30 september 2003: Gebouw voor hoog-radioactief afval geopend
|
Zoeken: demonstratie, Noord-Holland
Uitkomsten
- demonstratie:
- Het lopen van een (van te voren astgestelde) route
Uraniumverrijking en Kistemaker onder vuur
Op dinsdag de 18de oktober komt dagblad De Waarheid (het orgaan van de Communistische Partij Nederland) met onthullingen over het ‘A-bom-onderzoek’ in Amsterdam en het oorlogsverleden van prof. Kistemaker. Kistemaker leidt het ultra-centrifuge project in de gebouwen van de FOM (Fundamenteel Onderzoek der Materie) aan de Kruislaan in Amsterdam-Oost. Het ultra-centrifuge onderzoek naar verrijking van uranium zal (later) uitmonden in Urenco, een samenwerkingsverband tussen Groot-Brittannië, (West-) Duitsland en Nederland.
Kistemaker wordt in De Waarheid beticht tijdens de oorlog voor het duitse Cellastic te hebben gewerkt en nog steeds samen te werken met duitse (oud) nazi’s aan onderzoek (ontwikkeld in WOII) dat de grondstof (uranium-235) produceert voor de atoombom, ‘gewenst door de duitse revanchisten’
De dagen daarna zijn er in De Waarheid steeds ‘nieuwe’ onthullingen over de ‘duitse revanchisten die in Amsterdam aan hun atoombom werken’. Op het huis van Kistemaker en in de buurt van het laboratorium worden leuzen geschilderd en in de buurt folders uitgedeeld.
Op deze zaterdag de 22ste oktober begint op een tweetal pleinen in Amsterdam–Oost een eerste betoging naar het Nikhef (FOM) aan de Kruislaan. Honderden mensen nemen er aan deel. De politie grijpt in en neemt spandoeken en borden in beslag, maar ‘de vastberaden demonstranten wijken niet’, aldus De Waarheid.
Kistemaker en de Duitse A-bom
Na een week van nieuwe 'onthullingen' en koude oorlog retoriek in De Waarheid vindt er opnieuw een demonstratie van honderden mensen plaats naar het laboratorium aan de Kruislaan dat echter met prikkeldraad hermetisch afgesloten is.
Enkele dagen later geeft de CPN een brochure uit over het oorlogsverleden van Kistemaker en het onderzoek: "Kistemaker en de Duitse A-bom". De affaire en publicaties worden door de rest van de media vrijwel volledig doodgezwegen en afgedaan als 'communistische propaganda' in de hoogtijdagen van de Koude Oorlog. Pas later, in 1971, als het boek van Wim Klinkenberg verschijnt (De ultracentrifuge 1937-1970. Hitlers bom voor Strauss?), hoort het niet-communistische deel van Nederland over het (om het netjes te zeggen) onduidelijke oorlogsverleden van 'de vader van de Nederlandse kernenergie'.
Voor een Atoomvrij Nederland
In Amsterdam demonstreren duizenden onder het motto: "Voor een Atoomvrij Nederland - Geen hulp aan Duitse Revanchisten." Het is het slot van de CPN campagne rond Prof. Kistemaker die bij FOM onderzoek doet naar het verrijken van uranium in samenwerking met (of in opdracht van?) Duitse bedrijven. Al een maand lang wordt Kistemaker fel op z'n huid gezeten door de CPN en enkele dagen daarvoor had hij gepoogd het fototoestel afhandig te maken van een fotograaf van het communistische dagblad De Waarheid.
Hoewel de CPN deze acties niet als verzet tegen kernenergie ziet, zijn ze dat natuurlijk wel en tonen goed de verbinding aan tussen het militaire en het civiele gebruik van kernenergie. Het vreemde is dat de CPN zich pas eind jaren zeventig principieel tegen kernenergie uitspreekt. Deze acties (en ook die tegen de kweekreactor Kalkar jaren later waarin de CPN ook erg actief was) zijn vooral gericht tegen het mogelijk worden van de Duitse atoombom, omdat Duitsland door verrijking en kweekreactoren de beschikking krijgt over de grondstoffen voor kernwapens.
Eerste demonstratie tegen dumpen in zee
Leden van de Haarlemse antikernenergie-groep protesteren in IJmuiden tegen het dumpen van radioactief afval in de Oceaan. Vanaf 1972 gebeurt dat elk jaar in de zomer. Dit is de eerste keer dat er tegen geprotesteerd wordt. Het dumpschip 'Topaz' zal de lading in betonnen vaten verpakt laag- en middelradioactief afval dumpen op een internationaal afgesproken locatie.
Tegen Kalkar en nieuwe kerncentrales
Een demonstratie tegen de bouw van nieuwe kerncentrales en tegen de bouw van de snelle kweekreactor in het West-Duitse Kalkar. Ongeveer 1000 mensen, voor een deel luguber uitgedost, nemen aan deze, in Amsterdam gehouden betoging, deel.
Allerijl tegen dumpen afval in zee
In een in allerijl georganiseerde demonstratie in Velsen tegen de voorgenomen dumping van radioactief afval in de Atlantische Oceaan, lopen ruim 300 mensen mee. Het dumpingsschip is de dag ervoor in de haven van IJmuiden aangekomen.
