23 april 1977: 'Voor een ander energiebeleid'
|
Zoeken: dumpingen in zee, 1980-1989, Noord-Holland
Uitkomsten
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
Jaarlijkse demonstratie tegen dumpingen
De jaarlijkse demonstratie tegen het dumpen van radioactief afval in zee in IJmuiden, trekt deze keer 5000 mensen (in '78: 300 en '79: 1500). Voor de demonstratie is er vanaf 11 uur een manifestatie in het stadion van voetbalclub Telstar met o.a. een programma over kernenergie van Proloog. In allerlei toespraken worden acties aangekondigd tegen het transport van het afval van Petten, waar het verzameld en in afwachting van dumping opgeslagen wordt, naar de haven van IJmuiden. Die transporten worden in juni verwacht.
Blokkades dumpingstransporten
Op de morgen van de 9de ketenen zich ongeveer 100 mensen van BAN vast aan de hekken van de ECN in Petten om het transport van radioactief afval naar IJmuiden te voorkomen/vertragen. Van daaruit wordt het afval in zee gedumpt door de Andrea Smits. De blokkade wordt snel ontruimd. Enkele honderden mensen zijn die maandag en dinsdag tussen Petten en IJmuiden bezig om de transporten te hinderen. Meerdere malen zijn er blokkades die snel weer ontruimd worden. In Velsen komt het tot een vechtpartij als een ruit van een vrachtwagen wordt ingeslagen. Onkruit heeft een materiaalblokkade voorbereid, maar omdat de portofoons het niet doen, zien ze het transport plots voorbij rijden. Een vrouw raakt gewond, als ze door een uitstekend voorwerp van één van de vrachtwagens geraakt wordt. Greenpeace en een aantal binnenschippers blokkeren de Andrea Smits, maar na een gesprek met de ECN en onder dreiging van een kort geding heffen ze de blokkade op.
Terwijl de belangstelling voor de dumpingacties elk jaar groeit, groeit ook de tegenstelling tussen de principieel geweldlozen en groepen die niet onder alle omstandigheden geweldloos (willen) blijven en die ook gebruik willen maken van materiaal bij de blokkades. In Brugge (België) waar de Andrea Smits naar toe vertrekt zijn ook veel acties.
Jaarlijkse demonstratie tegen dumpingen
De jaarlijks terugkerende demonstratie tegen het dumpen van radioactief afval in zee. Deze keer niet in IJmuiden maar in Beverwijk en georganiseerd door de kleine linkse politieke partijen in de IJmond. Ruim 500 mensen komen erop af. De transporten van het ECN naar het schip dat de dumpingen zal uitvoeren, de Louise Smits, in de haven van IJmuiden worden de week erna verwacht. De burgemeester van IJmuiden heft laten weten dat als actievoerders het transport proberen tegen te houden, dit “in strijd is met hetgeen de gemeente nastreeft.”
'Polonaise' tegen afvaldumping
Het 'Energie-comité Schagen' organiseert voor de poort van het ECN-terrein in Petten een picket-line: ongeveer 60 mensen zijn met spandoeken en protestborden aanwezig om te protesteren tegen de geplande dumpingen. Het radioactief afval dat het afgelopen jaar hier verzamelt is, zal de komende week overgebracht worden naar de haven van IJmuiden om van daaruit in zee gedumpt te worden. Er zijn veel protesten aangekondigd tegen de transporten naar de haven.
Acties tegen dumpingstransporten
In de voorbereiding voor de acties tegen de dumpingstransporten, is duidelijk rekening gehouden met de verschillen tussen de deelnemende groepen. Van te voren wordt de route tussen Petten (het ECN) en de haven in IJmuiden verdeeld, zodat er geen verschillende actievormen door elkaar zullen lopen, wat alleen maar tot verwarring en frustraties zou leiden.
De transporten, 12 keer 6 vrachtwagens, worden begeleid door in totaal 1400 (!) ME-ers. Enkele honderden mensen blokkeren de auto's vlak buiten het terrein van het ECN en in de buurt van Alkmaar keer op keer. De ME treedt hardhandig op; er is een zichtbare verharding van politieoptreden in vergelijking tot de voorgaande jaren. In Velsen-Noord komt het tot felle schermutselingen: na een zeer gewelddadige ontruiming van een geweldloze zitblokkade, antwoorden de demonstranten/es met stenen. Een molotov-cocktail veroorzaakt brand aan een ME-bus. Hierna wordt de toegangsweg naar de haven opgebroken en een barricade opgeworpen. Bij een aantal vrachtwagens wordt suiker in de tank gedaan, dit leidt ook weer tot vertraging, omdat alle benzinedoppen met staaldraad moeten worden vastgezet. Er vallen een aantal gewonden die in het ziekenhuis behandeld moeten worden en er worden mensen gearresteerd die de volgende dag, op één na die drie dagen vast blijft zitten, al weer vrij komen.
Hongerstaking tegen afval in zee
Enkele dagen na de ontruiming van de blokkades en het vertrek van het dumpingschip Andrea Smits naar de Atlantische Oceaan, beginnen twee mensen uit Beverwijk op de sluis in IJmuiden met een hongerstaking. Ze solidariseren zich met het schip van Greenpeace dat pogingen doet de dumping van radioactief materiaal in de Atlantische Oceaan te voorkomen. Met steun van mede-activisten houden ze het enkele dagen vol, maar de gevraagde toezegging van de minister dat er niet gedumpt wordt komt niet. Als het storten van het afval in zee heeft plaatsgevonden wordt de hongerstaking opgeheven.
