.
Snelrecht tegen terreinbezetters
Elf dagen na de terreinbezetting van de UCN door 70 mensen van de Basisgroepen, vindt er in Almelo een snelrechtprocedure plaats tegen 7 arrestanten. Daarvan heeft één er negen dagen vastgezeten en de andere zes, vier dagen. De officier van justitie eist 5 weken (waarvan 3 voorwaardelijk) voor openlijke geweldpleging. Ze worden veroordeeld wegens erfvredebreuk tot 9 dagen waarvan 5 voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar. Drie van de zeven gaan in hoger beroep, waar het vonnis van de politierechter overgenomen wordt.
Tijdens het proces is er een demonstratie/manifestatie. Ondanks de zeer korte voorbereidingstijd komen er 200 mensen op af. Na afloop van de manifestatie wordt er aan de portier van de UCN een dagvaarding overhandigd. Uit de verklaring van één van de arrestanten: "Verzet begint niet met grote woorden, maar met kleine daden".
Paasmars tegen Stork, Hollandse Signaal en UCN
In het kader van de jaarlijkse Paasmars, wordt er dit jaar (naast Stork en Hollandse Signaal) ook gedemonstreerd tegen Urenco. Dit keer in Hengelo bij een kantoor(tje) van de UCN (de Nederlandse deeleigenaar). Enkele honderden mensen nemen deel en doen mee aan dit experiment: “Almelo is gekozen onder meer door de grote stabiliteit van de ondergrond, want trillingen zijn heel slecht voor de ultracentrifuges. Ook al zijn we niet vlak bij de fabriek, het lijkt me het proberen waard om met z’n allen tegelijkertijd flink op de grond te stampen (van kwaadheid ofzo). Kijken wat er dan gebeurt. En als nu blijkt dat er niets gebeurd is en de fabriek gewoon door draait, betekend dat alleen maar dat we de volgende keer met nog meer zullen moeten komen (en dichterbij moeten gaan staan!)”. (uit speech Dirk Bannink, Laka).
Ondersteuning voor de poort van procedure tegen uitbreiding Urenco
Bij de Urenco-verrijkingsfabriek in Almelo demonstreren een kleine 100 mensen tegen uraniumverrijking en de verdere uitbreiding van de fabriek. Om 2 uur is het protest begonnen bij de Duitse Urenco vestiging in Gronau en vandaar vertrekken om 3 uur zo'n 20 mensen naar Almelo waar ze verwelkomt worden met koffie en gebak. De demonstratie is tevens ter ondersteuning van het beroep dat aangetekend is tegen de vergunning voor uitbreiding van de verrijkingsfabriek en dat op 30 september dient voor de Raad van State in Den Haag. Toespraken gaan dan ook vooral daarover en over de relatie van Urenco met de kernwapenprogramma’s van onder andere Pakistan, Libië, Noord-Korea en Iran. In november doet de Raad van State uitspraak en vernietigd de uitbreidingsvergunning. Met de opkomst van ongeveer 100 mensen, is het een van de grootste demonstraties bij Urenco van de afgelopen jaren. Meer acties worden ter plekke aangekondigd o.a. op 9 oktober een grote demonstratie tegen de verrijkingsfabriek in het Duitse Gronau. Het lijkt er op dat er in het Oosten van het land, na jarenlange stilte weer meer mensen actief worden tegen de overal in de Euregio gevestigde nucleaire installaties.
Herdenking Tsjernobyl en protest tegen export afval naar Rusland
In Almelo demonstreren ongeveer 150 mensen tegen kernenergie, Urenco en de export van kernafval naar Rusland. Het is tevens de herdenking van 20 jaar Tsjernobyl, het ongeluk in de Oekraïense reactor op 26 april 1986. Het is een grensoverschrijdende herdenking: in de ochtend was er al een gezamenlijke manifestatie in het centrum van Gronau -waar ook een Urenco verrijkingsfabriek staat-, waarna een deel van de actievoerders naar Almelo vertrekt.
Bij de hoofdpoort van de uraniumverrijkingsfabriek wordt een manifestatie gehouden, waarna in een demonstratieve optocht naar het centrum van Almelo wordt gelopen, waarin een afsluitende bijeenkomst de vele duizenden slachtoffers van Tsjernobyl worden herdacht.