Het is de eerste keer dat er op grotere schaal tegen de dumpingen geprotesteerd wordt. Het radioactief afval, wat afkomstig is uit ziekenhuizen, laboratoria en vooral kerncentrales, wordt verzameld bij het Energie Centrum Nederland in Petten en wordt, samen met het kernafval uit België en Zwitserland, eens per jaar in zee gedumpt. De bevolking blijkt nauwelijks te weten wat er in de haven aan de hand is en vele reacties wijzen op een stijgende verontrusting. Bij de haven aangekomen worden enkele vaten zogenaamd met radioactief afval "gedumpt" (maar er later natuurlijk weer uitgevist). De minstens 400 aanwezige politiemannen zijn weer eens voor niets opgetrommeld.
De onrust is nog toegenomen omdat veel van de met de trein aangevoerde vaten uit Zwitserland lekken: 207 van de 1008 vaten mogen niet op het schip geladen worden en moeten naar het ECN-terrein in Petten vervoerd worden.
Demonstratie tegen dumpingen
Een demonstratie in IJmuiden tegen het dumpen van radioactief afval in zee, dat enkele dagen later verwacht wordt. Ongeveer 1500 mensen lopen op deze zondag mee. Jan Ruyter (pastor Kritische Gemeente IJmond): "Terwijl één van de voorwaarden voor de dumping in Europees verband is, dat de precieze gegevens van wat er gedumpt wordt, enige maanden van te voren bekend moeten zijn, komt minister Ginjaar alleen met de onnozele mededeling, dat het eigenlijk alleen maar om wat watjes en injektienaalden uit ziekenhuizen gaat".
Jaarlijkse demonstratie tegen dumpingen
De jaarlijkse demonstratie tegen het dumpen van radioactief afval in zee in IJmuiden, trekt deze keer 5000 mensen (in '78: 300 en '79: 1500). Voor de demonstratie is er vanaf 11 uur een manifestatie in het stadion van voetbalclub Telstar met o.a. een programma over kernenergie van Proloog. In allerlei toespraken worden acties aangekondigd tegen het transport van het afval van Petten, waar het verzameld en in afwachting van dumping opgeslagen wordt, naar de haven van IJmuiden. Die transporten worden in juni verwacht.
Demonstratie Watergraafsmeer tegen versneller
Ongeveer 100 mensen demonstreren bij het Instituut voor Kernfysisch Onderzoek (IKO-omgenoemd tot NIKHEF – Nationaal Instituut voor Kernfysica en Hoge Energie Fysica) aan de Oosterringdijk in Amsterdam. Aanleiding is het in gebruik nemen door het instituut van een 'lineaire versneller'. Er bestaat al een poos onrust over de plannen. De bewoners/sters vrezen dat hierdoor gevaar van radioactieve straling voor de omgeving ontstaat.
Er is als een soort bemiddelingspoging een rapport opgesteld over de veiligheid van de versneller en de straling die vrijkomt. Daaruit blijkt dat er best wat mis kan gaan, maar dat het personeel daarvan het eerst de gevolgen ondervindt en er dus geen reden voor grote bezorgdheid is. ARAG Watergraafsmeer (de Anti-RadioAktiviteits Groep) is niet onder de indruk van de conclusies. En gaat door met de acties. Zo zijn er ook leuzen geschilderd op de gebouwen. NIKHEF geeft toe dat meer dan de toegestane hoeveelheid straling opgelopen kan worden, maar “dan moet je wel het hele jaar in een tentje naast het hek gaan zitten”.
Wantrouwen en protest tegen NIKHEF
In Amsterdam-Oost is al enige tijd veel onrust over het Wetenschappelijk Centrum Watergraafsmeer waar ook het Nikhef gevestigd is; het Nationaal Instituut voor Kernfysica en Hoge Energie Fysica.
Aan de vooravond van de officiële opening op woensdag 20 mei, vindt op dinsdagavond opnieuw een demonstratie bij het Nikhef plaats. Het gaat deze keer vooral om de nieuwe deeltjesversneller. Bij de splijting van de atoomkernen die dan plaats vindt, komt straling vrij. Tien keer zoveel als in een kerncentrale, zegt de buurt en ver boven de toegestane norm van 150 millirem per jaar. Ook zijn ongelukken niet uit te sluiten en heeft het instituut al een geschiedenis van onzorgvuldigheid. Al eind jaren 50 zorgden artikelen over misvormde kikkers in een sloot vlak bij het terrein voor veel opschudding. Veel van de officiële feestelijkheden ter gelegenheid van de opening van enkele nieuwe onderdelen van het NIKHEF zijn in de week ervoor niet door gegaan omdat de politie “niet de gewenste orde, rust en ontspannen sfeer kan garanderen”. Een symposium op de UVA wordt verstoort wanneer er een verklaring wordt voorgelezen. Eerder die week wordt een symposium verstoort. Een blokkade en bezettingsactie, georganiseerd door de Amsterdamse Basisgroepen bij de officiële opening door Pais, de minister van Onderwijs en Wetenschappen, op 20 mei gaat niet door omdat de actie is uitgelekt en er volop ME aanwezig is.