Afgelopen weekend, zaterdag 12 juli, speelden de Duitse elektronische-muziek pioniers van Kraftwerk weer eens in Nederland. Vast onderdeel van hun setlist is het nummer Radioactivity van hun gelijknamige LP uit 1975. Het originele nummer uit 1975 van het ‘Radioactivity’-album kan niet echt worden beschouwd als een anti-kernenergie nummer; het hele album benaderde het onderwerp van straling en radiogolven eerder met een soort kinderlijke verwondering - hoewel de oorspronkelijke tekst onbedoeld sinister is: radioactiviteit zit "in de lucht voor jou en mij". De betekenis van het nummer en de positie van Kraftwerk veranderden echter flink in de loop der tijd.

In 1991 werd het nummer Radioactivity opnieuw uitgebracht, nu op single (en in de Laka muziekcollectie -'t laden van de pagina kan even duren) In deze nieuwe versie zijn alle verwijzingen naar radio(-golven) weggelaten en is de tekst ook verder ingrijpend veranderd. De kernrampen in "Tschernobyl, Harrisburg, Sellafield, Hiroshima" worden opgesomd. Verder is het refrein van het nummer duidelijk aangepast: van "Radioactivity" naar "Stop radioactivity" want "kettingreactie en mutatie" leidden tot een "besmette bevolking". Het zat tenslotte nog steeds "in de lucht voor jou en mij". Deze versie speelde Kraftwerk voor het eerst live op het Stop Sellafield-concert in 1992 in Manchester, onderdeel van een campagne van U2 en Greenpeace tegen de opening van THORP, een nieuwe opwerkingsfabriek in Sellafield. Daar en in de jaren daarna begon Kraftwerk sommige live uitvoeringen van het nummer met een vocoder-stem die zegt: "Sellafield 2 zal elk jaar 7,5 ton plutonium produceren. 1,5 kilogram plutonium maakt een kernbom. Sellafield 2 zal elke 4,5 jaar evenveel radioactiviteit in het milieu brengen als Tsjernobyl. Eén van deze radioactieve stoffen, Krypton 85, veroorzaakt dood en huidkanker." Deze aankondiging wordt soms Sellafield 2 genoemd, bijvoorbeeld op single uit 1999 Neue Symphonien Teil 2.

Twintig jaar later, in juli 2012, ruim een jaar na Fukushima, speelde Kraftwerk op het door Yellow Magic Orchestra en Ryuichi Sakamoto georganiseerde No Nukes 2012 Festival, in Chiba, vlak bij Tokio. Daar paste Kraftwerk de songtekst opnieuw aan. Fukushima werd geïntroduceerd in de opsomming van kernrampen; soms in plaats van Hiroshima. Verder werd er een heel stuk in het Japans gezongen. Het lied werd nog directer en verklaarde "Radioactiviteit is in Japan vandaag en voor altijd", dat het in "de lucht en het water" zit en dat het "nu moet stoppen". Deze versie werd officieel uitgebracht in 2017.

tekst gaat door onder de video

Afgelopen zaterdag werd die laatste versie van het nummer, dat altijd vooraf gegaan wordt door het nummer Geiger Counter, gespeeld, inclusief het in het Japans gezongen deel (zonder vertaling).

Vijftig jaar na het uitbrengen is het nummer een anti-kernenergie anthem geworden. Al zal het lang niet door iedereen als zodanig herkend worden.

Zaterdag en zondag, 7 en 8 juni, vertrekken bussen vanaf verschillende locaties in de gemeenten Borsele, Terneuzen en Vlissingen voor een rondrit en wandeling door het gebied rond kerncentrale Borssele. Tijdens de excursie wandelen we onder andere langs nieuw werk van de Britse performance kunstenaar Poppy Jackson en de Noorse geluidskunstenaar Canilla. Ook wordt de nieuwe nucleaire sci-fi film van Dani Ploeger vertoond. Op de terugweg ontvangt iedere bezoeker een leuk aandenken aan de reis.
SPLIJTING is geen actie vóór of protest tégen kernenergie. Uitgaand van het principe van “verlicht doemdenken” van de Franse filosoof Jean-Pierre Dupuy, speelt SPLIJTING met de vraag “wat als?”: om verstandige beslissingen te kunnen nemen, moeten we ons ook onwaarschijnlijke scenario’s levendig voorstellen.

Meer informatie over vertrektijden en -plaatsen staat op fabricatie.nl. Reserveer hier je gratis buskaartje!

De komende weken staan er informatiebijeenkomsten op stapel op verschillende locaties waar mogelijk kerncentrales gebouwd gaan worden. Veertig jaar geleden, begin september 1985, was de situatie hetzelfde; toen heetten die bijeenkomsten inspraakavonden in het kader van de PKB: de Planologische Kernbeslissing.

Lees hier een verslag van die bijeenkomsten in het weekblad Intermediair van 13 september 1985.

Op zaterdag 17 mei organiseren we een landelijke actiedag tegen kernenergie! Door het hele land staan we op drukbezochte plekken zoals marktpleinen, stations of winkelstraten om posters, flyers en stickers uit te delen met één duidelijke boodschap: Kernenergie is keiduur! Er is geen plek, geen belastinggeld en geen tijd over voor nieuwe kerncentrales: kernenergie hoort niet in onze toekomst.
De acties vinden plaatst door het hele land (Groningen, Leeuwarden, Almelo, Nijmegen, Arnhem, Amsterdam, Utrecht, Goes, Middelburg, Vlissingen, Maastricht, Sittard, Heerlen, (en misschien Den Haag, Tilburg, Amersfoort en Castricum). We gaan langslopend publiek aanspreken met de vraag: “Wat zou jij doen met 20 miljard?”, en gaan in gesprek over hoe we dit immense bedrag verstandiger uit kunnen geven dan aan onnodige kerncentrales. Meld je hier bij WISE aan voor deze actiedag.