25 januari 1977: Boortoren bezet
|
Zoeken: in, repressie/politiegeweld, Gelderland
Uitkomsten
Dodewaard-arrestanten onmiddellijk vrij!
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen is er bij het politiebureau een demonstratie die de vrijlating van de Dodewaard-arrestanten eist. Op het Keizer Karelplein worden door een vrouwengroep spandoeken opgehangen, onder andere met de leuzen: 'Kernenergie is mannelijk geweld' en 'Dodewaard moet potdicht'
Demonstratie tegen politiegeweld
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen vindt een demonstratie plaats van ongeveer 500 mensen naar het hoofdburo van politie. Daar worden getuigenverklaringen van het politie-optreden in Dodewaard voorgelezen.
Nieuwe arrestaties bij voorgeleiden arrestanten
Bij het voorgeleiden aan de Rechter-commissaris in Arnhem van de in Dodewaard gearresteerde activisten/es, komt het tot ongeregeldheden. Felle charges met wapenstok en honden vinden plaats als demonstranten/es de ingang van het Paleis van Justitie blokkeren. Er worden twee mensen gearresteerd.
Enorme opkomst afsluitende demonstratie actieweek
Wat een afsluiting van een actieweek tegen kernenergie had moeten zijn, wordt een gigantisch protest tegen het politiegeweld in Dodewaard. Op de demonstratie in Arnhem naar de Arnhemse Instellingen (het centrum van de atoomlobby, met de SEP, GKN, KEMA, etc) worden tussen de 5 en 15.000 mensen verwacht. Het werden er ruim 40.000! Het is daarmee meteen één van de grootste demonstraties tot dan toe ooit in Nederland gehouden. Twee dagen voor de demonstratie zet Milieudefensie een advertentie met een oproep om naar Arnhem te komen in landelijke dagbladen. De gemeenteraad van Arnhem reageert furieus: het zou oproepen tot geweld. [lees advertentie]
Dankzij het de-escalerend beleid van de politie (alleen 'platte petten' als begeleiding, geen zichtbare aanwezigheid van de ME), wordt het een geweldloze afsluiting. Eén van de spandoeken (over de minister van Binnenlandse Zaken Ed van Thijn) in de demonstratie: 'Tussen haakjes meneer van Thijn, worden na de gasspuitbussen en de gasblussers straks de gaskamers weer ingevoerd?'
Iemand van de persgroep van de Dodewaard-actie: "Hier is wel gebleken dat we het in Dodewaard voor onze zaak echt niet hebben verknald. Steeds meer mensen laten zich niet meer inpakken door abstracte begrippen als 'aantasting van de rechtsstaat'. Zij hebben gezien dat het geweld dat in Dodewaard tot een uitbarsting is gekomen steeds aanmerkelijk meer bepaald is geweest door de overheid dan door de demonstranten".
De twee Dodewaard-gaat-Dicht! acties (in '80 en '81) hebben de overheid in totaal 5,5 miljoen gulden extra gekost, waarvan 4,7 miljoen gulden voor de inzet van extra politie.
Rechtszaak Dodewaard; overheidsoptreden ter discussie
Ruim 1000 mensen demonstreren in Arnhem tegen het proces dat wordt gehouden tegen 14 mensen, die in september in Dodewaard zijn gearresteerd. In de Stokvishal is die dag een 'schaduwproces' tegen het overheidsgeweld en de daarvoor verantwoordelijke autoriteiten.
Twee van de 14 arrestanten worden vrijgesproken, 9 worden veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf (variërend van 4-6 weken) en geldboetes van f 500,- tot f 1000,- en één arrestant wordt veroordeeld tot drie maanden cel, waarvan één voorwaardelijk (hij had al twee maanden in voorarrest gezeten). Tien arrestanten gaan tegen dit vonnis in hoger beroep.
Ondertussen is er veel geanalyseerd en geschreven over wat in brede kringen gezien wordt als een bewuste strategie van de overheid om de Dodewaard-actie in september in een veldslag te laten eindigen: de zogeheten isoleren en marginaliseren strategie.
Politiespion uit beweging verwijdert
Hoewel dit niet echt een actie door de anti-kernenergie beweging is, is die toch van groot belang voor de anti-kernenergie strijd. Joop uit Tiel wordt ontmaskerd als politiespion. Joop was sinds 1980 actief binnen onder andere de anti-kernenergie beweging en heeft tientallen acties verraden en over iedereen die hij tegenkwam verslag aan de politie gedaan. De politie bepaalde naar welke vergaderingen en acties hij toe moest. Hoewel er bij bepaalde groepen al enige tijd verdenkingen waren, kwam de ontmaskering voor de meeste mensen als een complete verrassing en duurde het lang voor dit verwerkt was.
Joop is die dag uitgenodigd voor een vergadering, naar eigen zeggen “door Laka”, en wordt “verhoord en bedreigd met elektriciteit door acht mensen met bivakmutsen”. Een persoon wordt later gearresteerd en zit een week in voorarrest. Veroordeeld wordt hij niet omdat Joop in het proces verbaal o.a. verklaart “het geluid te horen van een witte Mercedes-bus die weg rijdt”. De rechter vindt dat nogal merkwaardig en neemt al zijn verklaringen wat minder serieus.
Een ander gevolg van de ontmaskering is enorme publiciteit rond de Binnenlandse Veiligheids Dienst (BVD) die daar niet erg tevreden mee is. Op 24 november nemen ruim 1500 mensen deel aan een grote strijdbare demonstratie tegen de snuffelstaat in Nijmegen. Het boek 'De Tragiek van de geheime dienst' over de PID (de Politie-inlichtingen Dienst) in diezelfde plaats (waarin ook het verslag van Joop’s ontmaskering) mag door een gerechtelijke uitspraak in een aantal winkels niet langer verkocht worden en door de verspreider niet langer verspreidt.