Manifestatie geen atoomafval in zee
Bij het Energie Centrum Nederland in Petten wordt een manifestatie gehouden tegen de voorgenomen dumping van radioactief afval in zee. 500 mensen zijn aanwezig. Omdat er nog juridische procedures lopen tegen de dumpingen, beslist de Raad van State dat die uitgesteld moeten woorden tot procedures afgelopen zijn. Daardoor zullen de transporten pas later dat jaar plaatsvinden.
De lijn van de voorgaande jaren zet zich door: minder mensen op de demonstraties en manifestaties vooraf, maar meer mensen die zich bezig houden met directe acties tijdens de transporten naar de haven. De mobilisatie voor acties zijn in volle gang.
KEMA-afval in Petten geblokkeerd
Een vijftigtal activisten/es onderschept een transport met radioactief afval van de KEMA in Arnhem naar het ECN-terrein. Vlak voor het terrein in Petten wordt de vrachtwagen geblokkeerd en worden de rem- en brandstofleidingen kapot getrokken. Nadat de leidingen hersteld zijn, worden de demonstranten/es van de weg gesleept.
De KEMA is bezig om het op haar eigen terrein begraven radioactief afval op te graven. Al het afval en de besmette grond wordt vervoerd naar de ECN, waar het opgeslagen wordt tot dat het in zee gedumpt zal worden.
Opnieuw demonstratie tegen dumpingen
De tweede anti-dumpingsdemonstratie dit jaar. Omdat het dumpingschip deze keer uit Den Helder zal vertrekken en niet uit IJmuiden zoals de vorige jaren, is deze demonstratie ook in Den Helder. Net als in Petten, ruim twee maanden eerder, nemen ruim 500 mensen deel. De transporten van het afval zullen op 31 augustus plaats vinden, zo is aangekondigd. De aandacht binnen de antikernenergiebeweging tegen de dumpingen is groot, de organisatie en mobilisatie loopt op volle toeren. De route van Petten naar Den Helder is verdeeld voor verschillende soorten acties (met en zonder blokkade-materialen bijvoorbeeld). Er wordt een actiehandboek verspreid met praktische, juridische en EHBO-tips en tevens met uitleg over de verschillende groepen en acties.
Vervroegde dumpingstransporten geheime operatie
Om de "geweldsspiraal te doorbreken", besluit de Commissaris van de Koningin in Noord-Holland, Roel de Wit, dat de transporten van het radioactief afval van Petten naar Den Helder in 't geniep anderhalve week vóór de geplande datum plaats zullen vinden. Zelfs de ME'ers die de transporten moeten begeleiden, krijgen te horen dat het om een oefening gaat. Toch zijn er in Den Helder al snel demonstranten/es aanwezig. Daar wordt de in de haast gevormde blokkades gewelddadig door de marechaussee ontruimd. Hierbij valt een vrouw van een zes meter hoog talud en raakt ernstig gewond. Terwijl actievoerend Nederland wakker gebeld wordt, wordt het grootste gedeelte van het afval vrijwel ongestoord vervoerd. Roel de Wit neemt deze maatregel, omdat de anti-dumpingsacties in '82 door de antikernenergie beweging zijn aangewezen als speerpunt en omdat hij ook wel in de gaten heeft dat er elk jaar sowieso al meer mensen aan mee doen en daarom de (terechte) indruk heeft, dat het wel eens zeer druk zou kunnen worden op de smalle wegen tussen Petten en Den Helder. De plannen van de anti-dumpingsgroepen, waar maanden aan gewerkt is, vallen in duigen. Geïmproviseerd zal er moeten worden. Toch zijn er 's middags zo'n 600 blokkeerders/sters. Het optreden van de politie hangt af van de omstandigheden: als het donker is (donderdagnacht en vrijdagavond) zeer hard en onbeschoft en overdag als er meer pers aanwezig is, veel minder gewelddadig. Verder zijn er bij Petten rechtse-demonstranten met T-shirts, waarop de tekst: Demonstranten zijn we zat. De aanvoerder van deze club is campinghouder Franssen. Ze proberen demonstranten/es te isoleren en in elkaar te slaan of in het Noord-Hollandskanaal te gooien. Dit lukt nauwelijks omdat iedereen zeer attent is en elkaar goed in de gaten houdt.
De ME gebruikt bij het opruimen van de blokkades de zgn. opbrengstokjes. Een vierkante stok van 37,6 cm lang en 2 cm dik. Ze steken die, met de armen gekruist, achter de hiel van iemand in een zitblokkade en slepen ze zo weg; een zeer pijnlijke ervaring.
Roel de Wit uit 's avonds op het NOS-journaal zijn tevredenheid met deze militaire operatie. De vervroeging van de transporten is echter zo geheim gehouden, dat de plaatselijke overheden nergens van weten en dat er in het ziekenhuis in Den Helder niet eens een arts aanwezig is, als daar de zwaargewonde vrouw (gebroken lendenwervels) binnen gebracht wordt. Het tevreden gezicht van De Wit zal de dagen erna toch wel enigszins nadenkend worden.
In november vindt in plaatselijke schouwburg de fototentoonstelling 'Zo was Den Helder (radio) aktief' plaats.