12 februari 1981: Kerncentrale-model in brand
|
Zoeken: Installatie, Borssele
Uitkomsten
- Installatie:
- een actie op, in, of in de onmiddellijke omgeving van een nucleaire installatie.
'Nooit meer Tsjernobyl - Borssele dicht!'
Eén jaar na het ongeluk met de kernreactor in het Russische Tsjernobyl vindt een 28 uurs blokkade plaats van de kerncentrale in Borssele onder het motto: “Nooit meer Tsjernobyl - Borssele dicht!”. Dit is een van de grotere directe acties in de geschiedenis van de antikernenergie-beweging in Nederland.
Vanaf vrijdagmiddag 24 april wordt een tentenkamp ingericht. Zaterdagmorgen om 10 uur begint de 28-uurs blokkade van alle 10 (!) poorten van het complex. Bij het begin zijn ongeveer 2.500 mensen aanwezig, een aantal dat gestadig oploopt. ‘s Middags is er een onverwachte blokkade van de Pechiney fabrieken. Pechiney is hoofdafnemer van de stroom van Borssele, heeft contracten met een prijs ver onder de kostprijs (waardoor andere consumenten Pechiney subsidiëren), en het moederbedrijf is zelf ook betrokken bij verschillende onderdelen van de kernenergieketen. De politie, duidelijk niet voorbereidt, grijpt zeer hard in. Als het de ‘gewone platte pet’ niet lukt, wordt de ME ingezet om de blokkade te breken. De eerste stenen en kluiten aarde vliegen door de lucht. Maar uiteindelijk worden de activisten bij de fabriek verdreven. ‘s Nachts breken er bij de kerncentrale felle gevechten uit tussen een groep ‘autonomen’ en de ME. Er vallen veel gewonden onder de laatsten. Tot in september 1990 aan toe verschijnen er regelmatig artikelen in de pers over de gevolgen voor het peloton ME dat 's nachts 'de autonomen' tegenkwam. In een artikel in het Tijdschrift voor de Amsterdamse Politie van februari 1992 wordt onthuld dat er ME’ers klaar lagen met getrokken pistolen en karabijnen om demonstranten die door de ME-linie heen zouden breken neer te schieten.
Op het inderhaast bij elkaar geroepen overleg op zondagmorgen vroeg met vertegenwoordigers van alle blokkadegroepen, is veel kritiek op de rellen, maar iedereen wil wel doorgaan met blokkeren tot de afgesproken tijd. Zondag om 2 uur wordt de blokkade afgesloten met een demonstratie die (op aandringen van de dorpsbewoners die hun zondagsrust verstoort dreigen te zien) buiten het dorp begint. Ruim 5000 mensen nemen deel waarna de actie afgesloten wordt met een manifestatie op het tentenkamp. De ME dreigt nog even door haar aanwezigheid en de pogingen tot arrestaties het feest te verstoren. In totaal worden het actie-weekend 650 politieagenten ingezet. De hetze van de Telegraaf tegen de actie is weer ouderwets, het lukt ze al om van tevoren een subsidie (fl 1.000) van de gemeente Arnhem voor activiteiten rond 1 jaar Tsjernobyl, in een kwaad daglicht te stellen. De wethouder ziet zich bijna genoodzaakt af te treden.
'Secret Service' op zoek naar kerncentrale
De Secret Service Borssele (SSB) zoekt naar illegale activiteiten bij de Zeedijk. Aanleiding voor het bezoek zijn geruchten dat er, zonder bouwvergunning, toch een kerncentrale gebouwd zou zijn. Activisten van ‘Stop Borssele’ willen op deze ludieke manier duidelijk maken dat kort daarvoor de in 1969 afgegeven bouwvergunning nietig is verklaard. Boeren die op grond van die bouwvergunning een schadevergoeding hebben geëist, worden naar huis gestuurd met de mededeling dat er planologisch op de plaats van de kerncentrale niets veranderd is, omdat de bouwvergunning, wegens het ontbreken van geen-bezwaar van Gedeputeerde Staten van Zeeland niet geldig is. En er officieel dus helemaal geen kerncentrale op die plek staat.
De voorlopige conclusies van de Secret Service Borssele zijn duidelijk: "Het terrein van de zich P.Z.E.M. noemende fabriek blijkt behalve een kolen gestookte fabriek ook een nucleair gestookte fabriek te herbergen." Illegaal.
Op het dak van de portiersloge
Het lukt zo’n 15 activisten van ‘Stop Borssele’ om op het dak van de portiersloge van de kerncentrale in Borssele te klimmen. Hoewel de beveiligingsdienst en de politie snel ter plekke zijn, wordt niet ingegrepen. Na een half uur verlaat iedereen vrijwillig het terrein. ‘Stop Borssele’ vindt dat eerst de kerncentrales (de producenten van het radioactieve afval) dicht moeten, voordat er gepraat kan worden over de minst slechte opslag methode. De COVRA opslag faciliteit is dus onacceptabel.
Herdenking Tsjernobyl in Borssele
Ook in Borssele wordt de ramp met de kerncentrale in Tsjernobyl met een korte demonstratie bij de kerncentrale herdacht. Ongeveer 15 mensen nemen er aan deel.
Blokkade tegen openhouden kerncentrale Borssele tot 2004
Greenpeace blokkeert vanaf 7 uur door middel van 40 vastgeketende actievoerders een vijftal poorten van de centrale in Borssele en houden daarmee 400 personeelsleden buiten. De bedrijfsbrandweer 'ontdekt' om half een 's middags echter nog een poort en opent die voor het personeel.
De Tweede Kamer praat de dag erna over de sluiting van de centrale. Ze stemt er mee in dat de centrale in 2004 gesloten wordt. Minister Wijers (Economische Zaken) stelt 70 miljoen gulden beschikbaar om de modificatie met de vervroegde sluiting rendabel te maken. Hiermee is een snelle sluiting van de baan.
Borssele: inzameling sleutels voor kunstwerk
De actiegroep ‘Stop Borssele’ al sinds de jaren zeventig actief in Zeeland is blij met de op handen lijkende sluiting van de centrale en begint op de dijk tegenover de centrale met een kunstwerk. Een kunstwerk van sleutels moet het worden: een kunstwerk dat het verzet tegen kernenergie moet symboliseren. Als de directeur van de centrale leuk denkt te wezen en een sleutel aanbiedt voor het openhouden van Borssele ("deze sleutel opent de deur naar een veilige, goedkope en milieuvriendelijke opwekking van elektriciteit door kernenergie") ontstaat er wat commotie.
60 kilo sleutels voor monument sluiting Borssele
De Zeeuwse actiegroep ‘Stop Borssele’ begint nu publiekelijk met het inzamelen van sleutels. Men wil, als de kerncentrale gesloten wordt, op de dijk langs de Westerschelde tegenover de centrale, een kunstwerk oprichten, gemaakt van sleutels. Binnen een paar uur wordt er 60 kilo sleutels ingeleverd. De actie (officieel begonnen in januari 1995, toen leek dat sluiting nabij was) gaat door tot de centrale werkelijk gesloten is. In augustus zal de gemeenteraad van Borsele besluiten niet mee te werken aan de oprichting van het kunstwerk door een aanvraag voor een sokkel af te wijzen.
6000 liter radioactief water terug bij kerncentrale Borssele
Greenpeace dumpt 6000 liter radioactief afvalwater bij de kerncentrale in Borssele. Het water is afkomstig van de lozingspijp van de opwerkingsfabriek in het Franse La Hague. Toen Greenpeace van de minister geen toestemming kreeg om het afvalwater aan land te brengen, besloot men het zonder toestemming bij de kerncentrale achter te laten. De kerncentrale is volgens Greenpeace verantwoordelijk voor het radioactieve vervuilde water. Twee grote tanks worden voor de poort achtergelaten en nog twee tanks over het hek van de kolencentrale getild en daar neer gezet. De COVRA haalt in opdracht van VROM het afval op en slaat het op. Er blijkt inderdaad sprake van verhoogde straling. “La Hague loost zonder blikken of blozen 230 miljoen liter per jaar, maar zodra er een klein deel van dit water wordt teruggebracht, weet niemand er raad mee”, aldus Greenpeace.
Borssele onmiddellijk dicht!
Greenpeace beklimt opnieuw de koepel van de kerncentrale in Borssele: de kerncentrale dient onmiddellijk gesloten te worden, maar uiterlijk voor 1-1-2004. Een dag later begint in Den Bosch het proces over die sluitingsdatum. In 1994 was die sluitingsdatum overeengekomen door regering en exploitant en vervolgens vastgelegd in een vergunningswijziging. Na vernietiging daarvan door de Raad van State is er nu een rechtzaak om de sluiting af te dwingen.
Vier van de zes activisten worden voordat ze op de koepel zijn aangehouden, de twee overigen komen wel bovenop. Nauwelijk een half jaar eerder, na een vorige 'koepelbezetting' had de directeur nog gezegd dat activisten op de koepel niet nog een keer mocht gebeuren.
Afspraak = afspraak: Borssele dicht!
Ongeveer 15 actievoerders van de SP sluiten bij de wisseling van de avondploeg symbolisch de kerncentrale in Borssele onder het motto "afspraak = afspraak". Ze protesteren daarmee tegen de pogingen om de kerncentrale langer open te houden en willen dat de nieuwe regeringspartijen zich houden aan de gemaakte afspraak en dat de kerncentrale uiterlijk 31-12-2003 dicht gaat.